Mắc bệnh béo phì có thể gặp phải những vấn đề gì về sức khỏe?

Gần đây tình trạng béo phì đã trở thành đáng báo động tại Việt Nam và dần giống xu hướng của các nước trên thế giới. Theo định nghĩa của WHO, béo phì là tình trạng tích tụ mỡ trong cơ thể đến mức làm ảnh hưởng đến sức khỏe, đến hoạt động xã hội của con người.

Trao đổi về vấn đề này, GS.TS Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, nguyên nhân của tình trạng béo phì chủ yếu là do tình trạng mà tích tụ mỡ trong cơ thể do việc hấp thụ nhiều quá mà tiêu thụ ít quá. “Nếu đưa vào trong người 1000calo/ngày, tiêu thụ gần 1000calo/ngày thì cơ thể sẽ khỏe đẹp. Tuy nhiên đưa vào người 5000calo mà tiêu thụ 500calongày thì số còn lại làm như nào thì khi đó cơ thể sẽ tích tụ lại dưới dạng mỡ để dự trữ năng lượng cho cơ thể”- GS Trần Bình Giang cho biết.

Gây tỷ lệ tử vong gấp 4 lần so với ung thư vú và ung thư đại tràng

Theo các nghiên cứu trên thế giới, béo phì có thể gây ra tỷ lệ tử vong gấp 4 lần so với ung thư vú và ung thư đại tràng cộng lại. Béo phì gây ra bệnh mạch vành tim, xơ vữa động mạch, mỡ tam giác mạch có thể chết đột tử, mạch não, có thể gây ra nhiễm mỡ gan, xơ gan, có thể gây ra các bệnh lý về cơ xương khớp, đặc biệt là những khớp chậu, khớp gối, rối loạn kinh nguyệt và vô sinh.

Theo GS Trần Bình Giang, nguyên tắc của việc giảm tình trạng béo phì là chúng ta phải tăng cường việc tiêu thụ và thứ hai là phải giảm mức đầu vào. Hiện nay có phương pháp dễ nhất là sử dụng biện pháp tăng cường tiêu thụ, tức là tập thể dục thể thao, đạp xe, chạy bộ… điều này cũng sẽ tiêu thụ được lượng ít calo trong cơ thể. Bên cạnh đó, hiện có một nhóm thứ hai là giảm ăn vặt. Tuy nhiên, theo GS Trần Bình Giang, hiện đã có rất nhiều biện pháp được áp dụng như nhịn ăn, low carb, không ăn tinh bột… GS Trần Bình Giang cho biết, chúng ta không thể nhịn ăn lâu.

“Cơ thể không cho phép chúng ta nhịn ăn, bởi tất cả những phản xạ thần kinh của cơ thể bắt chúng ta phải ăn theo lộ trình 1 ngày gồm 2-3 bữa đã được chương trình hóa trong gen của chúng ta từ rất lâu. Nếu chúng ta không ăn lâu thì sẽ rối loạn hoạt động của cơ thể. Bên cạnh đó, một số chế độ ăn mà không cân bằng, tức là giảm năng lượng bằng cách giảm tinh bột, thì cũng rất nguy hiểm”- GS Trần Bình Giang cho biết.

Vị chuyên gia này cũng cho rằng, nếu chúng ta không ăn tinh bột thì cơ thể bắt buộc sẽ phải chuyển đổi từ các chất khác từ mỡ, từ cơ từ protit sang tinh bột. Đây là con đường chuyển đổi tương đối đặc biệt. Trong quá trình chuyển đổi sẽ sinh ra gốc tự do không tốt đối với sự phát triển của cơ thể. Do đó, chúng ta nên giảm ăn mà cần giảm một cách khoa học và giảm đều ở tất cả các thành phần.

“Bữa ăn giảm nhưng phải đảm bảo cân bằng các thành phần dinh dưỡng, không nên giảm một thứ nào và nguy hiểm đối với sự phát triển cơ thể”- GS Trần Bình Giang chia sẻ.

