Ưu việt của tiêm kích hạng nhẹ М-346FA Italia mới “trình làng”

М-346FA được phát triển trên cơ sở máy bay huấn luyện

Máy bay tiêm kích hạng nhẹ mới đầy hứa hẹn của Italia M-346FA (Fighter Attack) được phát triển trên cơ sở máy bay huấn luyện M-346 (M-346FT - Fighter Trainer) vừa qua các cuộc thử nghiệm bắt đầu vào ngày 13/7 một cách thành công; việc chuyển giao máy bay chiến đấu mới này dự kiến sẽ bắt đầu vào năm 2021, theo Tập đoàn Công nghiệp vũ trụ và Quốc phòng Leonardo (Italia).

Máy bay huấn luyện M-346 được Công ty Cổ phần "Cục thiết kế thử nghiệm mang tên A. S. Yakovlev” (Nga) hợp tác với công ty L’Alenia Aermacchi (Italia) thiết kế. Do sự bất đồng giữa các đối tác, việc phát triển mô hình đã dừng lại vào giai đoạn cuối và mỗi công ty đã nhận được tài liệu cơ bản cho phiên bản của máy bay tương lai riêng. Sau đó, cả hai công ty đã cho ra đời các mẫu riêng của mình là M-346 (L'lenia Aermacchi) và Yak-130 (Cục thiết kế Yakovlev).

Chuyến bay đầu tiên của M-346 diễn ra vào ngày 15/7/2004, việc sản xuất loạt máy bay huấn luyện này bắt đầu vào năm 2010. Hai biến thể hiện có của dòng M-346 bao gồm Máy bay huấn luyện phản lực tiên tiến M-346 (Advanced Jet Trainer - AJT) và Máy bay huấn luyện chiến đấu đa chức năng M-346FT (Fighter Trainer). Chúng được sử dụng trong đào tạo phi công ở Ý, Singapore, Israel và Ba Lan.

Tiêm kích hạng nhẹ M-346FA được phát triển trên cơ sở máy bay huấn luyện; Nguồn: leonardocompany.com

M-346 có chiều dài 11,5m, cao 4,8m, sải cánh 9,7m, diện tích cánh 23,5m2, sải cánh 9,7m, khối lượng rỗng 4,6 tấn, trọng lượng cất cánh tối đa 9,5 tấn; có khả năng tăng tốc lên tới 1060km/h và trần bay tới 13,7km; thời gian bay tối đa 3 giờ 50 phút (với ba thùng nhiên liệu ngoài); kíp lái gồm 2 người.

Được trang bị 2 động cơ phản lực Honeywell F124-GA-200, M-346FA giữ lại các đặc điểm bay lượn và cơ bản của máy bay huấn luyện M-346. Máy bay chiến đấu cũng giữ lại hệ thống tiếp nhiên liệu trên không và hệ thống điện tử hàng không, được trang bị radar Grifo đa chế độ, hệ thống tác chiến điện tử, mô-đun trinh sát, cũng như 7 điểm để gắn vũ khí với khối lượng vũ khí 2 tấn.

Tính năng và thiết bị được tích hợp

Máy bay tiêm kích M-346FA có buồng lái dùng kính kỹ thuật số cho hai thành viên kíp lái, gồm màn hình đa chức năng LCD, thiết bị nhìn ban đêm (night vision goggle - NVG), hệ thống ra lệnh bằng giọng nói, hệ thống tự bảo vệ, hệ thống hiển thị gắn mũ bảo hiểm (helmet-mounted display - HMD), hệ thống điều hướng và liên lạc, và hệ thống tránh va chạm giao thông. Hệ thống kiểm soát bay bốn kênh gắn trên boong giúp tăng độ tin cậy khi làm nhiệm vụ và an toàn bay.

Bộ cảm biến bao gồm một hệ thống thông tin liên lạc tập trung có độ an toàn cao, liên kết dữ liệu chiến thuật, hệ thống nhận dạng ta - địch (identification friend or foe - IFF) và bộ làm giảm chỉ số mặt cắt radar. Một hệ thống phụ trợ phòng thủ (defensive aids sub-system - DASS) được trang bị để bảo vệ máy bay trước các tên lửa không đối không và không đối đất, gồm một máy thu cảnh báo radar (radar warning receiver - RWR), hệ thống cảnh báo tên lửa tiếp cận (missile approach warning system - MAWS), bộ phân tán tín hiệu radar. Các tổ máy chiến tranh điện tử được tích hợp để chống lại radar và hệ thống phát hiện của đối phương.

M-346FA có thể dùng để huấn luyện, cũng như thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu khác nhau; Nguồn: flightglobal.com

Ngoài ra, máy bay mang theo các cụm thiết bị chỉ định mục tiêu và các tổ hợp trinh sát chiến thuật để phát hiện và định vị các mục tiêu trong điều kiện cả ban ngày và ban đêm. Máy bay tiêm kích hạng nhẹ M-346FA được trang bị radar điều khiển hỏa lực đa chức năng Grifo của Leonardo để tìm kiếm và theo dõi một hoặc nhiều mục tiêu trong các chế độ không đối không, không đối đất và không chiến. Máy bay tiêm kích này có thể mang nhiều tải trọng bên ngoài khác nhau như vũ khí không đối không và không đối đất điều khiển bằng GPS, laser và không dẫn hướng, bom và hệ thống nhắm mục tiêu để tấn công các mục tiêu trên không và trên mặt đất.

Tổng cộng có bảy mấu lắp vũ khí dùng cho tên lửa không đối không Iris-T và AIM-9L, bệ phóng tên lửa, bom có đường kính nhỏ (small diameter bomb - SDB), bom tấn công trực tiếp (joint direct attack munitions) 500lb GBU-38-JDAM, 1.000lb GBU-32 JDAM, bom dẫn đường bằng laser (laser-guided bomb - LGB) 500lb Lizard 2, 500lb Lizard 4 GPS/LGB, GBU-12/16 (500lb/1.000lb) Paveway II LGB, 500lb GBU-49/LGB, 500lb MK.82HD Snakeye và bom 1.000lb MK.83.

Một vụ phóng thử tên lửa AIM-9L Sidewinder từ M-346FA đã diễn ra tại thao trường thử nghiệm Salto di Quirra trên đảo Sardinia. Tên lửa tách khỏi máy bay ở độ cao 1500m và bay với tốc độ 1000km/h. Tập đoàn Leonardo cho biết, kết quả thử nghiệm phù hợp với dự báo và được đánh giá là thành công. Trước đó, M-346FA thử nghiệm thành công thả bom và bắn từ một khẩu pháo có tốc độ bắn nhanh treo bên ngoài.

Tiên kích hạng nhẹ M-346FA được phát triển để nâng cao hiệu quả chiến đấu của các lực lượng không quân trên chiến trường. Nó có thể được triển khai với vai trò hỗ trợ lực lượng trên mặt đất, bao gồm tấn công từ trên không, hỗ trợ từ trên không (close air support - CAS), chống nổi dậy (counter-insurgency - COIN) và can thiệp bằng vũ khí dẫn đường chính xác.

Leonardo cho biết, M-346FA cũng thích hợp cho việc huấn luyện phi công, không chiến, kiểm soát trên không, trinh sát chiến thuật trên không và các nhiệm vụ kiểm soát không phận. Các nhà phát triển cho M-346FA là một giải pháp lý tưởng cho các quốc gia cần máy bay chiến đấu giá rẻ với chi phí vận hành thấp./.