Triển vọng xuất khẩu khi gia nhập Cộng đồng kinh tế ASEAN

Đây cũng là thời điểm để các doanh nghiệp cần linh hoat nhạy bén, sớm nhận diện và nắm bắt cơ hội tăng trưởng xuất khẩu.

Nhận định này đưa ra tại Diễn đàn xúc tiến xuất khẩu Việt Nam với chủ đề "Tăng cường xúc tiến xuất khẩu, tiến tới hội nhập sâu vào cộng đồng kinh tế ASEAN".

Báo cáo của Bộ Công Thương cho thấy, kim ngạch thương mại của Việt Nam và ASEAN đã tăng gần 4 lần, từ khoảng 9 tỷ USD năm 2003 lên gần 40 tỷ USD năm 2013. Những năm gần đây, ASEAN liên tục thuộc nhóm các thị trường xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam.

Các ý kiến tại diễn đàn cho thấy, khi hoàn thành Cộng đồng ASEAN vào năm 2015, ASEAN sẽ trở thành một thị trường đơn nhất, một không gian sản xuất chung. Thuế quan sẽ bị xóa bỏ và các hàng rào phi thuế sẽ được cắt giảm dần. Các thủ tục thuế quan và hải quan đơn giản, hài hòa và tiêu chuẩn hóa dự kiến sẽ giúp giảm chi phí giao dịch.

Các nhà đầu tư ASEAN được tự do đầu tư và các ngành dịch vụ sẽ được mở cửa. Do đó, cơ hội với doanh nghiệp Việt Nam là rất lớn. Tiến sỹ Nguyễn Đức Thành, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu kinh tế và chính sách, Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà nội cho rằng:  “Việt Nam cần đón nhận cơ hội đó thông qua cải cách và hình thành khu vực doanh nghiệp đủ mạnh. Vì các cuộc chơi về kinh tế, hội nhập nó là vấn đề nền tảng thực sự của doanh nghiệp.

Ở đây bàn về hướng xuất khẩu thì phải do năng lực thực sự của khu vực này, phải tìm được mặt hàng chuyên biệt để xuất khẩu được trong quá trình cạnh tranh”.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, các cam kết ngày càng cao về thực hiện lộ trình Cộng đồng kinh tế ASEAN, đặc biệt trong giai đoạn từ nay đến 2015 và những yêu cầu ngày càng cao đối với hàng xuất khẩu sẽ là thách thức không nhỏ đối với các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh các biện pháp về phòng vệ thương mại như chống bán phá giá, chống trợ cấp… đang có xu hướng gia tăng.

Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam thu hút sự quan tâm của nhiều chuyên gia kinh tế và các doanh nghiệp

Trong khi đó, hiện có tới gần 80% doanh nghiệp ở Việt Nam được hỏi chưa biết rõ hết về lợi ích mà ASEAN mang lại cũng như thách thức đặt ra. Do đó, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công Thương khuyến cáo, chính doanh nghiệp vừa và nhỏ phải tìm hiểu và nâng cao năng lực, xây dựng chính sách mới của mình để tạo ra các lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh các rào cản thuế quan sẽ về 0% vào cuối năm 2015.

Ngoài ra, doanh nghiệp Việt Nam muốn tận dụng hiệu quả cao những cơ hội mà Cộng đồng Kinh tế ASEAN mang lại, điều quan trọng nhất là phải thường xuyên nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của hàng xuất khẩu; Đổi mới mặt hàng; Đáp ứng các tiêu chí về quy tắc xuất xứ để được hưởng các ưu đãi về thuế quan.

Hiện Chính phủ đang nỗ lực điều chỉnh các cơ chế, chính sách để phù hợp với tiến trình gia nhập Cộng đồng Kinh tế ASEAN. Với các doanh nghiệp, cần chuẩn bị tốt để tận dụng được những lợi ích khi Cộng đồng Kinh tế ASEAN chính thức thành lập, trong đó có việc xây dựng chiến lược phát triển liên kết nội khối tạo chuỗi sản xuất lớn để có khả năng nhận những đơn hàng lớn; tạo được giá trị gia tăng để tham gia chuỗi sản xuất khu vực; chủ động cập nhật thông tin để tận dụng các cơ hội từ các hiệp định thương mại mang lại./.