Thị trường vàng bất ổn, Thống đốc nhận trách nhiệm
(VOV) - NHNN đã không làm tốt công tác thông tin, phổ biến kịp thời về chủ trương, chính sách của Nhà nước trong quản lý thị trường vàng.
Làm tốt việc chống đô la hóa, vàng hóa
Theo phân tích của Thống đốc, thời gian qua, do bất ổn kinh tế thế giới và trong nước, giá vàng thế giới tăng cao và giá vàng trong nước có nhiều biến động hết sức thất thường. Do vậy, tình trạng đô la hóa, vàng hóa của nền kinh tế đã được đẩy lên rất cao.
Theo đánh giá không chính thức sơ bộ ban đầu, nền kinh tế của nước ta có khoảng 300-400 tấn vàng. Hay nói cách khác nguồn lực khoảng 15-20 tỷ USD đã không được đầu tư vào sản xuất kinh doanh mà bị chôn chặt vào vàng. Hơn nữa, mỗi khi giá vàng biến động, làm ảnh hưởng đến tỷ giá thông qua hoạt động nhập lậu vàng, ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu và gián tiếp làm cho lạm phát tăng cao những năm qua và tạo ra bất ổn kinh tế vĩ mô.
Trước tình hình đó, Chính phủ đã chỉ đạo NHNN thực hiện đúng tinh thần chỉ đạo của Trung ương 3 về việc kiên quyết chống đô la hóa và chống vàng hóa. Đề án chống vàng hóa của NHNN có hai mục tiêu chính: làm sao biến động của giá vàng không ảnh hưởng đến tỷ giá. Do vậy không thể làm ảnh hưởng đến lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô. Mục tiêu thứ 2 là làm sao ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng vàng hóa trong nền kinh tế và có thể huy động ngược trở lại nguồn vốn này cho việc phát triển kinh tế xã hội.
Đề án chống vàng hóa gồm 3 bước: xây dựng khuôn khổ pháp lý; chấm dứt hoạt động huy động và cho vay vàng trong TCTD và chuyển quan hệ huy động – cho vay sang quan hệ mua bán vàng.
Đến nay, NHNN đã triển khai cơ bản được bước 1 và 2. Nghị định 24 có hiệu lực từ 25/5/2012 đến nay đã thu được một số kết quả. Từ tháng 5 trở lại đây, giá vàng trong nước và thế giới chênh nhau khá lớn, từ 1 triệu lên tới 3 triệu, nhưng trên thị trường có 2 hiện tượng khác hẳn với trước đây, một là không còn việc người dân đổ xô đi mua vàng, hai là mặc dù giá vàng biến động như vậy nhưng tỷ giá vẫn ổn định, thậm chí, khi giá vàng trong nước cao hơn thế giới 3 triệu đồng/lượng thì tỷ giá vẫn tiếp tục hạ và NHNN vẫn thu mua được ngoại tệ.
“Như vậy, có thể thấy rằng mục tiêu quan trọng thứ nhất của việc chống vàng hóa đã đạt được kết quả nhất định. Thứ hai, người dân không đổ đi mua vàng nữa chứng tỏ việc vàng hóa được chặn đứng” – Thống đốc khẳng định.
Từ tháng 5/2012 đến nay, hệ thống ngân hàng đã mua được 60 tấn vàng từ nền kinh tế, chuyển đổi thành tiền phục vụ phát triển kinh tế. Điều này có nghĩa, mục tiêu thứ hai là chặn đứng và huy động lại số vàng này để phục vụ phát triển kinh tế đã được thực hiện.
Thống đốc đánh giá, đây là những quyết sách hết sức ý nghĩa trong thời gian vừa qua khi đất nước ta cực kỳ khó khăn, đó là chương trình chống vàng hóa và chống đô la hóa. Chúng ta triển khai nhiệm vụ kinh tế-xã hội 2012 trong tình hình tài chính vô cùng khó khăn. Hệ thống ngân hàng thiếu thanh khoản, thanh khoản của nền kinh tế cũng hết sức khó khăn. Trong khi đó, việc xử lý nợ xấu, hàng tồn kho, bong bóng bất động sản… là những vấn đề không phải một sớm, một chiều có thể xử lý được.
