PTT Trịnh Đình Dũng: Xử lý ngay những bất cập trong xuất khẩu gạo

Chủ trì cuộc họp với một số Bộ ngành Trung ương chiều nay tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng yêu cầu tạm ứng trước hạn ngạch 100.000 tấn gạo từ hạn ngạch xuất khẩu trong tháng 5/2020 để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp hiện có gạo tại cảng nhưng chưa có tờ khai hải quan.

Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, dự kiến kế hoạch sản xuất lúa năm nay sản lượng đạt khoảng 43,5 triệu tấn thóc. Trong đó, kết thúc vụ Đông Xuân sản lượng ước đạt 20,2 triệu tấn thóc (dự kiến kết thúc thu hoạch vào 30/6). Nhu cầu tiêu dùng trong nước là 29,96 triệu tấn, trong đó, dự trữ trong nước khoảng 3,8 triệu tấn thóc. Dự kiến lượng gạo xuất khẩu trong năm  sau khi trừ đi nhu cầu tiêu dùng và dự trữ trong nước sẽ có từ 6,5-6,7 triệu tấn gạo. Riêng vụ Đông Xuân lượng gạo dự kiến xuất khẩu khoảng 3 triệu tấn...

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho biết, ngay sau khi có Chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ đã ban hành Quyết định số 1106/QĐ-TTg ngày 10/4/2020 công bố hạn ngạch xuất khẩu gạo tháng 4/2020 áp dụng hạn ngạch xuất khẩu đối với mặt hàng gạo trong tháng 4 là 400.000 tấn. Tuy nhiên, sau đó Bộ Công Thương đã nhận được nhiều ý kiến của các doanh nghiệp xuất khẩu gạo phản ánh việc đăng ký tờ khai xuất hiện một số bất cập khi không được thông báo về thời gian bắt đầu tiếp nhận tờ khai hoặc không tiếp cận được hệ thống. Cá biệt có trường hợp đăng ký được nhưng sau đó lại bị mất tờ khai trên hệ thống…

Ngày 15/4, Bộ Công Thương đã có văn bản đề nghị Bộ Tài chính xem xét, giải quyết các kiến nghị của doanh nghiệp và đề nghị Bộ Tài chính công bố danh sách các thương nhân đã đăng ký tờ khai hải quan xuất khẩu theo hạn ngạch 400.000 tấn để các thương nhân có thể nắm rõ hơn về quy trình triển khai nghiệp vụ hải quan và có thông tin chi tiết về việc thực hiện tờ khai hải quan xuất khẩu.       

Thứ trưởng Bộ Tài Chính Vũ Thị Mai cho biết, trong thời gian từ 0h -6h15 ngày 12/4, đã có 38 doanh nghiệp đăng ký 519 tờ khai xuất khẩu với số lượng gạo đã đăng ký tờ khai xuất khẩu là 399.989 tấn. Đối với các lô hàng gạo hiện đang tồn tại cảng chưa xuất khẩu, Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ cho phép xuất khẩu các lô hàng gạo đã đưa vào cảng trước ngày 24/3/2020 nhưng chưa đăng ký tờ khai hải quan trong tháng 4/2020 được xác nhận bởi doanh nghiệp, đơn vị kinh doanh cảng, cơ quan hải quan (143.453 tấn). Số lượng xuất khẩu gạo sẽ trừ vào hạn ngạch tháng 5/2020.

Thông tin về việc dự trữ lương thực, Cục Dự trữ Nhà nước cho biết, đã ký hợp đồng 7.700 tấn, còn lại 170.300 tấn nhà thầu trúng thầu nhưng từ chối ký hợp đồng. Tổng cục Dự trữ đã có kế hoạch lựa chọn nhà thầu để tổ chức đấu thầu lại 182.300 tấn gạo theo hình thức đầu thầu rộng rãi, thời điểm mở thầu là ngày 12/5/2020, dự kiến thời hạn nhập kho trước ngày 30/6/2020.

Kết luận tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh, việc bảo đảm an ninh lương thực là vấn đề chiến lược, trọng đại liên quan đến đời sống nhân dân, an ninh, quốc phòng nhất là trong bối cảnh tình hình dịch bệnh Covid-19 và thời tiết, biến đổi khí hậu đang diễn ra hết sức phức tạp như hiện nay. Do đó, việc xuất khẩu gạo trong bối cảnh hiện nay cần phải xem xét kỹ lưỡng, thận trọng; trước hết phải bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, đồng thời giảm thiểu việc gián đoạn chuỗi sản xuất lúa gạo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho người nông dân và các tổ chức kinh doanh có liên quan

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng yêu cầu các Bộ, ngành liên quan đảm bảo không ảnh hưởng đến an ninh lương thực, tuyệt đối không để xảy ra thiếu gạo cho người dân. Đồng thời, đảm bảo hai mục tiêu vừa phát triển sản xuất, thúc đẩy xuất khẩu, hài hoà lợi ích quyền lợi của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Trước hết yêu cầu các Bộ, ngành khắc phục ngay những bất cập hiện nay. Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Tài chính kiểm tra thực tế các doanh nghiệp có gạo đang tồn đọng tại cảng nhưng chưa mở được tờ khai, phát hiện những doanh nghiệp khai khống hoặc được cấp hạn ngạch nhưng chưa có gạo nhằm điều hoà, không để thiệt hại cho doanh nghiệp.

Bên cạnh việc yêu cầu tạm ứng trước hạn ngạch 100.000 tấn gạo từ hạn ngạch xuất khẩu trong tháng 5/2020 để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp hiện có gạo tồn đọng tại cảng nhưng chưa mở được tờ khai hải quan, Phó Thủ tướng đề nghị, cho phép việc xuất khẩu không tính hạn ngạch đối với các đơn hàng sản xuất theo yêu cầu của nhà nhập khẩu ở nước ngoài (do đối tác nước ngoài cung cấp giống, công nghệ, vật tư…).

Bộ Tài Chính chịu trách nhiệm mua đủ lượng dự trữ quốc gia. Trong đó, cần lưu ý cơ chế về thủ tục, giá, những cam kết, ràng buộc giữa các bên để đảm bảo mua đủ lượng dự trữ, tránh tình trạng DN không bán cho nhà nước do giá thấp hơn giá thị trường. Đặc biệt, phải rà soát lại quy trình, thủ tục trong việc mở tờ khai Hải quan, đảm bảo công khai, minh bạch, không để xảy ra tiêu cực, trục lợi chính sách./.