Xin ý kiến Bộ Chính trị xử lý khoản 22.000 tỷ đồng cấp phát cho VEC

VOV.VN - Đối với các dự án sử dụng vốn vay về cho vay lại của VEC, Quốc hội đề nghị Chính phủ đề xuất phương án xử lý, xin ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị.

Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, đối với các dự án sử dụng vốn vay về cho vay lại do Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư, UBTVQH đề nghị Chính phủ đề xuất phương án xử lý, xin ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị và sớm trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Ông Nguyễn Đức Hải - Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội (Ảnh: Quochoi.vn)

Hướng tới quản lý, sử dụng vốn minh bạch, hiệu quả

Trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2016 trước Quốc hội sáng nay (12/6), ông Nguyễn Đức Hải lưu ý: Có ý kiến cho rằng, chi đầu tư còn nhiều hạn chế, phân bổ vốn đầu tư còn bất cập, bố trí vốn cho địa phương chậm, tỷ lệ giải ngân thấp, chậm quyết toán đối với dự án hoàn thành, quản lý vốn ODA còn bất cập. Các dự án sử dụng vốn vay về cho vay lại do VEC làm chủ đầu tư chưa có phương án để xử lý dứt điểm, đúng quy định.

Ông Hải nhấn mạnh, mặc dù Chính phủ đã tích cực triển khai các giải pháp chỉ đạo xử lý nhưng các sai phạm trong quản lý, sử dụng vốn đầu tư vẫn tiếp diễn. Vì vậy, UBTVQH đã yêu cầu Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương rà soát, phê duyệt quyết toán các dự án hoàn thành.

UBTVQH cũng đề nghị Chính phủ đánh giá, tổng kết, xác định rõ nguyên nhân của các hạn chế trong quản lý, sử dụng vốn đầu tư, ban hành đồng bộ, kịp thời các giải pháp nhằm khắc phục các tồn tại, hạn chế; đồng thời, nghiêm túc kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân để xảy ra các sai phạm trong quản lý, sử dụng vốn, đề xuất các giải pháp để xử lý các vướng mắc liên quan đến thủ tục giải ngân vốn vay ODA, hướng tới mục tiêu quản lý, sử dụng vốn minh bạch, hiệu quả hơn.

Đối với các dự án sử dụng vốn vay về cho vay lại do VEC làm chủ đầu tư, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội cho hay, UBTVQH đề nghị Chính phủ đề xuất phương án xử lý, xin ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị và sớm trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Xin ý kiến Bộ Chính trị xử lý khoản 22.000 tỷ đồng cấp phát cho VEC. (Ảnh minh họa: Báo Đầu tư)

Giải thích 22.000 tỷ đồng từ vay sang cấp phát của VEC

Trước đó, trong phiên chất vấn tại Nghị trường, giải thích về việc chuyển vốn vay 22.000 tỷ đồng đầu tư cho dự án của VEC thành vốn Chính phủ sẽ cấp phát, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, việc này đã xảy ra rất lâu khi chưa có Luật Đầu tư công, chưa có Nghị quyết 07 của Bộ Chính trị (về tái cơ cấu ngân sách, đảm bảo quản lý an toàn nợ công) Chính phủ quyết định bố trí vốn cho VEC lý do là tổng công ty này thực hiện một số đường cao tốc vừa mang yếu tố kinh tế, kỹ thuật nhưng vừa đảm bảo quốc phòng an ninh và an sinh xã hội.

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể

Ví dụ như đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai, không chỉ đột phá cho vùng Tây Bắc mà còn đảm bảo quốc phòng, an ninh và an sinh xã hội. Do đó, nguồn thu từ dự án này không được bù đắp như dự án BOT bình thường. Thực hiện nhiệm vụ chính trị, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định giao vốn cho dự án này.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Thể cũng thừa nhận về thủ tục chưa khép kín, chưa xong, làm chậm và khi có Luật Đầu tư công, có Nghị quyết 07 của Bộ Chính trị thì khoản tiền này vẫn chưa báo cáo Quốc hội.

Giải trình thêm về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng nêu rõ: Nghị quyết 07 của Bộ Chính trị quy định về việc không chuyển nguồn vốn vay lại bảo lãnh Chính phủ thành vốn cấp ngân sách. Luật Quản lý nợ công đã thể chế nguyên tắc trên và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2018.

VEC có 5 dự án được triển khai từ năm 2008, vay ODA Chính phủ vay theo cơ chế vay về cho vay lại.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng

Bộ trưởng cho biết, trong quá trình triển khai từ 2008 - 2016 đến nay các khoản giải ngân cho dự án này đã ghi tăng vào nợ công. Đến năm 2013 Thủ tướng đã có quyết định số 2072 cho phép chuyển từ cơ chế vay về cho vay lại sang cơ chế nhà nước đầu tư trực tiếp. Lý do vì khó khăn trong quá trình hoàn vốn, VEC đã có báo cáo, Bộ Giao thông có báo cáo, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có báo cáo và Thủ tướng ra quyết định 2072.

Trong kế hoạch đầu tư công 2016 - 2020 Quốc hội đã bố trí dự toán cho 5 dự án này là 22.000 tỷ đồng. Thực tế từ giai đoạn 2008 - 2016 đã giải ngân 26.000 tỷ, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng thông tin.

Theo Bộ trưởng Dũng, báo cáo của Chính phủ với Quốc hội đã đề cập vấn đề này và UBTVQH đã đề nghị cần có đánh giá tổng thể về triển khai 5 dự án cũng như cơ chế quản lý vốn vay thành vốn cấp phát. Thường vụ Quốc hội đã yêu cầu Chính phủ báo cáo Bộ Chính trị về nội dung này trước khi báo cáo Quốc hội.

Vừa qua Chính phủ đã giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp để báo cáo, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang chuẩn bị báo cáo này, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết thêm./.