Công tác tìm kiếm, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ thiếu thông tin ngày càng cấp bách

Theo thống kê của Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam, hiện có hơn 300 nghìn liệt sĩ đang quy tập tại nghĩa trang chưa xác định được danh tính; gần 180 nghìn hài cốt liệt sĩ chưa được quy tập; nhiều hài cốt liệt sĩ đang nằm trong 3 nghìn nghĩa trang còn sai lệch thông tin. Các gia đình liệt sĩ có nguyện vọng tìm kiếm và đưa hài cốt người thân về ngày càng nhiều, rất cần xã hội hóa công tác tri ân liệt sĩ, sự kết nối thông tin từ các hội viên hội tên khắp cả nước đến với thân nhân gia đình liệt sĩ trong từng tỉnh.

Do đó, Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam đề nghị Chính phủ và Bộ LĐTB&XH tạo điều kiện lấy mẫu sinh phẩm ở các nghĩa trang để việc giám định gen ADN được thực hiện nhanh chóng; Chính phủ chỉ đạo các tỉnh, thành phố cho thành lập Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ. Trung tướng Hoàng Khánh Hưng, Chủ tịch Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam đề xuất thành lập Quỹ "Trả lại tên cho Anh" để tập trung tìm kiếm hài cốt liệt sĩ và hỗ trợ gia đình, thân nhân liệt sĩ có hoàn cảnh khó khăn.

Trung tướng Hoàng Khánh Hưng cho rằng: "Chiến tranh kết thúc gần 50 năm, cái khó nhất là xương cốt của liệt sĩ ngày càng phân hủy nhanh, số người từng tham gia biết phần mộ anh em cũng đã lớn tuổi, họ quên sức khỏe kém; địa danh, địa vật địa hình thay đổi nhiều nếu không làm nhanh thì khó để trả lại tên cho các liệt sĩ, thành lập quỹ nếu được thì chúng tôi sẽ triển khai kế hoạch để làm trong 10-15 năm chúng ta có thể lấy hết cơ bản mẫu sinh phẩm của người đang sống phục vụ cho tìm kiếm."

Đại diện Bộ Quốc phòng, Bộ LĐ - TB&XH, Bộ Ngoại giao cũng đã báo cáo thêm về tình hình thực hiện công tác tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ; việc áp dụng các phương pháp thực chứng, xét nghiệm ADN để xác định danh tính hài cốt liệt sĩ; hợp tác với các cơ quan, tổ chức nước ngoài phục vụ hoạt động tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ…

Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho ý kiến cụ thể về kiến nghị của Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ thành lập quỹ để tìm kiếm, quy tập và xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin; định hướng phát triển mạng lưới của Hội, đáp ứng được nguyện vọng của những đồng đội, các cá nhân, tổ chức không chồng chéo, trùng lặp với các tổ chức, đoàn thể khác, bảo đảm công khai, minh bạch. 

Đánh giá cao hoạt động của Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam thời gian qua, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh: công tác tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin ngày càng cấp bách khi chiến tranh lùi xa, nhiều thân nhân liệt sĩ đã cao tuổi. Đề nghị Hội xây dựng kế hoạch, lộ trình thực hiện các nhiệm vụ trước mắt, lâu dài. 

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu: "Có mẫu rồi thì khâu truy tập giám định… đề nghị Hội phải có những kế hoạch cụ thể. Bộ Lao động thương binh và xã hội, Bộ Quốc phòng căn cứ những đề xuất của Hội có những việc giao nhiệm vụ cho hội, bố trí ngân sách cho Hội, có những việc phải trực tiếp phối hợp với hội để làm."

Thời gian qua, Hội đã tư vấn, hỗ trợ miễn phí và gửi hơn 1 nghìn trường hợp làm giám định ADN và đã có kết quả hơn 670 trường hợp, trong đó, xác định đúng danh tính gần 500 liệt sỹ; tư vấn định hướng cho hơn 6 nghìn gia đình liệt sỹ giúp tìm kiếm được 200 liệt sĩ đúng tên bằng phương pháp chứng thực. Như vậy, Hội đã trả lại tên cho gần 800 liệt sĩ.

Bên cạnh đó, Hội đã hỗ trợ đính chính thông tin ở bia mộ, cất bốc và di chuyển hơn 120 hài cốt liệt sĩ ở nhiều chiến trường khác nhau về quê hương. Tổng kinh phí do xã hội hóa trong 13 năm qua phục vụ cho công tác tri ân, trả lại tên cho các anh là trên 170 tỷ đồng.