LHQ thông qua Hiệp ước buôn bán vũ khí

Tại phiên họp ngày 3/6 của Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc, các nước thành viên lần lượt ký thông qua Hiệp ước buôn bán vũ khí (ATT) quy định việc kiểm soát hoạt động buôn bán trên toàn cầu đối với các loại vũ khí thông thường, từ xe tăng, tàu chiến và máy bay chiến đấu cho tới các loại súng trường và đạn.

Hơn 65 quốc gia đã ký vào hiệp ước mang tính bước ngoặt về quy định mua bán vũ khí toàn cầu

Đại sứ Australia tại Liên Hợp Quốc kiêm Đại sứ giải trừ quân bị của Liên Hợp Quốc, ông Peter Woolcott khẳng định, Hiệp ước này sẽ đưa ra những tiêu chuẩn quốc tế mới về kiểm soát buôn bán vũ khí, qua đó hình thành một khuôn khổ đa phương minh bạch và đáng tin cậy cho lĩnh vực này.

Ông Woolcott nhấn mạnh: “Hiệp ước này sẽ giúp ngăn chặn việc chuyển giao vũ khí một cách vô trách nhiệm và phi pháp để thực hiện các hành vi tàn bạo, vi phạm nhân quyền. Hiệp ước này cũng sẽ củng cố cho hòa bình, an ninh khu vực cũng như quốc tế, từ đó giúp thúc đẩy phát triển kinh tế. Đây là một hiệp ước mạnh mẽ và cân bằng”.

Phó Chủ tịch Ủy ban Chữ thập Đỏ quốc tế (ICRC), bà Christine Beerli nhận định, điểm đáng chú ý nhất của Hiệp ước này sẽ cấm hoàn toàn việc chuyển giao vũ khí khi một nước biết rằng số vũ khí đó có thể bị sử dụng để thực hiện tội ác diệt chủng, chống lại loài người và các tội ác chiến tranh khác. Mỗi nước ký kết Hiệp ước này cũng có trách nhiệm đánh giá nguy cơ vũ khí học xuất khẩu bị sử dụng sai mục đích, vi phạm các luật quốc tế về nhân quyền.

Các tổ chức nhân đạo cho rằng, thỏa thuận quan trọng đầu tiên về vũ khí của thế giới kể từ sau Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện năm 1996 này có thể ngăn chặn một Syria đẫm máu thứ hai. Trưởng ban Kiểm soát vũ khí của tổ chức nhân đạo quốc tế Oxfam, bà Anna MacDonald nói: “Hiệp ước này chắc chắn sẽ ngăn chặn một Syria thứ hai nếu được thực thi đầy đủ. Đáng buồn là nó không thể cứu vãn hơn 80.000 người đã thiệt mạng vì xung đột ở quốc gia Trung Đông này nhưng nó có thể ngăn chặn thảm kịch tương tự nhờ vào tiêu chí rõ ràng là các nước không được chuyển giao vũ khí nếu ý thức được nguy cơ xảy ra tội ác chiến tranh hay vi phạm nhân quyền”.

Hiệp ước sẽ có hiệu lực sau 90 ngày kể từ khi được 50 quốc gia trong số 193 quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc phê chuẩn và đến nay hơn 60 nước khác đã ký thông qua Hiệp ước này. Tuy nhiên, Nga, Trung Quốc, Ấn Độ và ít nhất 20 nước khác bỏ phiếu trắng đối với việc thông qua Hiệp ước này, trong khi Syria, Iran, CHDCND Triều Tiên và đặc biệt là Mỹ, nước xuất khẩu vũ khí hàng đầu thế giới, bỏ phiếu phản đối. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cam kết, chính quyền của Tổng thống Barack Obama sẽ sớm ký thông qua hiệp ước này ngay khi bản dịch chính thức của Liên Hợp Quốc hoàn tất dù động thái này có thể vấp phải sự phản đối trong nước./.