Phẫu thuật thành công BN có tổn thương phức tạp quai động mạch chủ

Bệnh nhân Nguyễn Thị Thanh L, nữ, 37 tuổi, phát hiện có tăng huyết áp 10 năm nay, không điều trị thuốc thường xuyên. 1 năm nay đau tức ngực trái nhiều kèm theo khó thở, đau hay xảy ra vào đêm, đã nhiều lần phải vào viện cấp cứu, huyết áp tối đa đo được những lúc như vậy khoảng 220-240mmHg. Bệnh nhân được chụp cắt lớp vi tính đầu năm 2016 và phát hiện phình động mạch chủ ngực. 

Bệnh nhân vào Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tháng 5/2016, được chẩn đoán xác định bằng chụp cắt lớp vi tính 320 lớp cắt với tổn thương: hẹp eo động mạch chủ lan xuống cả đoạn động mạch chủ xuống, thiểu sản quai động mạch chủ đoạn sau động mạch cảnh trái, và nhiều túi phình động mạch chủ tại sát đoạn hẹp eo (Hình 1). Bởi vì 2 khối phình động mạch chủ có thể vỡ bất cứ lúc nào, nguy cơ đe dọa tính mạng bệnh nhân rất cao, đặc biệt là khi có tăng huyết áp. Chính vì vậy bệnh nhân đã đã được điều trị kiểm soát huyết áp tích cực, cùng với công tác chuẩn bị mổ thật khẩn trương để tránh xảy ra biến chứng.

Khoa Phẫu thuật Tim mạch - Bệnh viện TƯQĐ 108 đã kết hợp chặt chẽ với Khoa gây mê, Khoa hồi sức tích cực của Bệnh viện để tiến hành ca phẫu thuật. Đây là một phẫu thuật rất lớn, phải sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể với máy tim phổi nhân tạo, hạ nhiệt độ cơ thể xuống thấp để bảo vệ não và tạng trong quá trình phẫu thuật (Hình 2).


Bệnh nhân được thay toàn bộ quai động mạch chủ và một phần động mạch chủ xuống (loại bỏ hoàn toàn chỗ động mạch tổn thương thiểu sản, phình và hẹp) bằng đoạn mạch nhân tạo, nối lại các mạch máu nuôi não và chi trên vào quai nhân tạo (Hình 3). Cuộc mổ diễn ra trong 6 giờ, bệnh nhân được chuyển về hồi sức trong tình trạng ổn định. Bệnh nhân được điều trị ở khoa hồi sức tích cực trong 2 ngày, rồi chuyển xuống Khoa Phẫu thuật tim mạch.

Sau phẫu thuật bệnh nhân hồi phục nhanh, tỉnh táo, không liệt, không có tăng huyết áp và ra viện khỏe mạnh, mạch máu kiểm tra sau mổ rất tốt (Hình 4).

Đối với người bệnh có tăng huyết áp, trừ những trường hợp tăng huyết áp vô căn phải điều trị thuốc thường xuyên, thì những bệnh lý gây tăng huyết áp như hẹp eo động mạch chủ, hẹp động mạch thận có thể điều trị khỏi hoàn toàn bằng can thiệp hoặc phẫu thuật. Chính vì vậy người có tăng huyết áp, đặc biệt ở người trẻ tuổi (tỉ lệ bị tăng huyết áp vô căn ít) nên đến các bệnh viện chuyên khoa để kiểm tra loại trừ những bệnh lý nguy hiểm tiềm ẩn bên trong./.