Xây dựng mô hình hoạt động của Trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Ngày 9/2/2021, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ làm đầu mối thực hiện việc thành lập 3 Trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ở 3 địa phương là Hà Nội, Đà Nẵng và thành phồ Hồ Chí Minh. Đến nay, cả nước có hơn 3.000 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Sau khi có hành lang pháp lý rõ ràng cùng nhiều chính sách hỗ trợ thuận lợi, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ngày càng phát triển nhanh. Theo ông Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, dù có sự tăng trưởng nhanh nhưng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của nước ta cần phải tiếp tục hoàn thiện. Bên cạnh đó, hành lang pháp lý để quản lý, vận hành mô hình tổ chức và hoạt động của Trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cũng chưa rõ ràng nên nhiều địa phương còn lúng túng.

“Các hoạt động này mặc dù đã được bước đầu triển khai nhưng về tổng thể còn tương đối rời rạc, chưa đồng bộ và chưa có sự thống nhất. Tại hội thảo hôm nay chúng ta sẽ cùng thảo luận về thực trạng, giải pháp và định hướng cho việc thành lập và phát triển hệ thống các trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên toàn quốc, đặc biệt là hành lang pháp lý, chính sách, chương trình hỗ trợ phù hợp, cơ chế phối hợp, vai trò địa vị pháp lý của Trung ương và địa phương, giúp chúng tôi hoàn thiện thể chế chính sách”, ông Huỳnh Thành Đạt cho biết.

Các ý kiến tại hội thảo nêu lên những khó khăn và thực trạng hiện nay của các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Nhiều ý kiến cho rằng, đầu tư cho khoa học công nghệ là đầu tư mạo hiểm. Do đó, muốn khuyến khích doanh nghiệp mạnh dạn khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cần có cơ chế thật sự hấp dẫn. Trước hết nên sớm có hướng dẫn về mô hình mang tính thống nhất chứ hiện nay mỗi tỉnh thực hiện một mô hình, chưa mang lại hiệu quả. Ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh, đơn vị đi đầu trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đề nghị Nhà nước hỗ trợ về cơ sở vật chất, tài chính, hạ tầng cho doanh nghiệp để họ mạnh dạn đầu tư khởi nghiệp.

“Hiện nay luật thì có nhưng chưa có các hướng dẫn cụ thể việc Nhà nước hỗ trợ cho hoạt động này thông qua cơ chế tài chính và đầu tư trực tiếp. Tức là đầu tư giống như kích cầu, vốn mồi, ví dụ, bỏ 20% cổ phần của Nhà nước vào vốn vào thông qua quỹ đầu tư đó nhưng vận hành cứ để quỹ đầu tư mạo hiểm tư nhân họ hoạt động. Đấy là một phần tiếp sức nguồn lực của Nhà nước cho hoạt động quỹ đầu tư mạo hiểm khu vực tư nhân”, ông Nguyễn Việt Dũng cho hay.

Tại thành phố Đà Nẵng, tính đến nay, thành phố đã hình thành 1 Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cấp thành phố; 2 Trung tâm khởi nghiệp thuộc các trường đại học và 9 vườn ươm cùng 4 không gian sáng tạo. Thành phố cũng thành lập được 4 Quỹ đầu tư khởi nghiệp, các câu lạc bộ khởi nghiệp ở các trường Đại học, Cao đẳng cùng cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Nhìn chung, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của thành phố Đà Nẵng ngày càng phát triển, cơ bản đầy đủ các thành tố với các trụ cột chính là: Cơ quan nhà nước – Viện nghiên cứu, trường đại học – Tổ chức hỗ trợ - Cộng đồng doanh nghiệp và các chủ thể liên quan cùng tham gia tích cực vào hệ sinh thái. Tuy nhiên, hiện nay mô hình hoạt động chưa thống nhất nên các mô hình cũng chưa phát huy hết hiệu quả.

Trao đổi tại hội thảo, ông Nguyễn Văn Quảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng nêu thực tế, thành phố Đà Nẵng đã bỏ ra gần 1.000 tỷ đồng đầu tư khu công viên phầm mềm thu hút rất nhiều doanh nghiệp vào đầu tư khởi nghiệp. Nhưng, cái khó là cơ chế để vận hành trung tâm này. Nhà nước phải kiến tạo và tạo ra hạ tầng cho các startup khởi nghiệp chứ không phải là hỗ trợ tiền.

“Phần đầu tư đã khó nhưng khó thứ 2 là cơ chế vận hành nó. Tôi rất đồng tình là nhà nước phải là người kiến tạo và tạo ra các hạ tầng để cho các star up khởi nghiệp. Chứ bây giờ họ khởi nghiệp mà bảo họ phải đi thuê, mất chi phí này chi phí kia, đi thuê thì sao có được”, ông Nguyễn Văn Quảng nói.