Mỹ-Trung cảnh báo lẫn nhau trước chuyến thăm Trung Quốc của Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ

Chính quyền Tổng thống Joe Biden khẳng định, Mỹ hoan nghênh cạnh tranh với Trung Quốc, nhưng cần có một sân chơi bình đẳng và những hàng rào bảo vệ để ngăn cạnh tranh leo thang thành xung đột. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố, nước này sẽ không từ bỏ nguyên tắc và lập trường đối với sự phát triển của quan hệ Mỹ-Trung, cũng như thái độ kiên quyết bảo vệ an ninh chủ quyền và lợi ích phát triển của quốc gia.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nhấn mạnh: “Trung Quốc luôn cho rằng quan hệ Trung - Mỹ cần dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau, bình đẳng và cùng có lợi, chứ không phải chỉ vì lợi ích của một bên. Sự phát triển của quan hệ Trung - Mỹ cần có  hàng rào bảo vệ, song không phải theo cách đơn phương của Mỹ. Nước này nên ngừng can thiệp vào công việc nội bộ, ngừng bôi nhọ và làm tổn hại đến lợi ích của Trung Quốc. Đây mới là hàng rào bảo vệ cho quan hệ song phương trong thực tế”.

Những tuyên bố này đã phần nào cho thấy mức độ căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Tuần trước, chính quyền Tổng thống Joe Biden đã cảnh báo các doanh nghiệp Mỹ về rủi ro khi hoạt động tại Hong Kong (Trung Quốc).

Mới đây nhất hồi đầu tuần, Mỹ đã cùng các đồng minh tố Trung Quốc thực hiện các cuộc tấn công mạng “độc hại”, một cáo buộc bị phía Trung Quốc bác bỏ mạnh mẽ và gọi là một “chiến dịch bôi nhọ”.

Những tuyên bố cứng rắn, cùng những lệnh trừng phạt ăn miếng trả miếng gần đây đã dự báo về các cuộc đàm phán không mấy dễ chịu. Theo các nhà phân tích, những vấn đề được đưa ra thảo luận có thể rất nhiều do hồ sơ bất đồng giữa hai nước trải dài nhiều lĩnh vực từ quyết định của Mỹ đưa các công ty Trung Quốc vào danh sách đen đến tấn công mạng, trừng phạt các quan chức liên quan vấn đề Tân Cương. Một hai cuộc gặp là rất khó để thấy triển vọng cải thiện quan hệ song phương”.

Dẫu vậy, chuyến thăm Trung Quốc của Thứ trưởng Ngoại giao Wendy Sherman vẫn được đánh giá là một dấu hiệu tích cực cho thấy cả hai chính quyền đang tiếp tục đối thoại. Trong những phát biểu mới đây tại Hàn Quốc và Nhật Bản, bà Sherman dù thừa nhận tính phức tạp của quan hệ Mỹ-Trung, song vẫn khẳng định cơ hội hợp tác giữa hai nước.

“Mối quan hệ với Trung Quốc rõ ràng là một mối quan hệ phức tạp, vừa có các khía cạnh cạnh tranh, vừa có những khía cạnh thách thức, song lại có cả những khía cạnh mà hai nước có thể hợp tác. Chẳng hạn như cùng nhau suy nghĩ về việc phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên. Đây chắc chắn cũng là một lĩnh vực hợp tác”, bà Sherman nói.

Một kết quả đạt được sau chuyến thăm có thể tạo tiền đề cho các nhà ngoại giao hàng đầu hai nước gặp nhau và xa hơn là một cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Cả Mỹ và Trung Quốc đều có lợi ích khi thể hiện rằng mình là bên “chiến thắng”, bao gồm cả những nỗ lực cụ thể mà hai bên nhất trí cùng nhau thúc đẩy. Vì thế, đây vẫn là một chuyến thăm rất đáng mong chờ./.