Mùa nắng nóng, cần lưu ý bệnh viêm màng não ở trẻ em

Bệnh viêm màng não/viêm não thường xảy ra trong mùa nắng nóng hay lúc chuyển mùa vì có nhiều trẻ mắc bệnh đường hô hấp và là thời điểm thuận lợi để một số vi trùng và siêu vi trùng xâm nhập vào hệ thống thần kinh trung ương gây viêm màng não.

Theo các bác sĩ chuyên khoa nhi, đây là loại bệnh nặng cần được điều trị cấp cứu, nếu không có thể gây tử vong hay để lại những di chứng như: điếc, mù, động kinh, yếu liệt tay chân...

Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm màng não

Sốt, đau đầu, nôn, ho, chảy nước mũi… là những triệu chứng của các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp trên, sốt virus… nhưng cũng có thể là dấu hiệu của bệnh viêm màng não. Vì vậy, nếu nhận thấy những dấu hiệu này cần đưa trẻ đi khám để phát hiện và điều trị kịp thời.

Ngoài ra, còn có dấu hiệu gợi ý viêm màng não như:

Co giật: Có thể ở tay, chân, mắt, miệng hoặc toàn thân. Một số trẻ co giật đơn thuần do sốt cao hoặc có một số trẻ do rối loạn điện giải, nhưng cũng cần phải theo dõi xem trẻ có bị viêm màng não không.

Rối loạn ý thức: Lúc đầu trẻ trong tình trạng dễ bị kích động, sau đó có thể ngủ li bì, lờ đờ, hôn mê.

Trẻ thường kêu đau đầu, nôn hoặc có biểu hiện liệt mặt, liệt hoặc giảm vận động ở chân, tay hoặc nửa người.

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, BV Bạch Mai cho biết: mùa hè thường gia tăng các ca viêm não/màng não do các tác nhân gây bệnh phát triển. Viêm não/màng não có thể điều trị khỏi, không để lại di chứng nhưng quan trọng nhất là trẻ phải được phát hiện sớm, điều trị kịp thời.

Lấy dẫn chứng, BS Dũng cho biết: “Có trường hợp bé trai 9 tuổi đến khám do sốt, vẫn tỉnh táo, chỉ biểu hiện đau đầu nhiều, nôn nên được mẹ đưa đến khám. Qua khám và kết quả xét nghiệm, cháu được chẩn đoán viêm màng não, điều mà ít ai nghĩ đến ngay từ đầu”.

BS Nguyễn Tiến Dũng khuyến cáo, để nhận diện viêm não/màng não, cha mẹ có thể quan sát những dấu hiệu nghi ngờ ở trẻ: khởi đầu có sốt cao như sốt virus thông thường, tuy nhiên sau đó xuất hiện đau đầu nhiều, dữ dội, cứng gáy, buồn nôn, nôn (nếu viêm não thường là nôn vọt).

Cách phòng tránh bệnh viêm màng não/viêm não

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), trong tháng 4 vừa qua đã ghi nhận 56 trường hợp mắc viêm não do virus tại nhiều tỉnh thành. Tính từ đầu năm, cả nước có 129 trường hợp mắc bệnh, có 5 trường hợp tử vong nghi do viêm não virus đều ghi nhận trong tháng 4. Số ca mắc này dự báo sẽ còn tăng cao trong các tháng hè khi thời tiết nắng nóng hơn.

Ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho biết: “Tùy tác nhân, viêm não do virus có thể bị lây nhiễm qua côn trùng đốt, lây qua đường tiêu hóa hoặc qua đường hô hấp. Virus viêm não thường gặp trẻ dưới 15 tuổi, đây cũng là lứa tuổi có nguy cơ cao bị mắc bệnh".

Ông Phu khuyến cáo, cha mẹ cần đưa con em đến ngay cơ sở y tế khi trẻ có dấu hiệu sốt cao cùng với các triệu chứng tổn thương hệ thần kinh Trung ương như: nhức đầu dữ dội, nôn mửa; rối loạn tinh thần ở các mức độ khác nhau: vật vã mê sảng hoặc li bì, lú lẫn, hôn mê kèm theo co giật, cử động bất thường hoặc bị liệt.

Cách phòng tránh bệnh viêm màng não tốt nhất là thực hiện tốt vệ sinh môi trường, nhà ở sạch sẽ, vệ sinh chuồng trại chăn nuôi để hạn chế nơi trú đậu của muỗi, dời chuồng gia súc xa nhà, loại bỏ các ổ bọ gậy; áp dụng các biện pháp phòng muỗi đốt; không để trẻ em chơi gần chuồng gia súc; thực hiện tốt vệ sinh cá nhân và đảm bảo an toàn thực phẩm.

Riêng đối với virus gây bệnh viêm não Nhật Bản: hãy đưa trẻ tiêm vaccine đầy đủ và đúng lịch là biện pháp phòng bệnh quan trọng và hiệu quả nhất với 3 liều cơ bản:

- Mũi 1: lúc trẻ được 1 tuổi;

- Mũi 2: sau mũi 1 từ 1 đến 2 tuần;

- Mũi 3: cách mũi 2 là 1 năm. Sau đó cứ 3 - 4 năm tiêm nhắc lại một lần cho đến khi trẻ qua 15 tuổi./.