Những quan điểm sai lầm trong sơ cứu nạn nhân bị bỏng

Vụ nổ trạm biến áp tại Hà Đông vừa qua đã làm cho 5 người bị thương, đến nay đã có 1 người đã tử vong. Liên quan đến vụ việc này, ThS BS. Phan Thái Sơn, Trưởng khoa Cấp cứu Bệnh viện Đại học Y Dược cho rằng: Bản chất của bỏng do nổ bốt điện tại Hà Nội mới đây thực chất là do quá trình chập điện làm cho bốt điện bị phát nổ.

Và khi phát nổ, trong bốt điện có chứa các dung dịch, bị nóng lên và tăng áp suất làm vỡ ra. Khi đó, những người đứng bên cạnh đã bị các chất lỏng bên trong bốt điện văng vào người gây ra hiện tượng bỏng. Đây là một dạng bỏng do chất lỏng (hóa chất) không phải là bỏng điện.

Hiện trường vụ nổ trạm biến áp

ThS BS. Phan Thái Sơn: Theo tất cả các khuyến cáo của thế giới về vấn đề sơ cứu bỏng thì việc lấy nước đá lạnh dội vào một phần cơ thể khi bị bỏng là không đúng. Cách sơ cứu cho nạn nhân chỉ cần đưa phần cơ thể bị bỏng dội dưới vòi nước sạch hoặc ngâm trong chậu nước với nhiệt độ bình thường trong khoảng thời gian từ 15 – 20 phút.

 PV: Vậy thưa bác sĩ, việc sử dụng nước đá dội lên người nạn nhân bị bỏng sẽ có nguy cơ gì xảy ra?

ThS BS. Phan Thái Sơn: Bản thân nhiệt độ của nước đá sẽ thấp hơn nhiệt độ của cơ thể rất nhiều. Thậm chí nếu bỏ nhiều đá trong nước, thì nhiệt độ đó có thể xuống gần 0 độ C. Trong khi đó, tại chỗ bị bỏng nhiệt độ cao hơn nhiệt độ cơ thể, có thể lên đến 45 – 50 độ C. Nếu dùng nước đá để hạ nhiệt độ nhanh tại chỗ như vậy thì nó sẽ làm tình trạng tổn thương của bỏng nặng lên.

PV: Xin bác sĩ cho biết cách sơ cứu đúng cách khi bị bỏng?

ThS BS. Phan Thái Sơn: Đối với các loại bỏng nói chung, đầu tiên cần cách ly nạn nhân ra khỏi tác nhân gây bỏng.

Thứ hai, để hạ nhiệt độ tại chỗ nên đưa phần cơ thể bị bỏng dội dưới vòi nước sạch hoặc ngâm trong chậu nước với nhiệt độ bình thường trong khoảng thời gian từ 15 – 20 phút. Đối với những nạn nhân khi bị bỏng mà hóa chất văng vào, thấm trên quần áo cần nhanh nhất cắt bỏ quần áo trên người nạn nhân.

Vì khi đó, chất lỏng bám vào cơ thể như vậy, việc dội nước mát lên không những không thể làm hạ nhiệt độ được liền mà nhiệt độ nóng của quần áo bị ngấm hóa chất sẽ làm tăng tổn thương và độ sâu của bỏng lên.

Người sơ cứu nên sử dụng dụng cụ để cắt bỏ quần áo, không nên trực tiếp lột bỏ quần áo của nạn nhân ra vì có thể làm bóc phần da bị bỏng. Sau khi cắt bỏ quần áo, tiếp tục làm phần cơ thể mà quần áo che phủ với nước sạch trong thời gian 15 – 20 phút để rửa sạch các dị vật bẩn, hóa chất và hạ nhiệt độ xuống gần nhiệt độ cơ thể bình thường.

 Tiếp theo, người sơ cứu sẽ dùng các băng gạc sạch phủ lên các tổn thương, tránh để các tạp bẩn tiếp tục vương vào các vết thương và vận chuyển nạn nhân đến các cơ sở y tế để đánh giá mức độ tổn thương và cấp cứu kịp thời.

PV: Vậy trong quá trình vận chuyển nạn nhân bị bỏng cần lưu ý điều gì thưa bác sĩ?

ThS BS. Phan Thái Sơn: Điều quan trọng nhất là khi vận chuyển nạn nhân bị bỏng nên sử dụng dịch vụ cấp cứu của các cơ sở y tế có các trang thiết bị chuyên dụng. Đối với các trường hợp bỏng nhẹ, sau sơ cứu xong thì nên hướng dẫn người bệnh đến các cơ sở y tế để đánh giá mức độ tổn thương.

PV: Những quan điểm sai lầm trong sơ cứu nạn nhân bị bỏng, thưa bác sĩ?

ThS BS. Phan Thái Sơn: Những thói quen trong dân gian không giúp ích cấp cứu bỏng nhiệt tốt mà còn làm tình trạng nặng hơn, ví dụ như bôi kem đánh răng, mỡ trăn hay dội nước đá lên tổn thương bỏng.

Biện pháp duy nhất được khuyến cáo để hạ nhiệt độ vùng bỏng là dội nước sạch, nhiệt độ bình thường lên vùng tổn thương bỏng trong 15 – 20 phút, sau đó băng vết thương lại và đến cơ sở y tế để đánh giá mức độ tổn thương của bỏng.

 PV: Đối với trường hợp bỏng tại Hà Nội vừa qua, Bác sĩ cho biết đánh giá của mình về khả năng phục hồi làn da của nạn nhân?

ThS BS. Phan Thái Sơn: Bỏng phân chia ra nhiều mức độ tùy theo diện tích bỏng, độ sâu bỏng, tác nhân gây bỏng, và vị trí bỏng. Có những tổn thương bỏng diện tích rất lớn nhưng tổn thương bỏng chỉ ở độ 1, độ 2, nghĩa là người bệnh chỉ đỏ da, có các phỏng nước đơn thuần việc điều trị rất đơn giản. Với những diện tích nhỏ ở tay hoặc chân, sau khi hạ nhiệt, vết bỏng sẽ dần tự liền lại.

Có những loại bỏng đặc biệt như bỏng hóa chất, sau khi rửa sạch nhưng hóa chất vẫn còn bám ở tổn thương bỏng, làm vết bỏng ngày càng sâu hơn nữa, và ở các vị trí như đầu, mặt, cổ, mắt, cơ quan sinh dục thì đều là bỏng nặng. Nạn nhân cần phải đến các cơ sở y tế để đánh giá mức độ tổn thương.

PV: Xin cảm ơn bác sĩ./.