Bất đồng giữa Mỹ - Venezuela vẫn có cơ hội hàn gắn

Quan hệ căng thẳng giữa Washington và Caracas tiếp tục trải qua những ngày tháng sóng gió khi ngày 2/10, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro tuyên bố ông có thể sẽ trục xuất hết các nhân viên ngoại giao của Mỹ. Tuyên bố của ông Maduro đưa ra sau khi cả Mỹ và Venezuela trục xuất các nhà ngoại giao của  nhau. Tuy nhiên, trong bối cảnh hai nước căng thẳng, thì mối quan hệ giữa Mỹ và Venezuela vẫn có nhiều yếu tố để có thể hy vọng về một tương lai tốt đẹp hơn.

Giới phân tích cho  rằng, cả Venezuela và Mỹ đều có những lợi ích chung khi duy trì quan hệ hai bên (Ảnh: flickr.com)

Phát biểu tại một buổi lễ của Bộ Tổng tư lệnh quân cảnh, Tổng thống Maduro khẳng định quyết định trục xuất Đại biện lâm thời Mỹ Kelly Keiderling và 2 quan chức khác tại Đại sứ quán Mỹ là phức tạp và khó khăn, nhưng cần phải hành động. Ông cũng phê phán thái độ ngạo mạn của Đại biện lâm thời Mỹ Keiderling khi bác bỏ lý do bị trục xuất, cho rằng thái độ này cho thấy quyết định trục xuất là có cơ sở.

Nhà lãnh đạo Venezuela cũng cho biết ông mới nhận được thông tin về việc một số nhân viên có dính líu tới tình báo Mỹ được bổ nhiệm làm lãnh đạo hoặc đặc phái viên của một số công ty đang cung cấp dịch vụ điện lực tại Venezuela với mục đích tiến hành các hành động phá hoại, gây mất ổn định trong nước. Tổng thống Venezuela cảnh báo ông có thể sẽ trục xuất hết các nhân viên ngoại giao của Mỹ.

 Cùng ngày, trong cuộc trả lời phỏng vấn báo giới, ông Rodolfo Sanz, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Venezuela cho biết, nước này chỉ cần các đối tác tôn trọng lẫn nhau.  “Nước Mỹ nên biết rằng Venezuela là một quốc gia có chủ quyền độc lập. Chúng tôi không phải là một quốc gia phụ thuộc vào Mỹ. Chúng tôi hoan nghênh các nhà ngoại giao Mỹ, nhưng Mỹ cần phải xác định chính xác mối quan hệ mà Mỹ đang tìm kiếm với Venezuela”, ông Rodolfo Sanz nhấn mạnh.

Ngày 30/9, ông Maduro đã ra lệnh trục xuất 3 nhà ngoại giao Mỹ với cáo buộc tham gia các hoạt động phá hoại nền kinh tế và hệ thống điện lực, nhằm gây bất ổn tại quốc gia Nam Mỹ này. Đáp lại, ngày 2/10, Washington cũng tuyên bố Đại biện lâm thời Calixto Ortega Ríos và 2 nhà ngoại giao khác của Venezuela tại Mỹ là những nhân vật “không được hoan nghênh” đồng thời công bố quyết định trục xuất 3 nhà ngoại giao này.

Việc cả hai bên có những động thái trả đũa qua lại cho thấy rõ mức độ phức tạp và nghiêm trọng của vấn đề. Những năm qua, quan hệ song phương giữa hai nước luôn trong tình trạng đối đầu khi Caracas cáo buộc Washington âm mưu lật đổ chính quyền nước này. Trong khi đó, Nhà Trắng cũng coi Venezuela là cái gai trong mắt. Trong sự cố mới đây, Caracas cáo buộc Washington gây hấn khi Mỹ không cho máy bay của Tổng thống Maduro qua không phận đến Puerto Rico rồi đến thủ đô Bắc Kinh của Trung Quốc. Sau đó, Mỹ "cứu cánh" bằng việc phê chuẩn cho phép bay vào phút chót.

Lần này cũng vậy, sự cố trục xuất nhà ngoại giao không phải xảy ra lần đầu tiên. Hồi đầu tháng 3, ngay trước khi công bố thông tin Tổng thống Hugo Chavez qua đời, ông Maduro cũng quyết định trục xuất hai tùy viên quân sự của Mỹ với cáo buộc thúc đẩy các kế hoạch gây bất ổn chống lại chính quyền Caracas.

Tuy hai nước gặp bất đồng sâu sắc về chính trị, nhưng các nhà phân tích cho  rằng, cả Venezuela và Mỹ đều có những lợi ích chung khi duy trì quan hệ hai bên. Trước tiên, Mỹ vẫn là một trong những nước nhập khẩu dầu thô lớn nhất của Venezuela với khoảng từ 800.000 - 1 triệu thùng/ngày. Đổi lại, Mỹ vẫn thường xuyên xuất khẩu ô tô và máy móc, thậm chí cả khí đốt tự nhiên và các sản phẩm làm từ dầu lửa sang Venezuela.

Ngoài ra, nền tảng để tạo thêm động lực cho sự xích lại gần hơn giữa hai nước còn nằm ở cộng đồng người dân Venezuela tại Mỹ. Hiện có trên 200.000 người Venezuela đang sinh sống, lập nghiệp trên đất Mỹ, và từ đó tạo ra một mạng lưới quan hệ cá nhân với hàng trăm ngàn người khác tại cả hai nước.

Nhà phân tích Beatriz De Majo của Venezuela nhận định: “Tôi không nghĩ rằng, các vụ trục xuất các nhà ngoại giao của nhau sẽ dẫn đến sự bất hòa sâu sắc giữa hai nước. Nếu hai bên chấm dứt quan hệ, Venezuela sẽ bị thiệt hại kinh tế lớn và nếu Mỹ cũng không muốn mối quan hệ với Venezuela như với Cuba thì tôi nghĩ rằng cả hai bên đều không nên có những động thái trả đũa nhau triệt để”./.