7 triệu người chết mỗi năm do ô nhiễm không khí trong nhà

Ngày 12/11, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo, mỗi năm có hàng triệu người, chủ yếu tại các nước đang phát triển chết vì ô nhiễm không khí trong nhà, do việc sử dụng các nhiên liệu nguy hiểm như than, dầu, củi, rác thải  nông nghiệp... Trước tình trạng này, WHO kêu gọi người dân sử dụng nhiên liệu sạch và thiết kế khu bếp nấu an toàn sạch sẽ.

Một người phụ nữ châu Á sử dụng bếp lò trong nhà (Ảnh Reuters)

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, gần 3 tỷ người trên thế giới đang không được tiếp cận với nhiên liệu sạch và việc đảm bảo vệ sinh trong bếp núc, sưởi ấm và chiếu sáng. Mỗi năm, có hơn 7 triệu người chết vì ô nhiễm không khí. Trong số đó, có khoảng 4,3 triệu người ở các nước đang phát triển. Các chuyên gia của WHO cảnh báo, ô nhiễm trong nhà có thể dẫn tới các bệnh liên quan đến tim mạch, ung thư phổi, viêm phổi, thiếu máu ...  Bởi vì khí CO2  mà nhiên liệu rắn như gỗ than đá, phân động vật,  củi thải ra ngay tại nơi ở đang ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người.

Báo cáo của WHO cho thấy, hơn 95% hộ gia đình ở khu vực cận sa mạc Sahara ở châu Phi thường xuyên sử dụng các nhiên liệu thô trong nấu ăn. Trong khi đó, một lượng lớn dân số ở Trung Quốc, Ấn Độ, các nước châu Mỹ Latin cũng tiềm ẩn những nguy cơ như vậy. Trước thực trạng đáng báo động này, Tổ chức y tế Thế giới đã đưa ra một số hướng dẫn trong việc sử dụng các nhiên liệu trong sinh hoạt.

Điều phối viên Y tế của WHO Carlos Dora cho rằng, người dân tuyệt đối không nên sử dụng than và dầu hôi chưa qua chế biến. Việc sử dụng quạt gió hay mở cửa để đuổi khí độc ra ngoài chỉ gây thêm ô nhiễm bên ngoài xung quanh nơi ở không giải quyết được vấn đề, mà bắt buộc phải dùng nhiên liệu sạch như năng lượng mặt trời, Ethanol, khí đốt hóa lỏng... Tại những khu vực còn khó khăn, giới khoa học đang phát triển những chiếc bếp lò tiện ích, sử dụng  kỹ thuật nấu ăn  để tiêu thụ nhiên liệu một cách hiệu quả hơn.

Chuyên gia của WHO đề xuất  giải pháp kinh tế và an toàn cho vấn đề ô nhiễm không khí trong nhà như sử dụng các loại bếp nấu sạch, rẻ tiền như lò dẫn điện với giá chỉ khoảng 8 USD ở Ấn Độ hay dùng các bóng điện dẫn năng lượng mặt trời ở châu Phi giá 1 USD.

Tuy nhiên vì mục tiêu bền vững cho môi trường và sức khỏe con người, Tổ chức Y tế Thế giới kêu gọi tăng cường việc sử dụng nhiên liệu sạch và tiếp cận với các thiết bị làm bếp, sưởi ấm sạch và hiện đại hơn đặc biệt ở các nước đang phát triển. Hưởng ứng chiến dịch tuyên truyền sử dụng dự án Join Global for Clean Cookstoves của Liên Hợp Quốc, nhiều  quốc gia, tổ chức và đông đảo nghệ sĩ tên tuổi thế giới đã  tham gia.

Trong thông điệp của mình, nữ diễn viên điện ảnh Mỹ Julia Robert chia sẻ: “Ô nhiễm không khí trong nhà do sử dụng nhiên liệu chưa qua chế biến như than đá, củi đốt trong nấu ăn và sinh hoạt đang ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sức khỏe chúng ta đặc biệt phụ nữ và trẻ em nhỏ. Mỗi năm trên thế giới có hàng triệu người mắc bệnh do hít phải khí độc hại ngay tại nơi mình đang sống. Một tin tốt, là chúng ta đang có giải pháp cho vấn đề này. Đó là việc WHO phát động chương trình Xây dựng bếp ăn an toàn trên toàn cầu. Dự án với tham dự của hơn 130 đối tác tham gia nhằm cải thiện đời sống nội trợ cho phụ nữ. Với Dự án Global clean Cookstoves giúp giảm ô nhiễm môi trường. Tôi tin tưởng mạnh mẽ rằng điều đó sẽ làm cuộc sống của bạn thay đổi”.

Trong hai ngày 20 và 21/11 tới, các nhà lãnh đạo thế giới và các nhà khoa học sẽ gặp nhau ở New York (Mỹ) để tham gia Hội nghị với chủ đề “Bếp ăn sạch sẽ-an toàn, đầu tư cho tương lai”.

Hội nghị nhấn mạnh sự cần thiết sử dụng  nhiên liệu sạch, thân thiện với môi trường và chương trình hành động, quyết sách và cam kết về tài chính để tạo ra những bếp ăn an toàn, sạch sẽ trên khắp thế giới./.