Mỹ nói EU “ngớ ngẩn” khi gắn bó với Thỏa thuận hạt nhân Iran

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 20/9 đã chỉ trích các nước châu Âu vì không ủng hộ nỗ lực của Washington nhằm khôi phục lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với Iran.

Trước đó, hôm 19/9, Mỹ tuyên bố rằng tất cả các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc trước năm 2015 đối với Iran đã được khôi phục. Ngoại trưởng nước này Mike Pompeo cho biết các lệnh trừng phạt được tái áp đặt theo cơ chế "phản hồi" trên cơ sở Nghị quyết số 2231 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

 Sau thông báo này, Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell nói rằng, Washington không thể đơn phương khôi phục các lệnh trừng phạt quốc tế đối với Tehran.

Theo ông Borrell, Mỹ đã đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran vào năm 2018, do đó Washington không thể khởi xướng quá trình khôi phục các lệnh trừng phạt theo nghị quyết 2231 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

Ông Borrell cũng cho biết các cam kết về dỡ bỏ trừng phạt trong Kế hoạch hành động toàn diện chung (JCPOA), còn được biết đến với tên gọi Thỏa thuận hạt nhân Iran tiếp tục được áp dụng. Đại diện cấp cao EU coi thỏa thuận này là trụ cột của cấu trúc không phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu, kêu gọi tất cả các bên tiếp tục thực thi thỏa thuận và kiềm chế "hành động có thể được coi là leo thang trong tình hình hiện tại".

Trả lời phỏng vấn kênh Fox News, Ngoại trưởng Pompeo cáo buộc các nước châu Âu đã không triển khai trừng phạt Iran dù nói muốn làm điều gì đó để ngăn Tehran mua bán vũ khí.

“Người châu Âu đã không tham gia cùng chúng tôi trong việc này. Họ nói riêng với chúng tôi rằng họ không muốn thấy việc mua bán vũ khí [với Iran – ND] được nối lại… Nhưng họ [các nước EU-ND] không làm gì cả. Họ đã không thực hiện công việc cần phải làm. Họ không có lựa chọn, không có lựa chọn nào thay thế cho những gì chúng tôi đã làm để đảm bảo điều đó không xảy ra. Tôi hy vọng họ sẽ tham gia cùng chúng tôi, tôi hy vọng họ sẽ làm đúng những gì cần phải làm”, ông Pompeo nói.

Ngoại trưởng Mỹ cũng chỉ trích các nước châu Âu vì vẫn tiếp tục là một phần trong JCPOA – thỏa thuận Mỹ đã rút khỏi hồi năm 2018.

Ông Pompeo nhấn mạnh: “Họ [các nước châu Âu – ND] vẫn gắn bó với thỏa thuận hạt nhân ngớ ngẩn được ký cách đây 5 năm. Tôi hy vọng họ hiểu rằng nếu thực sự muốn dẫn đầu, nếu muốn trở thành một phần của liên minh toàn cầu nhằm giảm thiểu nguy cơ xung đột ở Trung Đông thì họ cần phải tham gia cùng chúng tôi. Chúng tôi cần nối lại các biện pháp trừng phạt này”.

Hiện Washington đang bị cô lập trong vấn đề trừng phạt Iran khi những nước lớn khác, bao gồm cả các đồng minh châu Âu của Mỹ đều khẳng định chưa áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt nhằm vào Iran và hành động đơn phương của Mỹ là không có hiệu lực pháp lý.

Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cũng tuyên bố chưa đưa ra hành động nào về các biện pháp trừng phạt đối với Iran do "có sự không chắc chắn" liên quan đến vấn đề trên./.