Mỹ bị chỉ trích vì vụ không kích khiến 2 con tin thiệt mạng

Ngay sau khi chính quyền Mỹ thừa nhận cái chết của 2 con tin, một người Mỹ, một người Italy trong cuộc không kích của quân đội Mỹ tại Pakistan hồi tháng 1 vừa qua, vấn đề này ngay lập tức được dư luận Mỹ quan tâm và tạo ra một trở ngại lớn cho chương trình không kích của Mỹ nhằm vào các tay súng Hồi giáo cực đoan ở Pakistan, Afghanistan và nhiều nơi khác. Các cuộc không kích này lâu nay vẫn chịu nhiều chỉ trích từ chính người dân ở Pakistan, Afghanistan và các nhóm nhân quyền tại Mỹ. 

Máy bay không người lái Predator của Mỹ tham gia nhiều vụ tấn công vào Pakistan (Ảnh: AFP)

Tổng thống Mỹ Barack Obama ngày 23/4 đã đích thân lên tiếng xin lỗi về việc chiến dịch chống khủng bố ở Afghanistan và Pakistan hồi tháng 1 vừa qua đã vô tình giết  chết một công dân Mỹ và một công dân Italy.

Phát biểu với báo giới, Tổng thống Barack Obama đã nhận trách nhiệm về việc máy bay không người lái có vũ trang của Mỹ, trong một cuộc tấn công hồi tháng 1/2015 vào một khu nhà tình nghi của các tay súng nhóm khủng bố al-Qaeda ở Pakistan, đã giết chết công dân Mỹ Warren Weinstein, 73 tuổi và công dân Italy Giovanni Lo Porto, 39 tuổi.

Hai người này là nhân viên làm việc trong các dự án cứu trợ và bị nhóm al-Qaeda bắt giữ làm con tin tại khu vực biên giới giữa Pakistan và Afghanistan năm 2011 và năm 2012.

Tổng thống Mỹ Barack Obama đã miêu tả cái chết của 2 công dân trong cuộc không kích của Mỹ như một sự không may, chứ không phải là sự cẩu thả của các lực lượng Mỹ.

Ông Obama cho biết, những đánh giá sơ bộ chỉ ra rằng, các cuộc không kích được thực hiện hoàn toàn phù hợp với các nguyên tắc trong cuộc chiến chống khủng bố mà Mỹ thực hiện. Tổng thống Obama cũng đã ra lệnh xem xét lại toàn diện các cuộc không kích nhằm đảm bảo những sai lầm sẽ không lặp lại.

“Chúng tôi tin rằng đây là một khu vực của al-Qaeda và không có thường dân tại đây. Chúng tôi tin rằng các hoạt động không kích sẽ tiêu diệt các thành viên nguy hiểm của al-Qaeda. Những gì chúng ta không biết, thật bi kịch, là al-Qaeda đã giấu kín việc bắt giữ 2 con tin Warren và Giovanni tại khu vực này. Đây là một sự thật tàn nhẫn, cuộc chiến chống khủng bố đôi khi có mắc phải những sai lầm gây chết người. Chúng tôi sẽ rút kinh nghiệm từ những sai lầm này”, Tổng thống Obama cho biết.

Từ Brussels, Thủ tướng Italy Matteo Rendi cho biết, ông đánh giá cao việc chính phủ Mỹ và Tổng thống Obama đã nhận trách nhiệm cho vụ không kích dẫn đến việc 2 con tin thiệt mạng nói trên: “Đây là một sự cố bi thảm. Chúng tôi đánh giá cao sự minh bạch của chính quyền Mỹ trong việc tiết lộ những gì đã xảy ra với con tin người Italy Lo Porto”.

Tuy nhiên, bất chấp những lời xin lỗi và những tuyên bố xoa dịu của Tổng thống Obama, thì vụ việc này cũng đã gây ra một vấn đề lớn cho chính phủ Mỹ. Các chuyên gia chống khủng bố của Mỹ cho rằng, việc 2 công dân, một của Mỹ, một của Italy bị giết nhầm trong cuộc không kích của lực lượng Mỹ tại Pakistan đã phần nào làm suy yếu những tuyên bố từ nhiều năm nay của Mỹ về tính chính xác của các cuộc không kích.

Vụ việc cũng khiến cho những người luôn chỉ trích các cuộc không kích của quân đội Mỹ thêm hoài nghi về chiến lược không kích vốn luôn được yêu cầu là không gây tổn hại đến dân thường.

Cái chết của 2 công dân Mỹ và Italy đã làm dài thêm danh sách các công dân Mỹ và phương Tây thiệt mạng trong các cuộc không kích của quân đội Mỹ ở nước ngoài. Từ năm 2002 đến nay, đã có ít nhất 8 công dân Mỹ đã bị giết trong cuộc không kích của quân đội nước này tại Pakistan và Yemen.

Mặc dù CIA cho biết đã quan sát và thăm dò khu vực này trong suốt nhiều tuần liền mà không phát hiện ra các con tin đang bị bắt giữ ở đây, song các tổ chức dân sự lại cho rằng, trong mỗi một cuộc không kích, quân đội Mỹ hầu như chẳng biết gì về những mục tiêu mà họ sắp tấn công.

Người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest cho biết, vụ việc vừa xảy ra đã đặt ra câu hỏi cho chính quyền Mỹ về việc liệu có nên có những thay đổi bổ sung trong việc triển khai các cuộc không kích để hạn chế những sai sót như vừa xảy ra hay không.

Trong khi đó, các nhóm nhân quyền cực lực cũng lên tiếng chỉ trích Nhà Trắng bởi mặc dù đã thừa nhận cái chết của 2 công dân Mỹ và Italy song Nhà Trắng vẫn tiếp tục giấu kín các thông tin về số dân thường thiệt mạng trong các chiến dịch không kích từ nhiều năm nay.

Các nhóm này cho rằng, ngoài việc lên tiếng xin lỗi về cái chết của 2 công dân trên thì chính phủ Mỹ chưa bao giờ xin lỗi hay nhận trách nhiệm về những lần không kích nhầm, khiến nhiều dân thường thiệt mạng./.