Quy mô doanh thu B2C vượt mốc 25 tỷ USD

B2C (Business to Consumer) là mô hình kinh doanh mà trong đó doanh nghiệp bán hàng cung cấp dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng cuối cùng. Đây là mô hình kinh doanh bán lẻ có cơ chế hoạt động khá đơn giản, nhanh gọn và phổ biến. Trong những năm gần đây, bên cạnh các hình thức bán hàng truyền thống như cửa hàng, chợ, siêu thị,...B2C còn ghi nhận hình thực bán hàng trực tuyến, hay còn gọi là thương mại điện tử. Mặc dù kinh tế toàn cầu và khu vực vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức song thương mại điện tử Việt Nam tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng ấn tượng, đạt mức 18 - 25% mỗi năm. Năm 2023, thương mại điện tử Việt Nam ghi nhận tốc độ tăng trưởng 25%, với quy mô doanh thu B2C đạt 20,5 tỷ USD. Năm 2024, quy mô doanh thu B2C vượt mốc 25 tỷ USD.

Theo đánh giá của Bộ Công Thương, hiện quy mô thị trường thương mại điện tử  chiếm 2/3 giá trị kinh tế số của cả nước, giúp Việt Nam lọt Top 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới, tạo động lực phát triển kinh tế và dẫn dắt chuyển đổi số trong doanh nghiệp. Đáng chú ý, thương mại điện tử xuyên biên giới được xác định là “đòn bẩy” cho xuất khẩu trực tuyến. Hành vi mua sắm của người Việt đang có xu hướng chuyển dịch từ kênh bán lẻ truyền thống như chợ, tạp hoá sang siêu thị tiện lợi và trên các nền tảng thương mại như Shopee, TikTokshop,... để có thể tận dụng các ưu đãi, giảm giá cũng như thuận tiện về thanh toán.

Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và kinh tế số, Bộ Công Thương Lại Việt Anh cho biết, lĩnh vực bán buôn, bán lẻ vẫn tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng, hỗ trợ sự lưu thông hàng hóa từ sản xuất đến tiêu dùng, tạo công ăn việc làm cho người lao động và góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế. Theo số liệu khảo sát, trung bình 1 người tiêu dùng Việt Nam mua hàng trực tuyến tới 4 lần/ tháng. Với thị trường gần 100 triệu dân, chiếm 1,23% dân số thế giới, lại nằm cạnh các thị trường lớn như Trung Quốc, Ấn Độ, ASEAN… tiềm năng phát triển thương mại điện tử của Việt Nam còn rất lớn.

Xu hướng tiêu dùng thay đổi đóng góp lớn vào sự phát triển của thương mại điện tử. Người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ, đang có xu hướng mua sắm trực tuyến nhiều hơn; các chiến lược tiếp thị qua mạng xã hội, livestream bán hàng, các chương trình khuyến mại hấp dẫn góp phần không nhỏ trong việc thu hút người tiêu dùng. Bên cạnh đó, sự phổ biến của các thiết bị di động thông minh và kết nối Internet tốc độ cao cũng tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại điện tử phát triển.

Tăng cường quản lý hoạt động thương mại điện tử 

Tuy hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam đã có sự bứt phá mạnh mẽ, song vẫn còn tồn tại hạn chế cần khắc phục. Để duy trì đà tăng trưởng này, các doanh nghiệp cần nắm bắt xu hướng tiêu dùng mới, tăng cường ứng dụng công nghệ và cải thiện dịch vụ khách hàng, còn cơ quan quản lý cần tiếp tục đẩy mạnh công tác quản lý nhà nước về thương mại điện tử. 

