Làm gì khi trẻ bị côn trùng đốt?

Khi mùa mưa đến, côn trùng, đặc biệt là muỗi, sinh sôi, trở thành nỗi lo của rất nhiều bà mẹ. Những vết cắn của côn trùng tưỏng như vô hại nhưng lại gây ngứa, sưng, viêm tấy và gây ra một số bệnh ngoài da, đặc biệt là đối với làn da mỏng manh của trẻ nhỏ.

Chúng ta hãy cùng nghe bác sĩ Vũ Hồng Thái, Giám đốc Bệnh viện Da liễu, tư vấn về những bệnh ngoài da có thể gặp.

Da tại vết cắn/ châm, đốt thông thường bị ngứa, cảm giác bỏng rát, có thể khi sưng lên thành những sẩn. Ở một số người, sau khi bị côn trùng cắn nếu không được bôi thuốc đúng và kịp thời, vết cắn có thể gây nên những tác hại trên da như:

Nhiễm trùng thứ phát do gãi

Khi côn trùng cắn, chúng sẽ phóng ra “nọc” độc là một vật thể lạ đối với cơ thể (yếu tố dị nguyên) xâm nhập vào máu. Cơ thể có sự đáp ứng của hệ miễn dịch - dị ứng tạo ra các histamine gây ngứa. Ngứa có khi thoáng qua nhưng ở một số người nhạy cảm sẽ bị ngứa rất nhiều. Người bị cắn thường phản ứng lại bằng cách gãi, vì vậy sẽ làm cho làn da bị tổn thương (trầy xước, rách, nứt da). Tại vùng da bị tổn thương sẽ là ngửa ngõ để vi khuẩn bên ngoài xâm nhập vào cơ thể gây ra nhiễm khuẩn làm cho sưng lên và có mủ.

Sẩn ngứa, chàm hoá

Đối với một số người có cơ địa dị ứng, chất tiết của côn trùng sẽ là tác nhân tạo ra đáp ứng miễn dịch. Ngứa có thể phát triển toàn thân và dẫn tới sẩn ngứa (nhiều sần u lên có khi thành cục kèm với ngứa tại vết cắn).

Ngứa gãi sẽ tạo thành tổn thường của bệnh chàm (chàm hoá): Da tại vùng chàm có biểu hiện là những dát viêm đỏ kèm các mụn nước li ti. Ngứa nhiều, bệnh nhân gãi lâu ngày vùng da bị tổn thương dày lên, tăng sừng, xuất hiện các vết nứt, việc điều trị trở nên khó khăn.

Mất thẩm mỹ da

Côn trùng cắn sẽ làm da bị tổn thương. Nếu có nhiễm trùng thứ phát không điều trị hay điều trị không đúng, các tổn thương lâu ngày trở nên chàm hoá, có khi gây ra sẹo lồi (ở những người có cơ địa sẹo lồi). Ở những nơi này do ngứa gãi lâu dần sẽ tăng sinh mô sợi tạo thành sẹo lồi lên sẽ xấu hơn. Ngoài ra, còn bị các vết thâm do hiện tượng tăng sắc tố sau viêm; dày da, tăng sừng trong trường hợp chàm mãn tính.

Để giảm thiểu các tác dụng có hại từ vết cắn do côn trùng và các bệnh do chúng gây ra, chúng ta cần tuân thủ các bước:

- Phòng bệnh (ngừa không để côn trùng cắn): Dọn vệ sinh sạch sẽ quanh nhà, không để nước tù đọng trong các bể chứa, lu, chai lọ. Cần mang theo các chai xịt chống, xua đuổi côn trùng; nhất là khi có trẻ em. Nếu ngủ đêm ngoài trời phải có túi ngủ, mùng.

- Điều trị (khi đã bị côn trùng cắn):

+ Trước tiên, chúng ta phải tránh gãi vì sẽ làm độc tố phát tán rộng, cũng như làm da bị chấn thương, trầy xước.

+ Trường hợp sưng đỏ và ngứa khu trú tại vết cắn của côn trùng: Rửa sạch vết cắn, sau đó bôi thuốc trị côn trùng cắn có tác dụng chống ngứa và kháng viêm (chống sưng và đỏ da).

+ Trường hợp sưng phù lan rộng kèm theo cảm giác ngứa, bỏng rát:

* Lấy ngòi độc ra, nếu có. Rửa sạch vùng da bị cắn với xà bông và nước. Có thể chườm nước đá quấn trong khăn hoặc vải mỏng trong khoảng 10 phút, nghỉ 10 phút rồi lặp lại quy trình.

* Dùng thuốc thoa có tác dụng giảm ngứa, kháng viêm tại chỗ. Hiện nay, có một số loại thuốc với công thức cải tiến antedrug, ngoài hiệu quả kháng viêm, giảm ngứa, sưng tấy do côn trùng đốt còn hạn chế tác dụng phụ so với các loại corticosteroids thông thường.

* Nếu tổn thương vẫn kéo dài nhiều ngày thì bạn nên đến khám bác sĩ chuyên khoa da liễu để chữa trị kịp thời.

+ Trường hợp nọc độc gây ra sốc, đe doạ đến tính mạng nên buộc garo vùng chi đó và đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.

Xin cảm ơn bác sĩ đã cho những lời khuyên./.