Xu hướng lãi suất quốc tế còn tăng, Việt Nam khó đi ngược dòng chảy chung của thế giới

Việc giảm lãi suất thời gian tới là nỗ lực lớn để duy trì ổn định mặt bằng lãi suất thị trường… là định hướng điều hành chính sách tiền tệ xuyên suốt trong năm 2023 của Ngân hàng Nhà nước.

Nhìn lại hoạt động điều hành trong năm 2022, Ngân hàng Nhà nước khẳng định, trong suốt 8 tháng của năm đã giữ nguyên các mức lãi suất điều hành trong bối cảnh lãi suất thế giới tăng nhanh. Trên thế giới, từ đầu năm 2022 đến nay, có tổng cộng 340 lượt tăng lãi suất trên toàn cầu. Áp lực lạm phát trong nước gia tăng. Từ tháng 9/2022, lạm phát toàn cầu vẫn ở mức cao, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã liên tục điều chỉnh nhanh, mạnh lãi suất điều hành và dự báo còn tiếp tục tăng, đồng USD lên giá mạnh, gia tăng áp lực lên mặt bằng lãi suất và tỷ giá trong nước, tạo sức ép lên lạm phát.

Ngân hàng Nhà nước đã điều chỉnh tăng 2 lần các mức lãi suất điều hành với tổng mức tăng 2%/năm, tăng 1%/năm lãi suất cho vay tối đa bằng VND đối với một số lĩnh vực ưu tiên.

Về kế hoạch điều hành chính sách tiền tệ trong năm 2023, TS. Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước cho biết: "Việc giảm lãi suất trong năm 2023 là nỗ lực rất lớn, chúng tôi sẽ cố gắng tham mưu với ban lãnh đạo NHNN duy trì ổn định mặt bằng lãi suất thị trường, tiết giảm chi phí để có điều kiện, năng lực tài chính giảm cho các đối tượng khách hàng mục tiêu, phù hợp với khẩu vị kinh doanh của các ngân hàng thương mại trong thời gian tới. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng, xuyên suốt của ngành ngân hàng".

Liên quan đến việc triển khai chính sách hỗ trợ 2% lãi suất đối với một số ngành, lĩnh vực thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, bà Hà Thu Giang, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Tín dụng, Ngân hàng Nhà nước cho biết, đến cuối tháng 11, doanh số hỗ trợ lãi suất đạt hơn 38.000 tỷ đồng đối với trên 1.500 khách hàng, dư nợ hỗ trợ lãi suất đạt 28.500 tỷ đồng, số tiền đã hỗ trợ cho khách hàng đạt hơn 85 tỷ đồng. Thực tế cho thấy, chưa có một chính sách nào mà ngành ngân hàng triển khai đồng bộ với tinh thần quyết liệt và khẩn trương như chính sách hỗ trợ lãi suất này.

Tuy nhiên, kết quả hỗ trợ lãi suất còn thấp, chưa như kỳ vọng do nhiều nguyên nhân. Hiện nay, NHNN đã rà soát, đề xuất nội dung sửa đổi Nghị định 31 của Chính phủ về hỗ trợ lãi suất và đang lấy ý kiến các bộ, ngành trước khi báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định.

Theo bà Giang: "Bản thân doanh nghiệp hiện nay nhận thấy họ cần nhiều nhu cầu về vốn hơn là yếu tố lãi suất, bản thân doanh nghiệp cũng mong muốn những chính sách hỗ trợ trực tiếp hơn hỗ trợ lãi suất, ví dụ như miễn giảm thuế sẽ phù hợp hơn trong điều kiện hiện nay. Chúng tôi cũng nhận thấy có 2 khó khăn vướng mắc trong việc hỗ trợ lãi suất là tâm lý e ngại của bản thân khách hàng, khó khăn thứ 2 thì theo quy định tại nghị quyết của Quốc hội cũng như nghị định của Chính phủ thì khách hàng phải có khả năng trả nợ và khả năng phục hồi, khách hàng không thể khẳng định không thể có khả năng phục hồi".

Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết, căn cứ định hướng tăng trưởng tín dụng năm 2022 khoảng 14%, đến tháng 11/2022, tình hình tác động từ bên ngoài “dịu” bớt, thanh khoản của TCTD cải thiện hơn, NHNN quyết định điều chỉnh chỉ tiêu tín dụng định hướng năm 2022 thêm khoảng 1,5 - 2% cho toàn hệ thống các TCTD. Nguyên tắc điều chỉnh tăng chỉ tiêu tín dụng theo hướng các TCTD có thanh khoản tốt hơn, lãi suất thấp hơn sẽ được tăng trưởng tín dụng cao hơn.

Tính đến ngày 21/12/2022, tín dụng toàn nền kinh tế đạt trên 11,78 triệu tỷ đồng, tăng 12,87% so với cuối năm 2021, tăng 13,96% so với cùng kỳ năm 2021. Cơ cấu tín dụng tiếp tục tập trung vốn cho lĩnh vực sản xuất kinh doanh. Tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro được kiểm soát. Phó thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết định hướng điều hành chung của NHNN trong năm 2023.

"Bước vào năm 2023 có rất nhiều khó khăn tác động, tuy nhiên theo tinh thần chỉ đạo chung của Chính phủ, chúng tôi xác định định hướng điều hành trên tinh thần điều hành chính sách tiền tệ thận trọng, linh hoạt, kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng, hỗ trợ nền kinh tế, hỗ trợ lĩnh vực là động lực tăng trưởng kinh tế, đảm bảo những mục tiêu Chính phủ đã đặt ra. Trong lĩnh vực lãi suất, đảm bảo hỗ trợ những lĩnh vực là động lực tăng trưởng cho nền kinh tế" - ông Đào Minh Tú cho biết.

Năm 2023, NHNN sẽ triển khai quyết liệt Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025”. Trong đó, đẩy mạnh xử lý nợ xấu; tăng cường thanh tra và nâng cao hiệu quả giám sát an toàn vĩ mô và vi mô; nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý đối với các TCTD...

Phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm góp phần kiểm soát lạm phát khoảng 4,5%, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối và bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng; điều tiết tiền tệ hợp lý, điều hành lãi suất, tỷ giá phù hợp với tình hình thị trường, diễn biến kinh tế vĩ mô và mục tiêu chính sách tiền tệ./.