Liên quan đến những sản phẩm thuốc giảm cân hiện đang được bày bán, quảng cáo trên mạng và trôi nổi trên thị trường, GS Trần Bình Giang cảnh báo những thuốc giảm cân mà được chấp nhận bởi cơ quan y tế hiện rất ít. Đến nay, Cơ quan lương thực và cơ quan dược phẩm và thực phẩm Mỹ (FDA) mới chỉ công nhận khoảng 3-4 thuốc được phép cho sử dụng trong béo phì. Vì vậy, những thuốc được quảng cáo tràn lan rất nguy hiểm, bởi thuốc đó sẽ có hai khả năng: một là gây cho chúng ta cảm giác chán ăn, không muốn ăn gì hết. Nhưng những thuốc ấy hầu hết có tác dụng đến các trung khu thần kinh và những tác dụng phụ là gây ra tình trạng trầm cảm, kích động mà chúng ta không nắm được.

Thứ hai là sẽ gây ra tình trạng không hấp thụ. Điều này cũng rất nguy hiểm và còn ảnh hưởng đến niêm mạc của hệ thống đường tiêu hóa.

Cũng theo GS.TS Trần Bình Giang, không có cơ sở nào về mặt khoa học khẳng định tác dụng của các thiết bị đánh tan mỡ. Các thiết bị này chỉ có tác dụng tại chỗ do tình trạng của máy rung động làm cho nước có thể thoát đi nhưng sau đó sẽ nhanh chóng quay trở lại và không hề có tác dụng.

Phương pháp mổ điều trị béo phì

Cho đến nay có khoảng 20 phương pháp mổ điều trị béo phì. Từ khi phẫu thuật nội soi được đưa vào ứng dụng trong thực tế, phẫu thuật nội soi cũng ngay lập tức được ứng dụng trong điều trị béo phì.

Tại Bệnh viện Việt Đức, ngay từ năm 2005, sau khi nhận chuyển giao kỹ thuật về mổ béo phì bởi các chuyên gia nổi tiếng nhất trên thế giới tại Pháp, bệnh viện đã tiến hành mổ cho khoảng 200 trường hợp. Những năm gần đây, số lượng tương đối tăng cao. Đây là kỹ thuật tương đối an toàn, không có trường hợp nguy hiểm đến tính mạng.

GS Trần Bình Giang cho biết, hiện bệnh viện sử dụng hai phương pháp: vòng thắt dạ dày và cắt dạ dày.

Phương pháp vòng thắt dạ dày nhằm thu nhỏ lại một phần dạ dày để chứa thức ăn. Ưu điểm của phương pháp này là giảm lượng cân thừa tốt, sau 5 năm tỷ lệ giảm cân thừa khoảng 50-70%.

“Ở phương pháp này, chúng ta không cắt đi phần nào của dạ dày, đến lúc không thích thì có thể tháo ra. Kỹ thuật này cũng đã được thực hiện và mang lại kết quả tốt. Tuy nhiên, với người Việt Nam, khó khăn khi sử dụng phương pháp này là cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, sẽ làm bó hẹp cuộc sống sinh hoạt của con người. Nhiều người không chịu được”- GS Trần Bình Giang cho biết.

Hiện bệnh viện còn áp dụng phương pháp cắt đi một phần lớn dạ dày để dạ dày chỉ còn lại một cái ống giống như ruột. Đây là phương pháp giảm cân tốt và bền vững. Tức sau 5-7 năm, tỷ lệ giảm cân vẫn còn rất cao, nếu dùng các biện pháp nội khoa sẽ có hội chứng sau 2 năm lại trở về bình thường. Vì vậy, phương pháp cát dạ dày cho kết quả tốt, bền vững nhưng điều quan trọng là để người bệnh có một sinh hoạt bình thường.

GS Trần Bình Giang cũng nêu rõ, sau phẫu thuật kèm theo đó là biện pháp theo dõi lâu dài để có phương pháp vật lý trị liệu, đặc biệt là các chuyên gia về dinh dưỡng. Đối với người béo phì, dinh dưỡng rất quan trọng, phải hướng dẫn để họ có chế độ dinh dưỡng lành mạnh, đảm bảo trong sức khỏe nhưng vẫn đảm bảo việc giảm cân.

GS Trần Bình Giang cũng khuyến cáo những người bệnh béo phì cần phải đến những trung tâm có những chuyên gia kinh nghiệm và có phương tiện chuyên biệt để có thể điều trị một cách có hiệu quả, an toàn./.