Căng thẳng gia tăng ở Ukraine làm đàm phán khí đốt thêm phức tạp

Ngày 15/6, Ukraine và Nga tiếp tục các cuộc đối thoại về một kế hoạch hòa bình. Trong đó, phía Nga thể hiện thiện chí tiến tới thỏa thuận cuối cùng để giải quyết bất đồng về giá khí đốt với Ukraine, trước thời hạn chót vào ngày mai. Tuy nhiên, những bất ổn tại miền Đông Ukraine đang gây không ít khó khăn trở ngại cho các cuộc đàm phán.

Các cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine diễn ra tối 14/6 đã đổ vỡ ngay sau khi mới bắt đầu. Cho tới nay, các vòng đàm phán xung quanh bất đồng về giá khí đốt đe dọa làm gián đoạn nguồn cung cấp khí đốt Nga sang Ukraine vẫn chưa đạt tiến triển.

  Một đường ống dẫn khí đốt của Nga (Ảnh: AP)

Các cuộc đối thoại tuần trước giữa Nga, Ukraine và Liên minh châu Âu (EU) thất bại khi cả hai bên đều đang cố gắng đào sâu vào những bất đồng của nhau, đặt ra các yêu cầu về giá khí đốt và nợ tương lai. 

Nga đưa ra giá bán cho Kiev là 385 USD/1.000 m3. Tuy nhiên, Ukraine (hiện nợ Nga đến 3,5 tỷ USD) đã không đồng ý với mức giá này. Nga đã đặt hạn chót sẽ chuyển sang hình thức trả trước nếu đến ngày 16/6, Ukraine không thanh toán ít nhất là một phần nợ khí đốt của năm 2013.

Việc cắt nguồn cung khí đốt của Nga tới Ukraine có thể làm gián đoạn nguồn cung cấp tới EU, đang nhập khẩu một lượng lớn khí đốt từ Nga thông qua Ukraine. Chính vì vậy, EU khẳng định quyết tâm theo đuổi những  nỗ lực để phá vỡ thế bế tắc giữa Nga và Ukraine hiện nay.

Tuy nhiên, với thời hạn chót đang đến gần, Ukraine cũng bắt đầu chuẩn bị các kế hoạch nếu không đạt được thỏa thuận với Nga. Thủ tướng Ukraine đề nghị chính quyền địa phương và công ty khí đốt Naftogaz chuẩn bị cho việc Nga dừng cung cấp khí đốt hoàn toàn tới nước này vào ngày mai.

Người đứng đầu Naftogaz  khẳng định, Ukraine có thể tự đảm bảo nguồn cung khí đốt cần thiết cho đến cuối mùa hè nhờ lượng khí đốt dự trữ và sản xuất trong nước. Nếu không đạt được thỏa hiệp với Gazprom của Nga, Ukraine cũng nên giảm lượng tiêu thụ và sử dụng lượng khí đốt sản xuất trong nước, nguồn cung cấp từ EU và các nguồn năng lượng thay thế khác.

Nói như vậy nhưng, Ukraine vẫn khẳng định quyết tâm tiến tới một thỏa thuận với Nga. Giám đốc điều hành Naftogaz Andiy Kobolev nhấn mạnh: “Ukraine sẽ sẵn sàng trả một giá thỏa hiệp cho những hóa đơn chưa được thanh toán trong quá khứ cũng như đưa ra lịch trình chặt chẽ cho các khoản trả tiếp theo với Nga. Điều đó có nghĩa là Ukraine sẵn sàng làm hài lòng yêu cầu của công ty Gazprom về việc trả khoản nợ 1,95 tỷ USD”.

Những cuộc đàm phán về khí đốt cũng đang đứng trước nguy cơ đổ vỡ bởi những căng thẳng ở miền Đông Ukraine, sau khi những người biểu tình đòi liên bang hóa bắn hạ một máy bay vận tải của quân đội Ukraine làm 49 quân nhân thiệt mạng. Sau khi xảy ra vụ việc, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko cho biết., sẽ đưa ra các biện pháp đối phó mạnh tay hơn đối với những người ủng hộ liên bang hóa tại miền Đông; đồng thời khẳng định Chính phủ sẽ hành động khôn ngoan và có mục đích.

Vụ tấn công gây thiệt hại lớn cho quân đội Chính phủ Ukraine cũng gây thêm căng thẳng giữa Nga với Mỹ và EU. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry hôm qua cảnh báo, Mỹ cùng với các đối tác G7 sẽ khiến Nga phải trả giá nếu nước này không ngăn chặn dòng vũ khí tuồn qua biên giới. Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Francois Hollande cũng bày tỏ lo ngại về tình hình bạo lực gia tăng tại miền Đông Ukraine, đề nghị Nga cần phải kiểm soát khu vực biên giới một cách hiệu quả và ngăn chặn các nhóm vũ trang vào Ukraine.

Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Nga đã khẳng định những cáo buộc Moscow can thiệp vào Ukraine là không thể chấp nhận được, đặc biệt là thông tin Nga cử các đơn vị quân sự và vũ khí tới nước láng giềng này. Ngoại trưởng Nga Lavrov nhấn mạnh sự cần thiết phải ngay lập tức ngừng chiến dịch trừng phạt tại miền Đông Nam. Theo ông Lavrov, các hành động quân sự, pháo kích và không kích vào những khu dân cư đã dẫn đến thương vong lớn và là hành động không thể chấp nhận được./.