5 biến số xung đột hàng đầu ở Afghanistan và các cách hóa giải

Vẫn còn một số biến số có thể tiếp tục gây mất ổn định quốc gia nằm ở ngã tư Trung và Nam Á này trong tương lai gần. Cụ thể là:

1. Mỹ & NATO gia hạn rút quân sau thời hạn 11/9

Các nhà lãnh đạo phương Tây đang chịu áp lực từ người dân của họ về việc không rút hoàn toàn quân đội khỏi Afghanistan cho đến khi tất cả công dân và lý tưởng là các cộng sự người địa phương của họ được sơ tán an toàn, nhưng việc kéo dài thời hạn quá ngày 11/9 có nguy cơ kích động sẽ các cuộc tấn công của Taliban.

2. Mỹ & NATO ném bom phá hủy các trang thiết bị quân sự bị Taliban thu giữ

Các nước rút quân rất lo ngại về việc Taliban thu giữ các trang thiết bị quân sự của phương Tây bao gồm máy bay chiến đấu và xe tăng, và các quốc gia hiếu chiến, đã có một số nỗ lực được thực hiện để khuyến khích các nhà lãnh đạo của họ ném bom những vũ khí trang bị đó sau khi họ rút khỏi Afghanistan.

3. Lực lượng “Kháng chiến Panjshir” tiếp tục đối đầu Taliban về quân sự

Mặc dù triển vọng thành công lâu dài của nó trên thực tế là không, nhưng cái gọi là "Kháng chiến Panjshir" tiếp tục đối đầu quân đội Taliban có thể gây ra một phản ứng không cân xứng từ nhóm mà có thể bị một số thành viên trong cộng đồng quốc tế lợi dụng để ủy quyền quy tắc của họ.

4. Các nhóm thiểu số tôn giáo Ethno có vũ trang chống lại Taliban

Có thể được truyền cảm hứng từ “Kháng chiến Panjshir” hay bất cứ điều gì khác, một số nhóm thiểu số tôn giáo dân tộc thiểu số có vũ trang khác ở những nơi khác trong nước cuối cùng cũng có thể kết thúc chống lại Taliban theo thời gian, điều này có thể kéo dài cuộc nội chiến cũng như làm trầm trọng thêm sự đau khổ của người Afghanistan.

5. Điều kiện kinh tế xã hội suy yếu gây ra bất ổn đô thị

Việc Taliban không tôn trọng quyền của người thiểu số và phụ nữ có thể gây ra bất ổn đô thị trong những người vốn đã không tin tưởng vào lực lượng này, cũng như điều kiện kinh tế xấu đi do những nỗ lực của phương Tây nhằm cô lập Taliban trong trường hợp cuối cùng họ không nhận ra quy luật của nó.

Năm biến số xung đột này có thể được hóa giải bằng những cách sau:

1. Gây áp lực quốc tế lên Mỹ và NATO để rút lui trước thời hạn của họ

Các đối tác quốc tế của Taliban như Nga và Trung Quốc (cả hai đều vẫn chỉ định nó là một nhóm khủng bố mặc dù có quan hệ chính trị và an ninh thực dụng với nó) nên làm rõ rằng việc kéo dài thời hạn rút quân sẽ có nguy cơ kích động một vòng chiến tranh khác và làm xấu đi tình hình an ninh khu vực.

2. Nâng cao nhận thức toàn cầu về thông tin chống khủng bố của Taliban

Nga và Trung Quốc cũng nên thông báo cho cộng đồng quốc tế về các bằng chứng thực sự chống khủng bố của Taliban là lực lượng đáng gờm nhất chống lại ISIS-K (chữ cái K trong cụm ISIS-K là từ viết tắt của Khorasan - nhánh của Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Pakistan và Afghanistan, ND), có nghĩa là họ yêu cầu các thiết bị quân sự bị phương Tây thu giữ để đảm bảo ổn định khu vực và bằng cách đó cũng ngăn chặn một cuộc khủng hoảng tị nạn khác.

3. Nga và Trung Quốc nên xem xét hòa giải xung đột Taliban-"Kháng chiến Panjshir"

Nga và Trung Quốc nên cân nhắc sử dụng các kỹ năng ngoại giao của mình để làm trung gian đưa ra giải pháp chính trị cho vấn đề cấp bách này, bất chấp việc Moscow trước đó đã làm rõ rằng họ không có ý định làm như vậy vì thất bại quân sự của lực lượng “Kháng chiến Panjshir” sẽ tạo điều kiện để Taliban cai quản đất nước.

4. Ghép lực lượng dân quân khu vực vào lực lượng an ninh Afghanistan mới

Taliban phải ưu tiên kết hợp các lực lượng dân quân khu vực vào cấu trúc an ninh mới của đất nước cùng với việc kiên quyết tiêu diệt tận gốc nạn tham nhũng đã hủy họa các chính phủ tiền nhiệm của Afghanistan và loại bỏ xu hướng chủ nghĩa lãnh chúa để ngăn chặn khả năng xảy ra các cuộc nổi dậy tôn giáo của người dân tộc thiểu số.

5. Tôn trọng lời hứa và thu hút đầu tư nước ngoài

Taliban phải tuyệt đối tuân thủ lời hứa tôn trọng quyền của người thiểu số và phụ nữ để đảm bảo ổn định xã hội đồng thời thu hút đầu tư nước ngoài từ các đối tác trong khu vực nhằm cải thiện bền vững tình hình kinh tế bằng cách phát huy vai trò Afghanistan là ngã tư của các quá trình kết nối đa cực./.