Afghanistan đối mặt với giai đoạn chuyển giao quyền lực đầy khó khăn

Afghanistan đang đối mặt với giai đoạn chuyển giao quyền lực đầy khó khăn sau khi quốc gia Tây Nam Á kết thúc cuộc bầu cử Tổng thống vòng 2 hôm 14/6, song kết quả cuộc bầu cử vẫn chưa “ngã ngũ” do các cáo buộc gian lận. Những cáo buộc này đang làm gia tăng bất đồng và gây lo ngại về tình trạng bất ổn trong bối cảnh các lực lượng Mỹ và NATO đang gấp rút hoàn thành kế hoạch rút quân trong năm nay. 

Bầu cử Tổng thống Afghanistan (ảnh: nydailynews)

Một ngày sau khi kết quả kiểm phiếu sơ bộ được công bố với chiến thắng nghiêng về cựu chuyên gia kinh tế của Ngân hàng thế giới (WB) Ashraf Ghani, ứng cử viên Tổng thống, cựu Ngoại trưởng Afghanistan Abdullah Abdullah ngày 8/7 tuyên bố giành chiến thắng và bác bỏ kết quả này.

Phát biểu trước hàng nghìn người ủng hộ tại Thủ đô Kabul, ông Abdullah khẳng định sẽ tiếp tục đấu tranh giành ghế Tổng thống, đồng thời kêu gọi những người ủng hộ hãy kiên nhẫn. Cựu ngoại trưởng Afghanistan nhấn mạnh kết quả kiểm phiếu sơ bộ công bố hôm 7/7 là bất hợp pháp, có sự gian lận phiếu bầu và ông sẽ không bao giờ chấp nhận kết quả này.

Tuy nhiên, ứng cử viên Abdullah cũng kêu gọi người dân duy trì sự đoàn kết khi đất nước phải đối mặt với giai đoạn chuyển giao quyền lực đầy khó khăn sau 13 năm cầm quyền của Tổng thống Hamid Karzai và 50.000 binh lính NATO đang giảm dần cuộc chiến với phiến quân Taliban. Ông Abdullah cho biết đã thông báo về cuộc khủng hoảng hiện nay với Tổng thống Mỹ Barack Obama và Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, người dự kiến sẽ tới Kabul vào ngày 11/7 tới.  

Theo kết quả kiểm phiếu sơ bộ, ông Ghani giành được 56,44% số phiếu, trong khi ông Abdullah chỉ được 43,56% phiếu bầu. Tuy nhiên, do Chủ tịch Ủy ban bầu cử độc lập (IEC) Ahmad Yusuf Nuristani thừa nhận có sự gian lận nên nhiều khả năng kết quả cuối cùng sẽ có sự thay đổi. Ủy ban này tuyên bố sẽ xem xét các khiếu nại trước khi công bố kết quả chính thức vào ngày 24/7 tới.

Những diễn biến cũng như kết quả cuộc bầu cử Tổng thống tại Afghanistan thu hút sự quan tâm đặc biệt của Mỹ và NATO, các lực lượng đang gấp rút hoàn thành kế hoạch rút quân trong năm nay, trong khi Mỹ và Chính quyền Afghanistan vẫn chưa thể ký kết hiệp định an ninh song phương, có thể cho phép một số lượng binh sỹ Mỹ ở lại nước này sau năm 2014.

Trong cuộc hội đàm tại Nhà trắng ngày 8/7 với Tổng thống Mỹ Barack Obama, Tổng Thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen cho rằng Afghanistan cần ký Hiệp định An ninh song phương (BSA) với Mỹ trước khi diễn ra hội nghị thượng đỉnh NATO vào đầu tháng 9 tới tại Anh. Ông hối thúc các ứng cử viên Tổng thống Afghanistan hợp tác với cơ quan bầu cử nhằm "tìm ra một giải pháp nhằm đảm bảo kết quả bầu cử đáng tin cậy" để có thể sớm hoàn tất hiệp định trên.

Cùng ngày, ông Obama đã có cuộc điện đàm với ứng cử viên Tổng thống Abdullah, kêu gọi kiềm chế và đối thoại, đồng thời hối thúc xem xét các cáo buộc sai phạm trong cuộc bầu cử vừa qua. Người phát ngôn Bộ ngoại giao Mỹ Jen Psaki tại cuộc họp báo hôm qua cũng cảnh báo sẽ rút hỗ trợ về tài chính và an ninh cho Afghanistan nếu xảy ra hành động tiếm quyền bất hợp pháp:

Bà Jen Psaki nói: “Có một số thông tin về các kế hoạch tuyên bố chiến thắng, tạo ra một chính phủ song song. Cả hai bước đi này đều là bất hợp pháp. Sự thật là chúng tôi không thể hỗ trợ nếu xảy ra các trường hợp này”.

Cuộc bầu cử bầu chọn người kế nhiệm Tổng thống Hamid Karzai được đánh giá mang ý nghĩa quan trọng, đánh dấu việc chuyển giao quyền lực một cách dân chủ lần đầu tiên tại nước này kể từ khi Chính quyền Taliban sụp đổ năm 2001.

Theo kế hoạch, Tổng thống Karzai sẽ chuyển giao quyền lực vào ngày 2/8 tới. Tuy nhiên, những diễn biến hiện nay cho thấy cuộc chuyển giao quyền lực sẽ khó diễn ra suôn sẻ và một câu hỏi đặt ra là tình hình Afghanistan sẽ như thế nào nếu kết quả cuộc bầu cử không được các bên chấp nhận.

Những bất đồng và chia rẽ sẽ lại trở thành mảnh đất “màu mỡ” cho các hoạt động bạo lực của Taliban và hy vọng về một nền hòa bình lâu dài của người dân Afghanistan vẫn chưa thể trở thành hiện thực sau hơn một thập kỷ đất nước chìm trong chiến tranh và bạo lực triền miên./.