Deir ez-Zor – điểm nóng xung đột mới ở Syria?
VOV.VN - Nhóm chiến binh người Syria đã giành quyền kiểm soát thành phố Deir ez-Zor từ các chiến binh người Kurd được Mỹ hậu thuẫn. Đây là thành phố có tầm quan trọng chiến lược ở Syria và là trung tâm xung đột chính giữa 2 khu vực ảnh hưởng.
“Deir ez-Zor là một điểm nóng quan trọng giữa miền Trung và miền Đông Syria và là trung tâm đô thị chính dọc sông Euphrates chảy từ Thổ Nhĩ Kỳ về phía Vịnh Ba Tư”, Tiến sĩ Lorenzo Trombetta, một cố vấn của Liên Hợp Quốc về Trung Đông cho hay.
Theo một số ước tính, Deir ez-Zor chiếm khoảng 70% trữ lượng dầu mỏ của Syria và có một mỏ khí đốt lớn. Nơi đây có một đường ống dẫn dầu kết nối đến các mỏ nhiên liệu hóa thạch khác của Syria ở Al-Hasakah và Homs.
“Ngày nay, đây là trung tâm xung đột chính giữa 2 khu vực ảnh hưởng, một bên là Mỹ và Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd lãnh đạovà một bên là các nhóm vũ trang Syria có liên kết với chính phủ chuyển tiếp mới lên.
Tuy nhiên, ông Trombetta cho rằng Mỹ có thể từ bỏ các đồng minh người Kurd bất cứ lúc nào và thay họ bằng các bộ tộc Arab khác trên sông Euphrates.
Theo ông, trong khi Mỹ dường như đã sẵn sàng đàm phán về việc người Kurd rút lên khu vực Đông Bắc Syria, Washington vẫn muốn giữ quyền kiểm soát dầu khí của Syria.
“Mỹ muốn duy trì các căn cứ quân sự và các vị trí dọc theo các điểm quan trọng của mỏ dầu Al-Omar và nhà máy khí đốt Conoco cũng như các vị trí chiến lược khác dọc bờ Đông sông Euphrates”, ông Trombetta nói.
Ông Trombetta dự đoán sẽ có những trận chiến trong ngắn hạn và tring hạn giữa các nhóm người Kurd và người Syria, nhưng nó sẽ không biến thành một cuộc xung đột dài hạn, vì Mỹ sẽ là bên nắm quyền quyết định trong khu vực.
Sau khi liên minh các nhóm vũ trang do lực lượng Hayat Tahrir al-Sham (HTS) dẫn đầu phát động chiến dịch tấn công nhằm lật đổ chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad và thành lập một chính phủ chuyển tiếp, câu hỏi đặt ra là người Alawite, Druze, Sunni, Shiite và người Kurd sẽ cùng tồn tại như thế nào ở Syria.
Ông Trombetta đưa ra một số kịch bản tiềm năng. Theo kịch bản Libya, Syria có thể chứng kiến “"nhiều lực lượng dân quân đối lập giao tranh với nhau, cố gắng khẳng định quyền kiểm soát các khu vực khác nhau được hỗ trợ bởi các thế lực khu vực và quốc tế khác nhau đang hiện diện trên thực địa”.
Theo kịch bản Lebanon, khu vực miền Trung và Tây Syria sẽ thống nhất dưới một nhà nước chính thức... ngoại trừ lực lượng người Kurd ở phía Đông và Đông Bắc. Các thủ lĩnh quân sự địa phương của các phe phái và nhóm giáo phái khác nhau “sẽ được chuyển đổi thành các đại diện chính trị hợp pháp".
Ông Trombetta cho rằng kịch bản Lebanon sẽ là “kịch bản thoải mái nhất đối với cộng đồng quốc tế” với một nhà nước mới ở Syria có thể hợp tác với phương Tây, các vương quốc vùng Vịnh, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Israel.
“Người Sunni chiếm đa số, nhưng trong nhiều thập kỷ họ lại không nắm toàn bộ quyền lực. Trong kịch bản Lebanon, người Sunni có thể chiếm ưu thế hơn các phe phái khác”, chuyên gia này bình luận, đồng thời nói thêm rằng Syria trong tương lai nên áp dụng cách tiếp cận nhạy cảm hơn.
