Bến Tre được mệnh danh là xứ dừa, với gần 70 ngàn ha, chiếm gần 40% diện tích dừa cả nước, có ảnh hưởng đến 70% thu nhập của  nông dân địa phương. Tuy vậy, đầu ra của trái dừa Bến Tre thường xuyên gặp cảnh bấp bênh, điệp khúc “ trúng mùa, rớt giá”, thất mùa, trúng giá” luôn tái diễn.

Trái dừa Bến Tre đến mùa thu hoạch rộ

Ở thời điểm này, giá dừa khô ở Bến Tre đạt mức kỷ lục: 110.000-120.000 đồng/12 trái, tăng gần gấp 2 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy giá cao, nhưng nhà vườn lại thất thu vì năng suất  giảm hơn 60% so với các năm trước. Nguyên nhân chính là do ảnh hưởng của hạn mặn từ năm ngoái, một số diện tích còn bị  sâu bọ gây hại nên  năng suất giảm.

Ông Huỳnh Văn Phương, nông dân  trồng dừa ở xã Lộc Thuận, huyện Bình Đại cho biết, thời điểm hiện tại giá dừa đang là 110.000-120.000 đồng, so với trước đây thì lúc này giá dừa cao nhất. Năm nay dừa không có trái nhiều nên giá dừa tăng. Gia đình ông có hơn 1ha, trước đây thu hoạch mỗi tháng thu trên 1.000 trái nhưng tháng vừa rồi thu hoạch chỉ được hơn 200 trái. Ông cho rằng, cần thiết phải đưa khoa học kỹ thuật vào và bón phân theo chu kỳ thì năng suất mới cao.

Trái dừa Bến Tre

Cây dừa của Bến Tre  vẫn  chưa phát huy được lợi thế. Diện tích trồng manh mún, chất lượng, năng suất chưa cao; sản phẩm chế biến từ trái dừa chưa đủ sức cạnh tranh, đầu ra chưa ổn định.  Bến Tre hiện có hơn 163.000 hộ dân có trồng dừa, diện tích bình quân là 0,4ha/hộ.

Để tăng thu nhập cho người trồng dừa, thời gian qua, các ngành hữu quan đã có những chính sách, biện pháp hỗ trợ như: Lập các dự án giúp nông dân cải tạo hơn 300 ha dừa kém hiệu quả; bình chọn hơn 8.200 cây dừa mẹ; xây dựng hơn 8.200 ha vườn dừa có trồng xen cây ca cao, phát mô hình nuôi tôm càng xanh trong vườn dừa được 500 ha.

Tuy nhiên, các mô hình chỉ dừng lại ở mức “ thí điểm” chưa được nhân rộng; thậm chí mô hình trồng ca cao xen vườn dừa bị thu hẹp lại còn khoảng 1.000 ha. Qua tìm hiểu của chúng tôi, mô hình trồng dừa dù đạt năng suất, chất lượng, nhưng nhà vườn thu nhập mỗi năm cũng ở mức 60-70 triệu đồng/ha. Còn nếu có kết hợp trồng xen, nuôi xen thì thu nhập tăng lên gấp 2-3 lần.  Tại xã Thới Thạnh, huyện Thạnh Phú  có 52 hộ trong Tổ hợp tác nuôi tôm càng xanh trong mương vườn dừa.

Đến nay, đa số tổ viên tham gia mô hình này đều có thu nhập tăng 2-3 lần so với trồng dừa chuyên canh. Địa phương chuẩn bị thành lập Hợp tác xã nuôi tôm càng xanh. Ông Nguyễn Văn Đoàn, Tổ trưởng Tổ hợp tác nuôi tôm càng xanh trong mương vườn dừa xã Thới Thạnh chia sẻ: Tôm càng xanh trong mương vườn dừa cho thu nhập rất cao. Bà con có thể có thu nhập từ cả tôm và dừa. Thu hoạch từ con tôm năng suất cao hơn gấp 3 cây dừa. Năm 2012 cho đến nay, trung bình nuôi 7.000 mét vuông mặt nước, một năm trừ chi phí trong 2 vụ cho lãi 300 triệu từ con tôm, 90 triệu từ cây dừa. Cái lợi của cây dừa là sau 2 vụ nuôi của tôm mình lấy thức ăn, phân của tôm bồi lên cây dừa.

Thực tế cho thấy, phần lớn diện tích dừa của Bến Tre được trồng trước năm 1975, đến nay trên 40 tuổi. Trong khi cây dừa khoảng 60 tuổi thì bị lão hóa nên năng suất, sản lượng không cao. Ngoài ra, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, nước biển dâng, tình trạng ngập úng cùng một số loại sâu bệnh tấn công đã làm năng suất giảm dừa rõ rệt. Một số nhà vườn chưa đầu tư, ứng dụng kỹ thuật tiên tiến trong trồng và chăm sóc vườn dừa.

Tỉnh Bến Tre, hiện có hơn 1.900 cơ sở sản xuất, chế biến dừa để tiêu thụ nội địa và xuất khẩu. Các doanh nghiệp nếu hoạt động hết công suất, mỗi năm tiêu thụ khoảng 1,1 tỉ trái dừa khô. Đó là chưa kể hiện trên địa bàn tỉnh sắp có thêm ba doanh nghiệp sản xuất, chế biến dừa đang mở rộng quy mô. Theo dự báo, việc thiếu hụt nguyên liệu dừa sẽ là thách thức lớn nhất đối với các doanh nghiệp chế biến dừa trong thời gian tới. Điều cần quan tâm là, giá dừa Bến Tre hiện còn cao hơn giá dừa một số nước trên thế giới. Tại tỉnh Bến Tre có thời điểm do thiếu nguyên liệu, các doanh nghiệp còn phải nhập “ thử nghiệm” dừa một số nước trên thế giới để chế biến xuất khẩu.

Theo các doanh nghiệp, tuy giá dừa  nước ngoài thấp hơn dừa Bến Tre nhưng chất lượng dừa của tỉnh vẫn vượt trội. Ông Nguyễn Bảo Trí, Phó Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Chế biến dừa Lương Quới (huyện Châu Thành), cho biết:  Sở dĩ doanh nghiệp có thời điểm nhập dừa của nước ngoài do dừa gần đây mất mùa nên nguồn nguyên liệu dừa khô thiếu hụt, không đủ để công ty chế biến. Bên cạnh đó,  một số thương lái thu mua dừa bán cho doanh nghiệp Trung Quốc. Tuy nhiên, doanh nghiệp này mua dừa ngoại không nhiều.

Ông Trí chia sẻ, hiện nay công ty ông không nhập dừa ngoại, trước kia có nhập nhưng số lượng ít. Ông cho biết, nguyên liệu chính vẫn là thị trường tại Bến Tre. Thị trường xuất khẩu từ đầu năm đến giờ bị chựng lại, do giá nguyên liệu trong nước quá cao. Khi mình sản xuất ra, chào hàng thì không thể nào cạnh tranh với các nước có dừa mà giá ổn định, giá thấp./.

Giá sầu riêng tăng kỷ lục, nông dân lập chòi canh trộm

Giá sầu riêng tại vườn trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng tăng cao nhất trong nhiều năm qua trong khi nạn trộm cắp loại trái cây này hoành hành.