Hiện cơ quan quản lý nhà nước vẫn còn gặp khó khăn trong công tác quản lý, giám sát hoạt động kinh doanh với các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới. Nhiều nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới chưa được cấp phép hoặc đang trong quá trình cấp phép vẫn thực hiện cung cấp dịch vụ thương mại điện tử tại Việt Nam, bán các sản phẩm, hàng hóa xuyên biên giới vào thị trường Việt Nam với giá cả thấp, gây ảnh hưởng xấu đến thị trường tiêu thụ nội địa, áp lực cạnh tranh với các nền tảng thương mại điện tử nội địa và tác động lớn đến hành vi mua sắm của người tiêu dùng. Chưa có quy định riêng rẽ về các chủ thể tham gia livestream, các trường thông tin tối thiểu phải cung cấp cho người xem, trình độ chuyên môn của người thực hiện livestreams, định danh chủ tài khoản và những vấn đề về kiểm soát thông tin trong quá trình phát livestreams…

Bên cạnh đó, vấn đề kiểm soát hàng giả, hàng nhái, hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng… cũng đặt ra cho cơ quan quản lý nhà nước cần có công cụ quản lý hiệu quả hơn. Trong năm 2024, nhiều trường hợp có dấu hiệu lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh hàng hóa nhập lậu với quy mô và số lượng lớn các mặt hàng mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, đồ gia dụng, giầy dép…, hàng triệu đơn hàng đã bán được phát hiện. Có hơn 125.000 sản phẩm các loại bao gồm thực phẩm, mỹ phẩm… bị tạm thu giữ; rà soát gỡ bỏ nhiều sản phẩm vi phạm.

Các sản phẩm từ động vật hoang dã như mật gấu, ngà voi, nanh răng hổ…, và các thiết bị bẫy, lưới, các thiết bị dẫn dụ để bắt, tận diệt các loài động vật hoang dã, đặc biệt là chim di cư; các thiết bị gây nhiễu (thiết bị phá sóng), thiết bị kích sóng điện thoại di động; sản phẩm bánh trung thu kém chất lượng, không rõ nguồn gốc và không đáp ứng điều kiện về an toàn thực phẩm,… trên các website thương mại điện tử bán hàng, các sàn giao dịch thương mại điện tử không đúng quy định của pháp luật đã được yêu cầu gỡ bỏ. 

Thẳng thắn nhìn nhận còn không ít hạn chế, tồn tại cần phải khắc phục trong thương mại điện tử, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số Lê Hoàng Oanh cho hay, năm 2025, Cục sẽ tiếp tục nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện luật chuyên ngành về thương mại điện tử. Đây là một trong những ưu tiên hàng đầu để tạo ra môi trường pháp lý ổn định và phát triển bền vững cho thương mại điện tử.

Tiếp tục phát triển thương mại điện tử bền vững, thương mại điện tử xanh, giảm thiểu tác động môi trường. Thúc đẩy hợp tác giữa các bên, liên kết với các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp. Đồng thời tăng cường phối hợp với các bộ, ngành, địa phương nhằm đẩy mạnh liên kết vùng, phát triển thương mại điện tử và hỗ trợ chuyển đổi số cho chợ truyền thống. Tăng cường quản lý nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới, đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ pháp luật, chủ động thúc đẩy việc ứng dụng AI trong các hoạt động quản lý và vận hành.

Trong năm 2024, để tăng cường quản lý các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới hoạt động không phép nói riêng và hoạt động thương mại điện tử nói chung, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 02 công điện tiếp tục đẩy mạnh công tác quản lý nhà nước về thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số; 01 công điện về tăng cường quản lý, sử dụng hóa đơn điện tử, nâng cao hiệu quả công tác thu thuế đối với thương mại điện tử. Hy vọng, điều này sẽ tạo ra môi trường pháp lý ổn định và phát triển bền vững cho thương mại điện tử.

Bảo vệ bản quyền trong môi trường thương mại điện tử

VOV.VN - Theo bà Phạm Thị Kim Oanh - Phó Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả, cần đưa ra các giải pháp thiết thực xây dựng một môi trường trực tuyến minh bạch, công bằng và phát triển bền vững nhằm nâng cao hiệu quả bảo vệ và thực thi bản quyền trong môi trường thương mại điện tử.