Khép lại chuỗi Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 57

Tại các Hội nghị, các nước hoan nghênh những tiến triển tích cực trong quan hệ giữa ASEAN với các đối tác ngoài ASEAN; nhất trí tiếp tục phối hợp làm sâu sắc hơn các lĩnh vực hợp tác hiện có, nhất là thương mại, đầu tư, tài chính, phòng chống tội phạm xuyên quốc gia và các thách thức an ninh phi truyền thống, du lịch, khoa học công nghệ…, đồng thời nhấn mạnh cần củng cố các cơ chế ổn định tài chính khu vực, mở rộng hợp tác trên các lĩnh vực mới như đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, xe điện, năng lượng, tăng trưởng xanh.

Tại Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS), ủng hộ chủ đề ASEAN 2024 về thúc đẩy kết nối và tự cường, nhấn mạnh trong bối cảnh thế giới và khu vực đang chứng kiến những biến động nhanh chóng, khó lường, nhấn mạnh EAS cần tiếp tục phát huy hơn nữa vai trò là diễn đàn của các Lãnh đạo về các vấn đề chiến lược ảnh hưởng đến hòa bình, an ninh và thịnh vượng. Các nước nhất trí cần phối hợp khai thác hiệu quả tiềm năng hợp tác to lớn của EAS, nhấn mạnh triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động EAS giai đoạn 2024-2028.

Tại Diễn đàn Khu vực ARF, các nước tiếp tục khẳng, định ARF là diễn đàn hàng đầu ở khu vực trao đổi và đối thoại về các vấn đề chính trị an ninh, nhất trí cần duy trì đối thoại thiện chí, thúc đẩy xây dựng lòng tin và ngoại giao phòng ngừa, nâng cao hiệu quả hoạt động của ARF nhằm ứng phó hiệu quả và kịp thời các thách thức đang nổi lên, gồm cả các thách thức truyền thống và phi truyền thống. Hội nghị thông qua danh mục các hoạt động năm giữa kỳ 2024-2025, với gần 30 hoạt động trong các lĩnh vực như ứng phó biến đổi khí hậu, cứu trợ thảm họa, an ninh mạng, an ninh biển...

Phát biểu tại các Hội nghị, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt hoan nghênh các cơ chế do ASEAN dẫn dắt như ASEAN+1, ASEAN+3, EAS và ARF tiếp tục phát huy vai trò và thế mạnh, đạt nhiều kết quả quan trọng. Trước các chuyển động phức tạp, khó lường hiện nay, Thứ trưởng đề nghị các nước tiếp tục ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, cùng ASEAN ứng phó các thách thức chung, thúc đẩy đối thoại, hợp tác và tin cậy, xây dựng cấu trúc khu vực mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật lệ. Về một số lĩnh vực hợp tác cụ thể, Thứ trưởng đề nghị tạo thuận lợi hơn nữa cho đầu tư, thương mại, tận dụng hiệu quả các FTA và các thỏa thuận thương mại khác ở khu vực, duy trì chuỗi cung ứng tự cường và bền vững, ưu tiên tăng cường kết nối, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng, tăng trưởng xanh, ứng phó biến đổi khí hậu, thu hẹp khoảng cách phát triển và hợp tác tiểu vùng.

Tại các Hội nghị, các nước dành nhiều thời gian trao đổi, chia sẻ quan điểm và lập trường về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm như Biển Đông, Myanmar, Trung Đông, Bán đảo Triều Tiên, xung đột Nga-Ukraine. Các nước chia sẻ quan ngại về diễn biến phức tạp trên thực địa và ảnh hưởng đối với hoà bình, an ninh, ổn định và phát triển; ủng hộ cách tiếp cận cân khách quan của ASEAN, nhấn mạnh các nguyên tắc như tuân thủ luật pháp quốc tế, thực hiện tự kiềm chế, giải quyết hòa bình các tranh chấp phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt khẳng định lập trường nhất quán của Việt Nam, đề nghị các đối tác ủng hộ và tôn trọng lập trường của ASEAN về vấn đề Biển Đông, đặc biệt trước các diễn biến phức tạp hiện nay, cũng như các nỗ lực của ASEAN trong xây dựng Biển Đông là vùng biển hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững. Thứ trưởng cũng nhấn mạnh sự cần thiết tạo môi trường thuận lợi cho đàm phán Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982, đồng thời tiếp tục thực hiện đầy đủ và hiệu quả Bộ Quy tắc Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC).

Cùng ngày đã diễn ra Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Quan hệ đối tác Mê Công Mỹ (MUSP) lần thứ 3. Các nước thành viên đánh giá việc triển khai thành công Kế hoạch hành động 2021-2023, MUSP đã góp phần nâng cao năng lực thích ứng biến đổi khí hậu và chuyển đổi năng lượng, bảo đảm an ninh lương thực-năng lượng-nguồn nước. MUSP đã tiên phong hỗ trợ tiểu vùng trong trao quyền cho phụ nữ và thanh niên, thiết lập kênh đối thoại thường niên của học giả, chuyên gia đề xuất các giải pháp cho phát triển bền vững và các thách thức chung của tiểu vùng.

Việt Nam và các nước Mê Công nhấn mạnh, nhu cầu của tiểu vùng cần trở thành yếu tố cốt lõi trong hợp tác MUSP, và đề xuất một số ưu tiên trong thời gian tới về ứng phó biến đổi khí hậu, quản lý nguồn nước bền vững, kết nối kinh tế, phát triển cơ sở hạ tầng, kết nối mạng lưới doanh nghiệp, xây dựng đội ngũ lao động công nghệ cao, khuyến khích các viện nghiên cứu hàng đầu của các nước thành viên tiến hành nghiên cứu chung về công nghệ mới và mới nổi.

Kết thúc chuỗi Hội nghị, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã thông qua Tuyên bố chung Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 57. Chủ tịch Lào ra Tuyên bố Chủ tịch của các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+1, ASEAN+3, EAS, và ARF.