Chìa khóa để khám phá lịch sử hành tinh
Hố thiên thạch Meteor hình thành cách đây khoảng 50.000 năm đang được các nhà khoa học sử dụng để nghiên cứu những bí ẩn từ xa xưa.
Miệng hố thiên thạch Barringer, thường được gọi là "hố thiên thạch Meteor" trên sa mạc Arizona, được hình thành cách đây khoảng 50.000 năm trong những khối đá trầm tích bằng phẳng ở phía nam vùng Cao nguyên Colorado ở Arizona. Ngày nay, các nhà khoa học đang sử dụng hố thiên thạch náy để nghiên cứu những bí ẩn từ xa xưa.
Nghiên cứu địa chất này được coi là một ví dụ điển hình về một hố thiên thạch mới hình thành, được bảo quản tốt và có nhiều tài liệu đánh giá tác động đơn giản. Điều đó có nghĩa là các hố thiên thạch thể hiện một trong những đặc tính hình thái phổ biến nhất trên bề mặt hành tinh trong hệ Mặt Trời của chúng ta. Các nhà khoa học sử dụng hố thiên thạch để thăm dò lịch sử của hành tinh của chúng ta và cơ chế tác động của thiên thạch trên toàn vũ trụ.
 |
| Miệng hố thiên thạch Meteor ở Arizona được chụp năm 1995 bởi các nhà du hành vũ trụ (Ảnh: NASA) |
Danh mục "Hố của Trái đất"
Thật đáng ngạc nhiên khi hố thiên thạch hình cái bát còn được giữ gìn trên mặt đất và được các nhà nghiên cứu quan tâm.
Hố thiên thạch có đường kính khoảng 1,2km. Đó là lỗ khổng lồ trên mặt đất với vành lên cao đến 60m bên trên cảnh quan xung quanh thềm núi lửa, nơi có độ sâu 180m.
Các bức tường bao quanh hố thiên thạch có sườn dốc trung bình từ 40 - 50 độ, mặc dù đôi khi cũng có những vách đá trải dài thẳng đứng. Đá phun ra từ hố thiên thạch tạo thành một tấm chăn vỡ tung tóe văng ra xa tới hàng ngàn mét.
Hố thiên thạch này được xem là một căn cứ khoa học quý giá, không chỉ trên trái đất mà còn trong việc định hình mặt trăng trong tương lai, cũng như kế hoạch thăm dò sao Hỏa. Nó đã trở thành một sân tập cho các phi hành gia, đồng thời cũng được coi là một phòng thí nghiệm cho các nhà nghiên cứu địa chất - những người đang điều tra tác động của các địa hình núi lửu các hành tinh khác.
Theo David Kring, một nhà khoa học cao cấp tại Viện Mặt Trăng và Hành tinh ở Houston, khi Trái đất bị tác động hàng chục ngàn năm về trước, hơn 175 triệu tấn đá đã bị xới tung và lắng đọng trên vành hố thiên thạch và khu vực xung quanh chỉ trong một vài giây.
Kring tham gia các nghiên cứu về hố thiên thạch trong nhiều thập kỷ qua và ông đã sử dụng các cơ sở này như một công cụ giảng dạy cho sinh viên và rèn luyện các kỹ năng thăm dò các hành tinh khác ngoài trái đất.
"Những tảng đá và các quá trình hình thành vẫn là trọng tâm trong nghiên cứu của chúng tôi vào năm tới", nhà khoa học Kring nói. "Đồng thời, chúng tôi sẽ tiến hành các hoạt động đào tạo nhằm đảm bảo sự thành công trong việc thăm dò mặt trăng và các hành tinh trong hệ mặt trời."
Một cơ sở đào tạo
Trước hết, hố thiên thạch được sử dụng để hướng dẫn các nhà nghiên cứu bậc sau tiến sĩ trong lĩnh vực khoa học âm lịch, cũng như đào tạo sinh viên tốt nghiệp - những người đang nghiên cứu về hố thiên thạch, va chạm trên Mặt Trăng, sao Hỏa, và các nơi khác.
Nhà khoa học Kring cho biết thêm, hố thiên thạch Meteor đang được sử dụng cho các phi hành gia tìm hiểu về các hoạt động bề mặt hành tinh và các chuyên gia làm việc trên Trạm Vũ trụ Quốc tế.
Hơn nữa, nghiên cứu về hố thiên thạch được tiến hành để xác định nước tạo thành các rãnh và làm xói mòn các hố thiên thạch. Điều này có thể giúp các nhà khoa học giải thích các quan sát về sao Hỏa.
Công trình nghiên cứu này giúp hiệu chỉnh hệ thống đồng vị cũng như các sự kiện địa chất xảy ra ở những khu vực khác trên thế giới. Ngoài ra, hố thiên thạch cũng tạo ra cơ hội để đánh giá thiết kế và các hoạt động cuar trạm địa chất trên mặt trăng, sao Hỏa và các điểm thăm dò khác.
Hiện vẫn còn nhiều câu hỏi mở về các hố thiên thạch. Nhà nghiên cứu Kring nhấn mạnh rằng, quỹ đạo của thiên thạch tác động lên lớp vỏ trái đất dưới đáy núi lửa vẫn còn là một bí ẩn.
"Khi chúng ta tiến xa hơn vào hệ thống năng lượng mặt trời, những câu hỏi mới liên tục được đặt ra và yêu cầu đánh giá mới về hố thiên thạch", ông nói. "Vì vậy, hố thiên thạch đóng vai trò rất quan trọng đối với công tác nghiên cứu, khám phá vượt ra ngoài quỹ đạo Trái đất."
Theo Brad Andes, Chủ tịch của Meteor Crater Enterprises Inc, năm nay, hố thiên thạch Meteor thu hút khoảng 225.000 du khách, chủ yếu là các nhà nghiên cứu.
Các nghiên cứu về hố thiên thạch Meteor cũng giúp tìm hiểu về các sự kiện thời tiết lịch sử và góp tiếng nói vào cuộc tranh luận về sự nóng dần lên của Trái đất./.