Quy hoạch 9.940 ha “cây tỷ Đô“: Tiếp tục theo dõi đánh giá thị trường

Bộ NN&PTNT mới ban hành quy hoạch phát triển cây mắc ca vùng Tây Bắc và Tây Nguyên đến năm 2020, tiềm năng phát triển đến năm 2030. Trong đó, đến năm 2020, diện tích trồng cây mắc ca vùng Tây Bắc và Tây Nguyên là 9.940 ha; đến năm 2030, dự kiến diện tích trồng mắc ca sẽ tăng lên là 34.500 ha.

Để hiểu rõ hơn về quy hoạch cũng như tiềm năng phát triển cây mắc ca trong thời gian tới, cuộc trao đổi giữa VOV với ông Hà Công Tuấn, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT sẽ làm rõ vấn đề này.

Ông Hà Công Tuấn, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT trao đổi về quy hoạch phát triển cây mắc ca

PV: Thưa Thứ trưởng, theo quy hoạch mới được Bộ NN&PTNT ban hành, thay vì trồng 200.000 ha mắc ca như kỳ vọng thì lần này Bộ chỉ phê duyệt gần 10.000 ha. Vậy tại sao Bộ NN&PTNT lại đưa ra con số này?

Thứ trưởng Hà Công Tuấn: Như chúng ta đã biết, mắc ca là cây trồng dài ngày mới nhập vào Việt Nam. Đây lại là cây trồng lấy hạt để làm sản phẩm, làm thực phẩm do vậy phải được xem xét thông qua kết quả khảo nghiệm để khẳng định sự phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, đất đai của những vùng miền ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của cây mắc ca.

Đặc biệt, chúng ta cũng cần phải xem xét rất kỹ, toàn diện quá trình từ thu hoạch, chế biến, bảo quản hạt mắc ca để đảm bảo chất lượng của thực phẩm, cùng với việc phải nghiên cứu thị trường cho sự phát triển bền vững của cây mắc ca. Quan trọng hơn là cần tiến hành tham vấn rất nhiều đơn vị trong nước cũng như quốc tế, từ đó mới khẳng định được quy mô để phát triển mắc ca bền vững, có hiệu quả nhất.

Trên tinh thần đó, quy hoạch mắc ca lần này là kết quả của quá trình xem xét, nghiên cứu trong một thời gian tương đối dài với tiến trình thận trọng để đảm bảo có căn cứ khoa học. Hơn nữa, quy hoạch trồng mắc ca cũng đã có được bài học kinh nghiệm từ quy hoạch những cây trồng khác, tránh được chuyện nay trồng mai chặt gây thiệt hại cho bà con nông dân.

PV: Như Thứ trưởng đã nói, mắc ca là loại cây trồng mới, dài ngày nên sẽ có rủi ro về thị trường. Vậy đây sẽ là một trong những thách thức lớn đối với cây mắc ca?

Thứ trưởng Hà Công Tuấn: Đúng là như vậy, hiện đang có nhiều dự báo trái chiều về thị trường măc ca. Có dự báo cho rằng, thị trường mắc ca sẽ rộng mở và phát triển nhanh chóng.

Bên cạnh dự báo ấy cũng có dự báo cho rằng, việc tăng trưởng nóng loại cây trồng này chưa có một kết luận thật sự thuyết phục, do vậy vẫn tiếp tục theo dõi, đánh giá trong thời gian tới.

PV: Ngoài vấn đề thị trường, việc trồng mắc ca ở Việt Nam sẽ còn gặp những trở ngại gì khác thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Hà Công Tuấn: Cây mắc ca như tôi nói không chỉ đơn thuần là việc trồng cho cây sinh trưởng phát triển tốt để có quả. Đi liền với nó là khâu thu hoạch, chế biến, bảo quản để cho hạt mắc ca đảm bảo được chất lượng.

Hiện nay chúng ta đã có những bài học rất rõ của thế giới như ở Australia, người ta trồng mắc ca có thể bán được với giá nhân khô 3 - 4 USD/kg, nhưng nhiều nước ở châu Phi họ trồng và chỉ bán được 1 - 1,5 USD/kg. Nhưng nếu như hạt mắc ca có giá khoảng 1,4 - 1,5 USD/kg, nhiều nhà khoa học đánh giá sẽ không có lời.

Cho nên chúng ta phải làm sao đó tổ chức liên kết giữa các doanh nghiệp, liên kết thật sự chắc chắn với bà con nông dân, đảm bảo hạt mắc ca được đưa vào chế biến ngay để giữ được chất lượng hạt.

PV: Thứ trưởng có bình luận gì về việc tỉnh Đắk Nông đưa ra khuyến cáo về cây giống mắc ca tại đây không được kiểm định và không đảm bảo chất lượng?

Thứ trưởng Hà Công Tuấn: Đúng là thời gian qua hầu hết giống mắc ca trồng ở khu vực Tây Nguyên, trong đó có Đắk Nông chưa được khẳng định kiểm soát tốt về chất lượng. Do vậy, trong quy hoạch của Bộ NN&PTNT, một trong những giải pháp quan trọng đầu tiên là quản lý được nguồn giống cây mắc ca. Giống cây mắc ca phải là một trong những giống đã được Nhà nước công nhận.

Hiện nay chúng ta có 10 giống mắc ca đã được công nhận, chúng tôi sẽ tiếp tục chỉ đạo việc khảo nghiệm để khẳng định, công nhận những giống mắc ca khác, đảm bảo cây giống được sản xuất bằng phương pháp ghép mà không phải là giống thực sinh để tránh rủi ro.

PV: Hiện nay đã có nhiều địa phương đang trồng mắc ca. Bộ NN&PTNT có khuyến cáo gì đối với người dân cũng như các địa phương về việc trồng mắc ca?

Thứ trưởng Hà Công Tuấn: Bộ NN&PTNT đã có khuyến cáo sớm và thực tế trong quy hoạch lần này có thể được hiểu sẽ vừa là lời khuyến cáo, vừa là định hướng chính thức.

Bộ NN&PTNT đã xác định từ nay đến năm 2020 chúng ta chỉ trồng khoảng xấp xỉ 10.000 ha mắc ca, cũng chủ yếu là trồng xen, còn trồng thuần từ nay đến 2020 cũng khoảng trên 2.300 ha, trong đó đã có khuyến cáo cụ thể đối với từng địa phương trong khu vực Tây Bắc và Tây Nguyên.

Bộ cũng đề nghị với các cơ quan chức năng các địa phương trên cơ sở định hướng chung của cả nước, cần có quy hoạch thực sự chi tiết đến từng địa bàn và hướng dẫn bà con nông dân từ khâu trồng, chăm sóc đến thu hái. Đồng thời tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tham gia vào liên kết chuỗi với bà con đảm bảo thu mua và tiêu thụ sản phẩm.

PV: Xin cảm ơn Thứ trưởng!./.