Hạ lãi suất khoản vay cũ - ngân hàng tự cứu mình

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam cho biết, từ nay đến cuối năm, ngành Ngân hàng sẽ quan tâm hạ lãi suất các khoản vay cũ từ mức 12 - 13%/năm còn khoảng 10%/năm để tạo điều kiện cho doanh nghiệp.

Tuy vậy, đại diện NHNN cho biết, qua tổng hợp lãi suất cho vay cũ còn cao trên 13%/năm chủ yếu là lãi suất cho vay trung và dài hạn, cho vay chứng khoán, cho vay tiêu dùng và những doanh nghiệp có nguy cơ phá sản. Thực tế, các tổ chức tín dụng cũng mong muốn giảm lãi suất, tuy nhiên mức giảm tùy thuộc vào năng lực tài chính, giá vốn, quy mô và chiến lược kinh doanh của từng ngân hàng.

Thực tế, số doanh nghiệp đang phải gánh lãi suất cao trên 13%/năm là rất ít. Theo số liệu từ Vụ Tín dụng NHNN, đến cuối tháng 3, tỷ trọng các khoản cho vay chịu lãi suất trên 15%/năm chỉ còn 5,6% so với mức 65% hồi tháng 7/2012. Dù vậy, một vài thông tin về doanh nghiệp lỗ do phải vay với lãi suất cao đã gây phản cảm cho thị trường.

Mới đây, tại Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3, Chính phủ đã yêu cầu NHNN nghiên cứu điều chỉnh giảm thêm lãi suất các khoản vay cũ, tháo gỡ khó khăn cho DN.

Theo thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đến cuối tháng 3/2014, dư nợ cho vay bằng VNĐ có mức lãi suất dưới 10%, chiếm tỷ trọng 33,03%, lãi suất từ 10 - 13%/năm chiếm 48,75%; lãi suất từ 13 - 15% chiếm 12,33% và mức lãi suất trên 15%/năm chiếm 5,89%.

Nói cách khác, việc các ngân hàng thương mại công bố lãi suất cho vay chỉ khoảng 8-9%, thậm chí là 6-7% có lẽ là không thực tế, chỉ đúng với số ít doanh nghiệp, thậm chí là chỉ với một số ít khoản vay mới.

Trong khi đó, số liệu thống kê trong quý I vừa qua cũng cho thấy, số lượng doanh nghiệp giải thể hoặc tạm ngừng hoạt động vẫn cao hơn số doanh nghiệp thành lập mới. Tình trạng này có một phần nguyên nhân do lãi suất của các khoản vay cũ vẫn ở mức cao, khiến doanh nghiệp chịu áp lực không nhỏ.

Lãnh đạo nhiều ngân hàng cũng cho biết họ đã và đang thực hiện giảm lãi suất các khoản vay cũ cho doanh nghiệp. Bởi xu hướng chung là phải kéo giảm lãi suất xuống nhưng nhanh hay chậm do năng lực của từng ngân hàng. Nếu không giảm, doanh nghiệp khó khăn thì ngân hàng cũng không thu hồi được nợ và doanh nghiệp chết thì ngân hàng cũng chết theo.

Với lãi suất huy động hiện nay chỉ 6%/năm và lãi suất cho vay chỉ khoảng từ 7 - 13%/năm, thì lãi suất những khoản vay cũ cao gấp đôi đã và đang là gánh nặng với doanh nghiệp. Do vậy, nếu không giải quyết được gánh nặng nợ cũ, việc hạ lãi suất sẽ không có nhiều ý nghĩa.

Điều này đã được minh chứng, trong suốt thời gian qua, lãi suất dù đã giảm, các chương trình cho vay ưu đãi từ các NHTM cũng liên tục được tung ra nhưng tăng trưởng tín dụng vẫn hết sức ì ạch. Từ mức "âm" trong 2 tháng đầu năm, đến tháng 3 vừa rồi tín dụng mới chỉ tăng 0,01%. Tất cả biểu hiện này cho thấy, khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế không còn, các doanh nghiệp đã kiệt sức./.