ICJ ra phán quyết về tranh chấp đền cổ Preah Vihear

• Thái Lan–Campuchia giải trình vấn đề Preah Vihear

Lệnh của Tòa án, do Chánh án, Thẩm phán Hisashi Owada đọc sau phiên họp sáng 18/7 tại The Hague, Hà Lan nêu rõ rằng, tình hình tại khu vực biên giới hai nước "không ổn định" và "có thể xấu đi" nên Liên Hợp Quốc đã xác định một khu vực phi quân sự mới xung quanh ngôi đền cổ này.

Theo đó, ICJ kêu gọi cả Thái Lan và Campuchia đều phải rút hết binh lính hiện đang đóng tại khu vưc xung quanh ngôi đền Preah Vihear, tạm thời biến khu vực này khu vực phi quân sự.

Binh sĩ Campuchia canh gác tại đền Preah Vihear

Thẩm phán Hisashi Owada tuyên bố: “Tòa án nhất trí bác bỏ yêu cầu của Thái Lan trong việc đòi Campuchia rút đơn kiện lên tòa án. Ngoài ra, cả hai bên rút ngay quân đang đóng tại khu vực phi quân sự và hạn chế sự hiện diện quân sự tại đây”.

Tòa án Tối cao Liên Hợp Quốc đồng thời kêu gọi cả Thái Lan và Campuchia hãy cùng tham gia các cuộc đàm phán để giải quyết tranh chấp thông qua con đường hòa bình. 

Tòa án cũng ra lệnh cho cả hai khu vực hành chính của hai nước cho phép các quan sát viên Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á tới khu vực này làm nhiệm vụ.

Sau phán quyết của Tòa án, Ngoại trưởng Thái Lan Kasit Piromya cho biết, nước này sẽ tuân thủ lệnh của Tòa án, đồng thời cho rằng, việc thiết lập một khu phi quân sự sẽ không cản trở các cuộc đàm phán tiếp theo giữa hai bên

"Nói chung, tôi hài lòng với phán quyết của Tòa án… Việc thành lập khu vực phi quân sự sẽ không gặp phải sự phản đối của bên nào”, ông Kasit Piromya nói.

Bộ trưởng Ngoại giao Campuchia Hor Namhong cũng hoan nghênh quyết định của Tòa án: “Campuchia hài lòng với quyết định của Tòa, nó đáp ứng được các biện pháp tạm thời của Campuchia… Điều này có nghĩa là có một lộ trình hòa bình lâu dài cho cả hai bên”.

Cuối tháng 4 vừa qua, Campuchia đã gửi kiến nghị lên ICJ, yêu cầu làm rõ phán quyết năm 1962 của Tòa án này liên quan đến ngôi đền Preah Vihear 900 năm tuổi, đồng thời yêu cầu tòa áp dụng các biện pháp tạm thời trước khi ra phán quyết, bao gồm việc Thái Lan lập tức rút quân khỏi khu vực tranh chấp xung quanh đền và cấm mọi hoạt động quân sự tại đây.

Năm 1962, ICJ phán quyết đền Preah Vihear thuộc Campuchia, song cả Phnom Penh và Bangkok đều nhận chủ quyền đối với khu vực rộng 4,6 km2 xung quanh ngôi đền.

Các cuộc giao tranh bùng phát từ tháng 2/2011 tới nay giữa quân đội Campuchia và Thái Lan tại khu vực xung quanh ngôi đền cổ trên đã khiến 18 người thiệt mạng và buộc hàng chục ngàn người khác phải rời bỏ nhà cửa đi lánh nạn./.