Hành vi rút súng nơi công cộng bị xử lý thế nào?

Mới đây, Công an Nghệ An cho biết, đơn vị đang điều tra, xác minh đơn tố cáo của một phụ nữ trú ở thị xã Thái Hòa, tỉnh Nghệ An về việc ông Hồ Văn Nam, giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ bảo vệ và điều tra, dùng súng uy hiếp, đe dọa chồng bà.

Trước đó, trên mạng xã hội cũng đã lan truyền clip, người đàn ông này rút súng bắn đạn cao su, lên đạn ở chỗ đông người trong một vụ giao dịch liên quan bất động sản. Tuy không đe dọa trực tiếp tính mạng của ai, nhưng hành vi rút súng, lên đạn ở nơi đông người cũng đã khiến không ít người xem clip phải thót tim.

Pháp luật quy định đối tượng nào được sử dụng công cụ hỗ trợ (CCHT) và sử dụng như thế nào, phạm vi sử dụng đến đâu thì không vi phạm pháp luật? Về vấn đề này, PV/VOV có cuộc trao đổi với Thiếu tá, TS Mạc Xuân Hương - Khoa Hình sự, Học viện Cảnh sát nhân dân để phân tích rõ hơn .

PV: Thưa Thiếu tá, TS Mạc Xuân Hương, súng bắn đạn cao su ở đây có phải là công cụ hỗ trợ hay không? Pháp luật quy định CCHT gồm những gì, và những đối tượng nào được cấp giấy phép sử dụng CCHT?

Thiếu tá, TS Mạc Xuân Hương: Theo quy định của Luật quản lý và sử dụng vũ khí, vật liệu nổ hoặc CCHT năm 2017 và theo Thông tư 17 năm 2018 của Bộ Công an, súng bắn đạn cao su được xác định là một loại CCHT. Và cũng theo quy định của Luật này, CCHT bao gồm rất nhiều loại khác nhau như: súng bắn đạn cao su, súng bắn đạn nhựa, súng bắn điện, hay các loại như dùi cui điện, dùi cui kim loại. Thậm chí, như chất độc, chất gây mê, từ trường, tia laze, hoặc các loại như quả nổ, hơi cay.

Cũng theo quy định tại khoản 1, điều 55, Luật quản lý và sử dụng vũ khí, vật liệu nổ hoặc CCHT năm 2017, những người được cấp giấy phép, sử dụng công cụ hỗ trợ bao gồm: QĐND, dân quân tự vệ, cảnh sát biển, công an nhân dân, kiểm lâm, kiểm ngư, lực lượng bảo vệ an ninh, lực lượng hải quan,… Ngoài những đối tượng kể trên, CCHT còn được cấp phép cho lực lượng bảo vệ an ninh hàng không, hoặc một số lực lượng bảo vệ trong các cơ quan Nhà nước, các công ty, doanh nghiệp có kinh doanh dịch vụ bảo vệ.

PV: Trong vụ việc này, công ty của ông Hồ Văn Nam đã được cấp giấy phép sử dụng CCHT có thời hạn đến năm 2026. Tuy nhiên, hành động rút súng nơi đông người có đúng pháp luật hay không thưa bà?

Thiếu tá, TS Mạc Xuân Hương: Theo quy định tại Luật quản lý và sử dụng vũ khí, vật liệu nổ hoặc CCHT năm 2017, hành vi của ông Nam là sử dụng súng và lên đạn chỗ đông người, hành vi này hoàn toàn sai với quy định của pháp luật.

Bởi, theo quy định của Luật, một số tổ chức, cá nhân được giao nhiệm vụ sử dụng các loại CCHT, tuy nhiên, những người đó chỉ được sử dụng trong một số trường hợp, tình huống cụ thể. Ở đây, hành vi rút súng nơi đông người của ông Nam, đặc biệt là văn phòng công chứng và có nhiều người tập trung thì cần bị xử lý.

PV: Vậy hành vi này, bị xử lý thế nào theo quy định của pháp luật?

Thiếu tá, TS Mạc Xuân Hương: Hành vi của ông Nam có dấu hiệu sử dụng sai về công cụ được giao, và sai về mục đích sử dụng cũng như đối tượng bảo vệ. Căn cứ vào Luật quản lý và sử dụng vũ khí, CCHT, ông Nam có thể bị xem xét xử phạt vi phạm hành chính. Và trong trường hợp cụ thể thì hành vi của ông Nam có thể bị xử lý về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép, hoặc chiếm đoạt súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao, CCHT theo quy định tại điều 306, Bộ Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi năm 2017.

