Cuộc điều tra nguồn gốc Covid-19 lâm vào bế tắc- đường tới đáp án ngày một hẹp

Trong bài bình luận đăng trên tạp chí Nature, các chuyên gia của WHO cho biết, cuộc điều tra dù đang ở thời điểm quan trọng đòi hỏi sự hợp tác khẩn cấp, song thay vào đó lại rơi vào bế tắc. Phía Trung Quốc đã không thể cung cấp đầy đủ các dữ liệu do  “tính bảo mật” của thông tin bệnh nhân.

Trong khi đó, cuộc điều tra tương tự do tình báo Mỹ tiến hành theo yêu cầu của Tổng thống Joe Biden cũng đã không thể đưa ra kết luận về nguồn gốc của virus, bao gồm cả khả năng virus lây truyền từ động vật sang người hay rò rỉ từ phòng thí nghiệm.

Đầu năm nay, Tổ chức Y tế thế giới đã cử một nhóm chuyên gia đến Vũ Hán, nơi phát hiện trường hợp mắc Covid-19 ở người đầu tiên hồi tháng 12/2019. Trong báo cáo đầu tiên công bố hồi tháng 3, nhóm chuyên gia kết luận, virus có thể đã lây sang người từ động vật, đồng thời mô tả khả năng rò rỉ trong phòng thí nghiệm là “cực kỳ khó xảy ra”. Tuy nhiên, đây mới chỉ là báo cáo bước đầu và cơ hội để hoàn tất cuộc điều tra quan trọng này đang dần khép lại, bởi theo thời gian các kháng thể sẽ suy yếu. Việc thu thập thêm mẫu và xét nghiệm những người có thể đã tiếp xúc với virus trước tháng 12/2019 sẽ trở nên khó khăn hơn và thậm chí là không còn giá trị.

Giám đốc Chương trình khẩn cấp của WHO Mike Ryan thừa nhận: “Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với tất cả các bên, để điều tra nguồn gốc Covid-19. Thế giới cần phải hiểu về nguồn gốc của SARS-CoV-2 là gì. Nó rất quan trọng để chúng ta ngăn chặn các đại dịch tiếp theo. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng dễ dàng xác định được điều đó. Đối với nhiều trường hợp, nhiều dịch bệnh khác, phải mất nhiều năm nghiên cứu để có thể hiểu được. Đó không phải là một nhiệm vụ dễ dàng”.

Việc tìm kiếm nguồn gốc của Covid-19 đã trở thành một trong những vấn đề gây tranh cãi giữa  Mỹ và Trung Quốc. Tháng 5 vừa qua, Tổng thống Joe Biden đã ra lệnh tiến hành đánh giá thông tin tình báo trong vòng 90 ngày về nguồn gốc của virus SARS-CoV-2 với mục đích xem xét khả năng xảy ra sự cố rò rỉ virus tại một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, thay vì lây truyền qua loài dơi hoặc động vật khác sang con người. Tuy nhiên, Trung Quốc đã thẳng thừng bác bỏ và cáo buộc Mỹ “chính trị hóa” cuộc điều tra.  

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nhấn mạnh: “Viện virus Vũ Hán đã 2 lần tiếp nhận các chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới. Báo cáo nghiên cứu chung của WHO và Trung Quốc đã kết  luận rất khó có khả năng virus bị rò rỉ từ Viện virus Vũ Hán. Nếu các bên liên quan khẳng định đây là một vụ rò rỉ trong phòng thí nghiệm, thì họ cũng nên điều tra cả các phòng thí nghiệm Fort Detrick và Đại học Bắc Carolina có trụ sở tại Mỹ theo nguyên tắc bình đẳng và công bằng”.

Các nhà khoa học hàng đầu thế giới cảnh báo nếu không có một cuộc điều tra đầy đủ về nguồn gốc virus SARS-CoV-2, thế giới có thể đối mặt với những đại dịch tương tự và thậm chí còn nguy hiểm hơn trong tương lai./.