Phối hợp kiểm soát cửa khẩu và quản lý biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc

Tại hội đàm, Trung tướng Lê Đức Thái - Uỷ viên TƯ Đảng, Tư lệnh Bộ đội Biên phòng nhấn mạnh, thực hiện nhận thức chung đạt được trong chuyến thăm Trung Quốc của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tháng 10/2022 và chuyến thăm Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình tháng 12/2023, thời gian qua, quan hệ hai nước tiếp tục duy trì đà phát triển ổn định, lòng tin chiến lược được củng cố, tăng cường hợp tác về quốc phòng, an ninh tiếp tục được thúc đẩy và triển khai hiệu quả, đạt được nhiều kết quả nổi bật và có bước phát triển mới, khẳng định là trụ cột quan trọng trong quan hệ giữa hai nước, góp phần thúc đẩy mạnh mẽ và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc.

Trong bối cảnh đó, quan hệ gắn bó, hợp tác hiệu quả giữa Bộ Tư lệnh BĐBP Việt Nam và Cục Quản lý Di dân Quốc gia Trung Quốc trong phối hợp thực hiện “Thỏa thuận hợp tác giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Công an Trung Quốc về thiết lập cơ chế phối hợp thực thi pháp luật ba cấp trong kiểm soát biên phòng khu vực cửa khẩu và quản lý biên giới đất liền” luôn là điểm sáng trong lĩnh vực hợp tác về quốc phòng, an ninh hai nước.

Tại buổi hội đàm, hai bên cùng thống nhất đánh giá về những kết quả nổi bật từ tháng 12/2023 đến nay. Đó là, cơ chế phối hợp thực thi pháp luật ba cấp trong kiểm soát Biên phòng khu vực cửa khẩu và quản lý biên giới đất liền được hai bên phối hợp vận hành thông suốt; chủ động, linh hoạt duy trì hiệu quả mối quan hệ hợp tác thông qua các hình thức như tổ chức gặp gỡ trên biên giới, hội đàm, liên lạc đường dây điện thoại nóng... Từ đầu năm đến nay, các đơn vị hai bên duy trì giao lưu, gặp gỡ, hội đàm định kỳ, đột xuất trên biên giới 286 lần với 1.682 lượt cán bộ; trao đổi trên 1.660 công thư.

Hai bên đã chủ động, tích cực phối hợp đấu tranh phòng, chống tội phạm và các hoạt động vi phạm pháp luật trên khu vực biên giới cửa khẩu như: Buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới, ma túy, mua bán người, mua bán, vận chuyên trái phép vũ khí, vật liệu nổ, xuất nhập cảnh trái phép...

Hoạt động tuần tra liên hợp thực thi pháp luật trên biên giới giữa các đơn vị ngày càng đi vào nề nếp với hình thức, nội dung phong phú, như: Phối hợp tuần tra, tuyên truyền pháp luật song ngữ, phát tờ rơi tuyên truyền...; các hoạt động trên đã góp phần tích cực duy trì an ninh, trật tự an toàn xã hội khu vực biên giới, cửa khẩu cũng như nâng cao nhận thức của nhân dân hai bên biên giới.

Công tác phối hợp giữa hai bên trong quản lý cửa khẩu, kiểm soát xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu tại các cửa khẩu (lối mở) cũng đạt nhiều kết quả tích cực; hai bên đã phối hợp tham mưu, đề xuất thúc đẩy, mở, nâng cấp, tạo thuận lợi và nâng cao hiệu suất thông quan, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, ách tắc phương tiện, hàng hóa tại các cửa khẩu, đảm bảo các cửa khẩu biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc hoạt động hiệu quả.

Quán triệt, thực hiện hiệu quả Biên bản Hội đàm giữa hai bên ký ngày 4/12/2023 nên từ đầu năm 2024 đến nay, nhiều hoạt động giao lưu công tác chính trị giữa các đơn vị hai bên được triển khai. Mô hình “Kết nghĩa Đồn - Trạm (Chi đội) hữu nghị, chung tay xây dựng biên giới bình yên”; “Sứ giả hữu nghị” tiếp tục được hai bên duy trì và nhân rộng; qua đó càng thắt chặt hơn mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị, hợp tác giữa hai lực lượng. Bên cạnh đó, hai bên đã tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương tổ chức kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới; tăng cường quan hệ đoàn kết, hữu nghị, tin cậy, hiểu biết lẫn nhau giữa chính quyền và nhân dân hai bên biên giới.

Cũng tại cuộc hội đàm, hai bên thẳng thắn nhìn nhận, công tác phối hợp vẫn còn có một số nội dung hạn chế cần quan tâm như: Công tác phối hợp tuyên truỵền, giáo dục cho nhân dân hai bên biên giới về 3 văn kiện pháp lý về biên giới và các thỏa thuận liên quan có lúc còn hạn chế, dẫn đến còn xảy ra hoạt động vi phạm về Quy chế quản lý biên giới. Tình trạng xuất, nhập cảnh trái phép của công dân hai bên còn xảy ra. Từ đầu năm đến nay, cơ quan chức năng Việt Nam đã phối hợp với lực lượng chức năng Trung Quốc xử lý hơn 500 vụ với hơn 4000 người xuất nhập cảnh trái phép. Ngoài ra, việc xác minh thông tin công dân xuất, nhập cảnh trái phép có lúc chưa kịp thời do thiếu thông tin của đối tượng hoặc do các đối tượng ở các tỉnh nội địa gây khó khăn cho công tác xác minh.

Đề ra phương hướng trong thời gian tới, Trung tướng Lê Đức Thái đề nghị: Tiếp tục phối hợp triển khai thực hiện hiệu quả Thỏa thuận hợp tác giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Công an Trung Quốc về việc thiết lập cơ chế phối hợp thực thi pháp luật ba cấp trong kiểm soát Biên phòng khu vực cửa khẩu và quản lý biên giới đất liền cũng như Biên bản Hội đàm công tác giữa hai bên ký ngày 4/12/2023 tại Bắc Kinh (Trung Quốc). Kịp thời trao đổi thông tin, tình hình liên quan đến công tác đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật, đặc biệt tội phạm xuyên biên giới, tội phạm công nghệ cao, khủng bố, phần tử ly khai, chống chính quyền, tội phạm về ma túy ở khu vực biên giới.

Tăng cường thực hiện công tác cải cách thủ tục hành chính, xây dựng cửa khẩu thông minh tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho hoạt động xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu; Duy trì và mở rộng hơn nữa giao lưu công tác chính trị ở các cấp, nhất là cấp cao. 

Duy trì và nhân rộng mô hình “Sứ giả hữu nghị”, kết nghĩa Đồn - Trạm (Chi đội), kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới; đồng thời hai bên triển khai cơ chế giao lưu sĩ quan trẻ (cán bộ trẻ) giữa lực lượng Biên phòng - Di dân hai nước theo hình thức luân phiên.

“Đây là những chương trình, hoạt động rất thiết thực, góp phần củng cố, vun đắp và lan tỏa quan hệ hữu nghị giữa lực lượng Biên phòng Việt Nam và Cục Quản lý Di dân Quốc gia Trung Quốc nói riêng và nhân dân hai bên biên giới nói chung”, Trung tướng Lê Đức Thái khẳng định.