Ngoài ra, hành vi của ông Nam là hành vi rút súng nơi đông người (ở đây là văn phòng công chứng). Nếu hành vi đó, gây mất ổn định trật tự trên địa bàn, gây ảnh hưởng đến quá trình sinh hoạt, cũng như nơi làm việc của các cơ quan xung quanh; gây tâm lý hoang mang, lo lắng cho những người chứng kiến sự việc, hành vi này có thể xem xét và xử lý về tội gây rối trật tự công cộng theo điều 318 của Bộ Luật Hình sự.

Tuy nhiên, quá trình điều tra, cơ quan điều tra cần thu thập những thông tin, tài liệu để làm rõ những vi phạm, cũng như xác định những hậu quả của ông Nam gây ra để xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

PV: Thực tế, đây không phải là sự việc hi hữu mà đã từng xảy ra nhiều vụ việc liên quan tới việc bảo vệ của các cơ quan dùng súng đe dọa người khác. Vậy, theo TS Mạc Xuân Hương, người được giao sử dụng CCHT cần đáp ứng những yêu cầu gì và được sử dụng CCHT trong trường hợp thế nào?

Thiếu tá, TS Mạc Xuân Hương: Trên thực tế, theo quy định của Luật, có một số cơ quan, tổ chức được giao sử dụng CCHT. Tuy nhiên, CCHT đó chỉ được sử dụng trong những trường hợp cụ thể, tình huống cụ thể. Và các loại công cụ hỗ trợ, phương tiện hỗ trợ được giao cho những người thi hành công vụ.

Vì vậy, những người được cấp phép giao sử dụng CCHT phải đảm bảo được yêu cầu sau:

Thứ nhất, phải có năng lực, hành vi dân sự đầy đủ, phải thực hiện theo đúng mục đích.

Thứ hai, phải có phẩm chất đạo đức và có sức khỏe để đảm bảo được công việc được giao.

Thứ ba, người được giao sử dụng các loại CCHT phải không bị xem xét xử phạt hành chính, hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Thứ 4, những người được giao sử dụng CCHT phải được huấn luyện, được tập huấn, sau đó được cấp chứng nhận để sử dụng các loại vũ khí và các loại thiết bị khác.

Trên cơ sở Luật quản lý và sử dụng vũ khí, vật liệu nổ hoặc CCHT năm 2017, theo quy định tại điều 61 của Luật này xác định rất rõ, rất cụ thể, những trường hợp nào được phép sử dụng CCHT.

Trên thực tế, theo quy định của Luật, những trường hợp sau đây được sử dụng CCHT.

Thứ nhất, trong trường hợp ngăn chặn những bạo loạn, hoặc những trường hợp biểu tình bất hợp pháp, hoặc gây rối trật tự công cộng.

Trường hợp thứ 2, để ngăn chặn cho những người có hành vi đe dọa, tấn công đến tính mạng, hoặc sức khỏe người thi hành công vụ.

Trên thực tế, CCHT còn được sử dụng ngăn chặn cho những người có hành vi gây mất trật tự, chống người thi hành công vụ ở trại giam, trại tạm giam, các cơ sở cai nghiện.

PV: Theo TS, các cơ quan, tổ chức, DN được trang bị, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ quân dụng, CCHT phải sự quản lý và sử dụng đối với các phương tiện này?

Thiếu tá, TS Mạc Xuân Hương: Về vấn đề này đã có quy định rất rõ ở trong luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ.

Cụ thể, theo quy định tại điều 6 Luật này, đối với những người có trách nhiệm đứng đầu trong các cơ quan, tổ chức, DN thì người ta phải xác định rất rõ, trách nhiệm của mình. Và đối với những người đó, họ phải chỉ đạo, tổ chức, thực hiện và chịu trách nhiệm trong việc quản lý, sử dụng các loại vũ khí, vật liệu nổ và các loại CCHT.

Đối với các loại CCHT chỉ được giao cho những người có đủ các điều kiện theo quy định của Luật này.

Đồng thời, phải bố trí người trông giữ các kho để lưu giữ loại phương tiện đó, kho này đảm bảo yêu cầu theo quy định pháp luật, tránh để xảy ra hậu quả khôn lường và để xảy ra trường hợp có vi phạm tương tự như trên.

PV: Xin cảm ơn Thiếu tá, TS Mạc Xuân Hương./.