Khởi công đường vành đai 4, điểm nhấn năm 2023

Đây không chỉ có ý nghĩa quan trọng với 3 tỉnh thành phố Hà Nội, Hưng Yên và Bắc Ninh nơi tuyến đường đi qua mà còn giữ vai trò kết nối, mở rộng không gian phát triển cho cả Vùng Đồng bằng Sông Hồng. Là một điểm nhấn trong thực hiện chủ trương của Đảng về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại cho sự phát triển của đất nước. Công trình được khởi công ngày 25/6, đúng tiến độ đề ra, chỉ 1 năm sau khi Quốc hội thông qua nghị quyết về chủ trương đầu tư, xây dựng dự án Đường vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội.

Ngay sau khi Quốc hội ban hành nghị quyết, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên đã bắt tay ngay vào thực hiện. Các ban chỉ đạo ở mỗi tỉnh, thành phố nhanh chóng được thành lập do các Bí thư tỉnh Ủy làm trưởng ban. Diện tích cần thu hồi để triển khai dự án lên tới trên 1.340 ha, trong đó Hà Nội phải thu hồi lớn nhất với trên 740 ha, tái định cư trên 800 hộ dân, di dời gần 11 nghìn ngôi mộ và bố trí 13 khu tái định cư... Khối lượng công việc rất lớn, mà trước đó nhiều nghi ngại khó thực hiện được, khi thực tế nhiều dự án chậm tiến độ chủ yếu do chậm giải phóng mặt bằng. Nhưng với dự án vành đai 4, thành phố Hà Nội đã vượt tiến độ giải phóng mặt bằng, đạt 85% ngay trước khi khởi công, dẫn đầu trong 3 địa phương có dự án đi qua.

Theo ông Phạm Quang Thanh, Chủ tịch Liên đoàn lao động thành phố Hà Nội, kết quả này được coi là một kỷ lục: “Dự án đường vành đai 4 Vùng Thủ đô, một dự án lớn nhất của thành phố từ lịch sử đến nay mà phải xin cả đến Quốc hội, trong vòng có đúng mười mấy tháng khởi công được. Khi cả hệ thống chính trị đồng lòng, cùng chịu trách nhiệm, sở ngành cũng rất nhanh, dưới quận, huyện triển khai rất quyết liệt, từ lãnh đạo thành phố, từ người cao nhất cho đến xuống dưới cơ sở, từ đến xã, phường đến thôn. Tiến độ đặt ra cho tất cả thứ đều đang rất là thuận lợi. Cũng là con đường này khi mà nó ra sớm 1 năm, 2 năm nó là động lực để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội rất là ghê gớm”.

Đây là lần đầu tiên một dự án trọng điểm quốc gia được Bộ Chính trị, Ban bí thư, Chủ tịch nước, Quốc hội, Chính phủ tin tưởng giao cho thành phố Hà Nội làm chủ đầu tư, phân công Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng làm trưởng ban chỉ đạo thực hiện dự án chung cho cả 3 tỉnh, thành phố. Các cuộc họp bàn giải pháp thực hiện, tháo gỡ khó khăn, liên tiếp diễn ra dưới nhiều hình thức bất kể trong đại dịch. Xác định rõ tầm quan trọng của một dự án quy mô lớn, các tỉnh Bắc Ninh, Hưng Yên sát sao trong triển khai, giảm tối đa thủ tục hành chính. Lần lượt hai tỉnh đều đạt và vượt tiến độ giải phóng mặt bằng. Ngày 10/11, khởi công dự án thành phần 2.3 trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Ngày 22/11 khởi công dự án thành phần 2.2 tại Hưng Yên.

Giải phóng mặt bằng được các địa phương xác định là nhiệm vụ quan trọng nhất quyết định tiến độ dự án. Đây chính là trọng tâm chỉ đạo để phấn đấu hết năm 2023 và đầu năm 2024 bàn giao 100% mặt bằng sạch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh, Ngô Tấn Phượng cho biết: “Cả hệ thống chính trị đang tập trung chỉ đạo để đẩy nhanh khối lượng các công việc, và đến thời điểm hiện nay công tác đền bù, giải phóng mặt bằng đối với dự án thành phần 1.3 đối với đất nông nghiệp chúng tôi đã hoàn thành và đang tập trung chỉ đạo để thực hiện phần công việc còn lại. Đó là tái định cư với nhà ở và tái định cư với mồ mả và chúng tôi tập trung phấn đấu hết năm 2023 về cơ bản dự án thành phần 1.3 chúng tôi xong công tác giải phóng mặt bằng”.

