Cứu 1 trường hợp ghép thận tự thân hy hữu

Lúc 11h ngày 12/9, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tiếp nhận bệnh nhân nam Phạm Thanh P., 33 tuổi, ở Gia Lâm, Hà Nội, bị tai nạn xe máy – ô tô lúc 7h sáng cùng ngày.

Bệnh nhân đã được cấp cứu ở Bệnh viện Đức Giang và chuyển Bệnh viện Việt Đức trong tình trạng nhợt, khó thở, shock nặng, mạch nhanh, huyết áp tụt. Bụng chướng xây xát, đau.

Bệnh nhân đã được dẫn lưu màng phổi cấp cứu, dẫn lưu màng phổi bên P ra nhiều dịch máu đỏ. Chụp cắt lớp vi tính cho thấy có chấn thương gan độ 2, nghi có vỡ cơ hoành P, gãy gai ngang cột sống L1, L2, L3, nhiều dịch ổ bụng.

Các bác sĩ cho biết, thận phải nhu mô không ngấm thuốc trên các thì thăm khám, động mạch thận phải không ngấm thuốc trên đoạn dài 23 mm, nghĩ đến tổn thương cuống thận phải; thận trái biến dạng, bờ không đều, vỡ thành nhiều mảnh, một số mảnh còn ngấm thuốc sau tiêm thuốc cản quang, tụ máu quanh thận chỗ dày nhất khoảng 60mm, đẩy thận ra trước, có hình ảnh thoát thuốc động mạch trong khối máu tụ, xếp loại chấn thương thận độ V (độ cao nhất theo AAST 1994).

Bệnh nhân đã được hội chẩn liên chuyên khoa Tiết niệu – Tim mạch – Lồng ngực – Tiêu hoá, có TS BS Nguyễn Quang, PGS TS Nguyễn Hữu Ước,…quyết định mổ cấp cứu cho bệnh nhân.

Dự kiến mở bụng kiểm tra thăm dò ngực, cơ hoành và các tạng trong bụng. Về thận: dự kiến lấy ngay thận phải ra rửa ngoài cơ thể, đánh giá khả năng ghép thận tự thân, thận trái bảo tồn tối đa.

Lý do của việc dự kiến xử lý về thận như vậy là vì tới thời điểm phẫu thuật đã là giờ thứ 9. Việc ghép thận tự thân có thể không thành công nhưng cần cố gắng hết sức vì bên thận trái vỡ độ V (nếu như trong trường hợp thận phải bình thường, không bị tổn thương có thể chỉ định cắt thận trái để bảo toàn tính mạng cho bệnh nhân).

Nếu như ghép thận thành công sẽ đỡ được cho bên thận trái. Ngược lại, bên thân trái, chủ trương bảo tồn thận tối đa vì cũng là lý do đề phòng thận bên kia ghép không tốt.

Nhóm phẫu thuật đã làm việc tích cực khẩn trương theo đúng kế hoạch đề ra, tiến hành song song hai kíp rửa – ghép thận phải và kiểm tra các tạng trong bụng, cơ hoành và bảo tồn thận trái...

Ngay khi mở bụng, các bác sỹ thấy có rất nhiều dịch máu và máu cục trong ổ bụng, lên cả khoang màng phổi. Trong lúc phẫu thuật, các bác sỹ đã kiểm tra thấy có vỡ cơ hoành, có tổn thương gan như trên phim chụp cắt lớp vi tính, ngoài ra, còn phát hiện thêm có tổn thương lách. Cơ hoành đã được khâu lại, các thương tổn gan, lách được cầm máu.

Sau khi hoàn thành cuộc mổ, tình trạng huyết động của bệnh nhân dần ổn định. Tuy nhiên, nước tiểu bệnh nhân rất ít, chỉ khoảng 200 ml/24 giờ, xét nghiệm urê, creatinin máu bắt đầu tăng cao. Từ ngày 13/9/2016, bệnh nhân được chỉ định lọc máu chu kỳ.

TS BS Nguyễn Quang, Giám đốc Trung tâm Nam học, Phó Trưởng khoa Phẫu thuật Tiết niệu – Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết: Đây là một trường hợp ghép thận tự thân hy hữu trong một hoàn cảnh rất đặc biệt.

Theo BS Quang, trong lúc cả hai thận đều bị chấn thương nặng, việc cấp cứu bảo tồn tối đa hai thận tưởng chừng rất khó khăn, đầy thách thức. Nhưng chính việc bảo tồn tối đa này có ý nghĩa thực tiễn: trong lúc thận bên phải ghép chưa hồi phục phần thận bên trái còn lại đã đảm nhiệm tiết nước tiểu hỗ trợ.

Cho đến thời điểm bây giờ, khi lượng nước tiểu 1900 ml/24 giờ thì có lẽ thận phải đã có khả năng hồi phục./.