Mỹ khẳng định cam kết đảm bảo tự do hàng hải tại vùng Vịnh

Hạm đội 5 của Hải quân Mỹ hôm qua (11/7) cho biết, họ đang phối hợp chặt chẽ với Hải quân Hoàng gia Anh cũng như các đối tác khu vực và toàn cầu để bảo vệ tự do hàng hải. Tuyên bố này đưa ra 1 ngày sau khi Mỹ và Anh cáo buộc 3 tàu Iran đang cố chặn 1 tàu chở dầu của Anh đi qua eo biển Hormuz.

Tàu khu trục HMS Monstrose của Hải quân Anh. Ảnh: Reuters.

Trước đó, ngày 11/7,  các quan chức chức Mỹ cho rằng 5 tàu tuần tra được cho là thuộc lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran đã tiến đến gần một tàu chở dầu của Anh tại vùng Vịnh ngày 10/7 và yêu cầu tàu này phải dừng ở vùng biển thuộc Iran ngay sát đó, song các tàu này đã phải rút lui sau khi một tàu chiến của Anh phát tín hiệu cảnh cáo.

Chính phủ Anh cùng ngày cũng cho biết 3 tàu của Iran đã tìm cách "chặn đường" tàu chở dầu Heritage của Anh đi qua Eo biển Hormuz. Tàu khu trục HMS Montrose của Anh đã phải can thiệp đưa ra cảnh báo và các tàu Iran đã rời đi.

Tuy nhiên, lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC) đã bác bỏ cáo buộc cho rằng lực lượng này đã tìm cách chặn một tàu chở dầu của Anh tại vùng Vịnh một ngày trước đó.

Phản ứng trước thông tin này, Phó Đô đốc Hạm đội 5, Jim Malloy cho biết, Hạm đội 5 của Mỹ đã có thông tin về việc hải quân Iran quấy rối bất hợp pháp khi cố tình chặn tàu thương mại mang cờ Anh vào ngày 10/7, gần eo biển Hormuz.

Các động thái trên diễn ra trong bối cảnh quan hệ Mỹ - Iran không ngừng leo thang căng thẳng trong thời gian gần đây, một năm sau khi Mỹ đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân ký kết giữa Iran và nhóm P5+1 (Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức) năm 2015 có tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA). Thỏa thuận này dựa trên hai cam kết then chốt của  Iran, đó là chỉ làm giàu urani ở cấp độ tối đa 3,67% - vừa đủ để sản xuất năng lượng hạt nhân phục vụ các mục đích hòa bình, và số lượng urani làm giàu ở tỷ lệ thấp này chỉ ở mức tối đa 300kg.

Đổi lại, các biện pháp trừng phạt Iran được dỡ bỏ. Sau khi rút khỏi thỏa thuận, Mỹ đã tái áp đặt các biện pháp trừng phạt Iran và không ngừng gia tăng sức ép với Iran để buộc Iran trở lại bàn đàm phán để "sửa đổi" thỏa thuận mà Tổng thống Mỹ Trump cho là chưa chặt chẽ vì không bao gồm chương trình tên lửa và những ảnh hưởng của Iran trong khu vực./.