Loại ma tuý cực độc Fentanyl rất có thể sẽ xuất hiện tại Việt Nam

Ngày 18/6, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04) - Bộ Công an thông tin về một loại ma túy cực độc đang bị lạm dụng phổ biến tại Mỹ và một số nước, có tên gọi Fentanyl.

Theo Cục C04, năm 2023, nước Mỹ đã ghi nhận khoảng 100.000 ca tử vong do sử dụng Fentanyl quá liều. Fentanyl được bán dưới dạng viên nén, dạng bột hoặc dung dịch với các tên quen thuộc như "sứ trắng", "heroin tổng hợp"… Loại ma túy này cũng được bán lẻ dưới dạng bột hòa với cocain, heroin hoặc dưới dạng tân dược chứa Fentanyl giả. Người sử dụng không có kinh nghiệm rất dễ tử vong do không biết đang dùng loại gì và hàm lượng bao nhiêu.

Theo lãnh đạo Cục C04, Fentanyl được buôn lậu vào Mỹ phần lớn từ Mexico và các quốc gia Trung và Nam Mỹ. Việc sản xuất và vận chuyển Fentanyl đang khiến tình hình an ninh từ các nước Trung - Nam Mỹ rất phức tạp, tội phạm tranh giành quyết liệt các tuyến đường vận chuyển tiền chất và đưa Fentanyl đến Mỹ.

Các tiền chất, dụng cụ chính sử dụng để sản xuất các chất ma túy này dễ kiếm, giá rẻ, quy trình sản xuất đơn giản, không cần kỹ thuật cao. Trong khu vực Đông Nam Á, Fentanyl đã được phát hiện, thu giữ tại Myanmar, Lào, Thái Lan. Trong đó, Thái Lan đã thu giữ hơn 510 tấn Anilin, có thể sử dụng để sản xuất 85 tấn Fentanyl.

Về mặt y tế, Fentanyl là một chất thuộc nhóm thuốc giảm đau rất mạnh (gấp 100 lần morphine, 50 lần heroin) được sử dụng có kiểm soát trong điều trị bệnh ở nhiều nước.

Tuy nhiên, Fentanyl cũng được tổng hợp bất hợp pháp và được sử dụng như một loại ma túy, thường trộn lẫn với heroin, cocain hoặc ma túy tổng hợp để tăng độ "phê". Fentanyl và các chất dẫn xuất của nó có độc tính rất mạnh nên hậu quả dẫn đến tử vong cho người sử dụng bất hợp pháp cao hơn nhiều so với heroin.

Việt Nam đã đưa Fentanyl vào Danh mục II (các chất ma túy được dùng hạn chế trong phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, điều tra tội phạm hoặc trong lĩnh vực y tế theo quy định của cơ quan có thẩm quyền) tại Nghị định số 57/2022/NĐ-CP ngày 25/8/2022 của Chính phủ.

Hiện nay, qua công tác giám định, Bộ Công an chưa phát hiện Fentanyl và các chất dẫn xuất của loại ma túy này được thu giữ tại Việt Nam. Tuy nhiên, trước xu thế mở rộng thị trường của các loại ma túy từ Châu Mỹ sang khu vực Châu Đại Dương và lan rộng sang Châu Á, Cục C04 cho rằng việc xuất hiện loại ma túy này tại khu vực và Việt Nam là tất yếu.

Bộ Công an nhận định, Trung Quốc là quốc gia có nguồn cung cấp hóa chất và tiền chất bị tội phạm lợi dụng để sản xuất Fentanyl và các chất tương tự Fentanyl bất hợp pháp trên thế giới, bên cạnh Ấn Độ. Nhà chức trách dự đoán sẽ sớm xuất hiện chất ma túy nhóm Fentanyl trong khu vực và Việt Nam.

Trước tình hình trên, để phòng tránh hiểm họa Fentanyl, theo Bộ Công an, trước hết cần tăng cường đẩy mạnh tuyên truyền cho toàn dân, nhất là thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên về tác hại của hiểm họa ma túy; chú trọng vào các loại ma túy mới; ma túy "núp bóng" dưới dạng thực phẩm, đồ uống, thuốc lá, thảo mộc (cỏ mỹ), "bóng cười"… Bên cạnh đó, Cục C04 cho biết sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng như Hải quan, Quản lý thị trường, Công thương, Y tế... tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện, xử lý các loại hàng hóa là thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử không rõ nguồn gốc được nhập vào Việt Nam và việc xuất nhập khẩu, lưu thông, kê đơn, sử dụng thuốc chứa Fentanyl trong điều trị.