Câu hỏi đặt ra là lấy nguồn nào để phục vụ cho phát triển 2012? Chúng tôi đã kiên quyết thực hiện chỉ đạo của Chính phủ thực hiện chương trình chống đô la hóa và vàng hóa. “Từ đầu năm đến nay, chúng ta mua được khoảng 10 tỷ USD và 60 tấn vàng (khoảng 3 tỷ USD). Đó là nguồn lực đã chuyển đổi từ ngoại tệ và vàng sang VND để phục vụ cho phát triển kinh tế đất nước” – Thống đốc cho biết.
Nhờ vậy, chúng ta có được thanh khoản của nền kinh tế, cải thiện thanh khoản của hệ thống NH, giảm lãi suất và có những bước tăng trưởng dù thấp hơn mong muốn nhưng ít nhất cũng đảm bảo cho nền kinh tế ổn định trong thời gian qua.
Một lần nữa Thống đốc nhắc lại: “Bên cạnh kết quả đó, chúng tôi cũng nhận khuyết điểm trước Quốc hội là vẫn còn một số tồn tại trong quản lý thị trường vàng”.
Không nhất thiết phải chuyển tất cả vàng miếng sang SJC
Thống đốc cũng làm rõ thêm khái niệm về độc quyền vàng miếng SJC. Theo đó, kể từ 25/5, tất cả các đơn vị dập vàng miếng, kể cả Công ty SJC đều phải chấm dứt dập vàng miếng. Và cũng kể từ đó, chỉ có NHNN thực hiện vai trò độc quyền Nhà nước được dập vàng miếng. NHNN chọn SJC là mác vàng của NHNN. Trên thực tế, vàng SJC đến thời điểm này đã chiếm 90-93% thị phần vàng miếng toàn quốc. Do vậy để tránh xáo trộn và chi phí phải dập lại, NHNN sử dụng luôn mác đó và độc quyền Nhà nước chứ không có công ty SJC nào được dập vàng miếng SJC nữa.
Theo qui định của Nghị định 24 thì từ sau 25/5 thì tất cả các loại vàng miếng mà trước đây đã được cấp phép dập vàng miếng đều được phép lưu hành bình thường. Nhà nước không bắt buộc phải chuyển đổi từ mác vàng miếng này sang mác vàng miếng khác.
“Thời gian qua, dù NHNN đã tích cực phổ biến trên phương tiện thông tin đại chúng nhưng xét lại thấy còn nhiều cách hiểu khác nhau, do vậy trong dư luận còn nhiều lo lắng về vấn đề này. Chúng tôi xin nhận khuyết điểm và phổ biến rộng rãi hơn” – Thống đốc nói.
Hiện nay, theo Thống đốc, đang có nhu cầu chính đáng của người dân là chuyển các vàng khác sang SJC. NHNN đã bàn với các cơ quan liên quan nâng cao năng lực thẩm định, giám định để chuyển đổi vàng này cho người dân. NHNN đã tiến hành kiểm định theo lô lớn và dùng cả biện pháp ứng trước vàng SJC cho các bên có nhu cầu để sau đó chuyển đổi sau.
Thống đốc kết luận phần phát biểu về thị trường vàng bằng việc nhấn mạnh “Kết quả ban đầu về quản lý thị trường vàng thể hiện sự đúng đắn của phương án chống vàng hóa của Chính phủ và chúng ta kiên quyết thực hiện phương án đó. Còn những vấn đề phát sinh chúng tôi phối hợp với các ngành liên quan để tìm biện pháp tháo gỡ trong thời gian sớm nhất, bảo đảm quyền lợi cho người dân”./.