Với quyết tâm, theo ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Bí thư tỉnh Hưng Yên khả năng dự án thành phần trên địa bàn tỉnh sẽ về đích vượt kế hoạch: “Để hoàn thành giải phóng mặt bằng 100% đất sạch, đây là quyết tâm và phải làm. Đối với Hưng Yên chúng tôi quán triệt đến 31/12 dù khó đến mấy cũng nhất định phải hoàn thành giải phóng mặt bằng, 30/10 hoàn thành di dời các dự án hạ tầng kỹ thuật, xây dựng xong các dự án tái định cư, rồi mở rộng các khu nghĩa trang. Chúng tôi cũng rất quyết liệt, mặc dù đối với tỉnh Hưng Yên đường song hành 19,3 km chiều dài, mục tiêu của dự án cơ bản hoàn thành năm 2026 và đưa vào vận hành toàn tuyến năm 2027 chúng tôi nghĩ rằng đối với Hưng Yên chúng tôi sẽ hoàn thành trong 2 năm rất khẩn trương".

Từ năm 2011 đường Vành đai 4 đã được xác định trong quy hoạch, trước yêu cầu bức thiết kết nối các tỉnh trong vùng Đồng bằng Sông Hồng và giải nén cho Thủ đô Hà Nội. Nhưng sau hơn 10 năm, đến nay dự án được triển khai, thêm một vành đai cao tốc kết nối hạ tầng vùng Thủ đô đang dần hoàn thiện, cùng với các vành đai 1, 2, 3 đã nhận được sự đồng thuận lớn của nhân dân: "Quê hương mình mà đường giao thông to đi qua xã, chúng tôi rất phấn khởi, sẵn sàng bàn giao mặt bằng. Làm đường ấy mình đi đâu cũng gần, ví dụ như tôi về trên quê tôi gần được nửa đường luôn. Vui mừng vì đất nước mình phát triển. Các hộ dân chúng tôi trả lại mặt bằng cho nhà nước để sớm có vành đai 4 đưa vào sử dụng, đây là một việc rất mừng là phúc nhà, lộc nước. Chúng tôi hy vọng Đảng và nhà nước đã quan tâm thì sớm đưa vành đai 4 vào hoạt động".

Được bàn giao mặt bằng sạch, các nhà thầu cũng đang đẩy mạnh thi công dự án: “Chúng tôi đã chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, công nhân, thiết bị và nguồn tài chính để triển khai thi công dự án một cách nhanh nhất và đảm bảo tiến độ, cũng như chất lượng của thành phố đề ra”.

Xây dựng tuyến đường vành đai 4 chính là thực hiện nghị quyết số 15 về phương hướng phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ký. Trong đó Bộ Chính trị chỉ đạo phát triển hệ thống giao thông đồng bộ, hiện đại, phấn đấu hoàn thành đường vành đai 4 trước năm 2027. Dự án với tổng vốn lớn, khối lượng công việc lớn, chỉ tính riêng đất đá đắp nền đã lên tới hơn 22 triệu mét khối, trong khi thời gian hoàn thành dự án đòi hỏi nhanh, đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả, tránh lãng phí. Trước đề nghị của 3 tỉnh thực hiện dự án, Quốc hội và Chính phủ đã có nghị quyết, quy định cơ chế đặc thù cho phép được nâng công suất tối đa đáp ứng nhu cầu đối với các mỏ khai thác vật liệu xây dựng cho phép thực hiện cơ chế đặc thù đối với các mỏ cấp mới khai thác phục vụ dự án đường vành đai 4. 

Dành tâm huyết, quyết tâm thực hiện dự án này, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng chia sẻ: “Điểm khó khăn nhất của chúng ta lâu nay là kết nối vùng, dự án này là một trong những dự án điển hình về kết nối vùng Thủ đô. Riêng với Thủ đô, dự án sẽ tạo điều kiện mở rộng không gian phát triển về phía Tây và Tây Nam của Thủ đô. Khi chúng ta đã di được dân ra, giảm được mật độ dân số trong nội đô, thì chúng ta sẽ giải quyết được những vấn đề hiện nay đang rất khó khăn của Thủ đô đó là ùn tắc giao thông, úng ngập, ô nhiễm môi trường rồi nhiều vấn đề khác. Từ đó chúng ta chỉnh trang lại nội đô, khơi thông được nguồn lực văn hóa. Đây là điểm rất đặc trưng của Thủ đô để phát triển bền vững và lâu dài".

Sự sáng tạo, quyết liệt của các địa phương cùng những phương hướng, cơ chế chính sách đặc thù mà Đảng, nhà nước dành cho dự án vành đai 4, rõ ràng dự án đã và đang được tạo mọi điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh tiến độ triển khai, hình thành một kết nối liên vùng mạnh mẽ, tạo không gian phát triển mới, mở ra những cơ hội mới, tiềm năng mới cho phát triển Thủ đô và vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu đại hội 13 của Đảng đến năm 2030, phấn đấu cả nước có khoảng 5.000 km đường cao tốc, và trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao.