Bầu cử Quốc hội New Zealand: Kết quả đã được định đoạt trước giờ bỏ phiếu?

Mặc dù ngày bầu cử chính thức chưa diễn ra song vào lúc này, do khoảng cách giữa Công đảng của Thủ tướng Jacinda Ardern với đảng Dân tộc đối lập là khá lớn nên kết quả cuộc bầu cử dường như đã được dự đoán.

Hai ngày nữa mới diễn ra cuộc bầu cử Quốc hội tại New Zealand song vào lúc này, chiến thắng dường như đã nằm trong tay Công đảng của Thủ tướng Jacinda Ardern khi kết quả các cuộc thăm dò đều cho thấy Công đảng vẫn dẫn trước đảng Dân tộc đối lập hơn 10% phiếu bầu.

Thực tế này không quá bất ngờ khi Thủ tướng Jacinda Ardern đang thể hiện là nhà lãnh đạo xử lý khủng hoảng hàng đầu của New Zealand. Nếu như việc trở thành Thủ tướng New Zealand của bà Jacinda Ardern vào năm 2017 khiến nhiều người bất ngờ thì vụ xả súng khủng bố làm 51 người thiệt mạng tại Christchurch vào năm 2018, rồi vụ núi lửa ở Đảo Trắng phun trào vào năm 2019 và dịch Covid-19 trở thành cơ hội để Thủ tướng Jacinda Ardern chứng tỏ khả năng xử lý và điều hành đất nước trong giai đoạn khủng hoảng.

Hình ảnh bà choàng khăn đen tới an ủi các gia đình nạn nhân khủng bố ở Christchurch hay cách bà xử lý nhanh và quyết liệt đối với dịch Covid-19 khiến cho nước này chỉ có chưa đầy 2.000 ca bệnh và 25 người thiệt mạng đã trở thành hình ảnh và kết quả nổi bật, mang tính biểu tượng mà Thủ tướng Jacinda Ardernd đã làm được trong nhiệm kỳ Thủ tướng của mình. Vì cách ứng phó nhanh, hợp tình, hợp lý trong các cuộc khủng hoảng khiến cho uy tín của Thủ tướng Jacinda Ardern gia tăng nhanh chóng, đưa bà trở thành Thủ tướng có tỷ lệ tín nhiệm cao nhất New Zealand.

Việc xử lý hiệu quả các cuộc khủng hoảng lớn đã giúp cử tri New Zealand nhìn nhận Thủ tướng Jacinda Ardern với con mắt thiện chí và tin tưởng hơn đồng thời khiến cử tri bao dung hơn với những vấn đề mà Chính phủ của bà chưa thực hiện được trong thời gian qua như chính sách đối với trẻ em hay việc chỉ xây dựng được 600 trong tổng số 10.000 nhà ở xã hội mà Công đảng của bà Ardern đã cam kết trước đó.

Các cuộc khủng hoảng đã làm bà Jacinda Ardern nổi lên như một nhà lãnh đạo quyết đoán và gần gũi dân chúng nhưng chính những mâu thuẫn kéo dài trong nội bộ đảng Dân tộc đối lập lại khiến cho bà Ardern trở thành chỗ dựa tin cậy và dường như là duy nhất của người dân trong những giai đoạn khó khăn. Đảng Dân tộc đối lập của New Zealand đang gặp nhiều khó khăn khi không tìm được người lãnh đạo phù hợp cũng như đường hướng khác biệt so với Công đảng.

Trong năm nay, đảng này đã thay lãnh đạo tới 3 lần và lần gần nhất là vào tháng 7, tức là chỉ 3 tháng trước khi diễn ra cuộc bầu cử Quốc hội. Sự lúng túng trong đường lối và sự thiếu vắng người chèo lái liên tục khiến cho đảng Dân tộc không thể hiện được vai trò lãnh đạo cũng như việc có thể làm tốt hơn chính phủ liên minh giữa Công đảng và đảng New Zealand First hiện nay. Vì thế cho dù bà Judith Collins, một chính khách có nhiều kinh nghiệm được bầu làm lãnh đạo đảng Dân tộc vào giữa tháng 7 vừa qua mặc dù đã làm gia tăng sự ủng hộ của cử tri với đảng này song vì khoảng thời gian quá ít ỏi nên vẫn không đủ để có thể để thuyết phục cử tri cũng như xây dựng hình ảnh mới cho đảng này.

Vì gần như đã xác định được đảng dẫn đầu trong cuộc bầu cử Quốc hội New Zealand vào ngày 17/9 tới nên vào thời điểm hiện tại, hai vấn đề thu hút sự quan tâm của dư luận nước này đó là liệu Công đảng có nhận đủ số phiếu cần thiết để thành lập chính phủ của riêng mình hay không và nếu phải liên kết với đảng khác để giành quyền thành lập chính phủ thì đảng Xanh hay đảng New Zealand First sẽ là sự lựa chọn phù hợp. Trong lúc uy tín của đảng New Zealand First đang sụt giảm thì đảng Xanh đang nổi lên như là một ứng cử viên tiềm năng cho vị trí liên minh (nếu cần thiết) với Công đảng.

Việc thay đổi (nếu có) của đảng liên minh trong chính quyền mới của New Zealand đang được dư luận khu vực và quốc tế quan tâm bởi ảnh hưởng của nó đối với chính sách ngoại giao của nước này. Theo sự phân chia vị trí trong chính phủ New Zealand hiện nay, chiếc ghế Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao được trao cho ông Winston Peters, người đứng đầu đảng New Zealand  First, đảng tham gia liên minh cầm quyền với Công đảng.

Nếu sự phân chia quyền lực không thay đổi thì lãnh đạo đảng nhỏ hơn trong chính phủ liên minh sẽ tiếp tục đảm nhiệm vị trí này. Tuy vậy, đây mới chỉ là những dự đoán trước giờ bỏ phiếu chính thức. Đến thứ bảy tới, phiếu bầu của 3,5 triệu cử tri New Zealand sẽ có tính chất quyết định và nói lên nguyện vọng của cử tri nước này./.