Mỹ - Trung “lời qua, tiếng lại” về vụ bắn rơi khinh khí cầu
VOV.VN - Giới phân tích cho rằng, việc khinh khí cầu Trung Quốc bị Mỹ bắn hạ có thể khiến quan hệ hai nước thêm căng thẳng.
Rạng sáng 5/2 (theo giờ Việt Nam), quân đội Mỹ đã điều máy bay chiến đấu F-22 để bắn hạ khinh khí cầu, được cho là do thám của Trung Quốc, theo lệnh của Tổng thống Joe Biden. Trung Quốc đã lên tiếng phản đối vụ bắn hạ Mỹ, khẳng định phản ứng của Washington là thái quá, vi phạm nghiêm trọng thông lệ quốc tế.
Khinh khí cầu Trung Quốc xâm nhập không phận Mỹ từ ngày 28/1 trên bầu trời tiểu bang Alaska. Chiều qua (4/2, theo giờ Mỹ), tức tròn 1 tuần, không quân Mỹ mới tiến hành bắn hạ khinh khí cầu này tại vùng biển của bang South Carolina.
Trước khi khinh khí cầu của Trung Quốc bị bắn rơi, Cục hàng không liên bang Mỹ đã ra lệnh cấm bay tại 3 sân bay ở hai bang Bắc và Nam Carolina. Lệnh cấm này đã được gỡ bỏ ngay sau khi khinh khí cầu bị bắn rơi.
Tổng thống Mỹ Joe Biden xác nhận: “Hôm thứ 4 vừa qua, khi tôi được thông báo về quả khinh khí cầu, tôi đã ra lệnh cho Lầu Năm Góc bắn hạ nó càng sớm càng tốt, ngay trong ngày hôm đó. Tuy nhiên, quân đội đã quyết định thời điểm tốt nhất để bắn hạ nó là trên vùng biển của chúng tôi, để không gây ra thiệt hại cho bất kỳ ai trên mặt đất. Các phi công của chúng tôi đã bắn hạ nó thành công. Chúng tôi sẽ có báo cáo về điều này sau”.
Vụ bắn hạ diễn ra sau khi Bộ Quốc phòng Mỹ nhận định, đây là khinh khí cầu do thám của Trung Quốc, có mang theo các cảm biến và thiết bị giám sát, có thể điều khiển được và thay đổi hướng bay. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin, việc bắn hạ này là “có chủ ý và hợp pháp”.
Trong khi, Bộ Ngoại giao Mỹ gọi việc khinh khí cầu Trung Quốc đi vào không phận là hành động “xâm phạm chủ quyền”. Vụ việc đã khiến Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken lập tức hủy chuyến thăm dự kiến tới Bắc Kinh vào cuối tuần.
“Tôi đã nói chuyện với Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Vương Nghị, để truyền đạt về hành động không thể chấp nhận được của Trung Quốc. Tôi quyết định hoãn chuyến công du Trung Quốc dự kiến vào cuối tuần này. Như các bạn đã biết, Tổng thống Mỹ Joe Biden Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đồng ý nhiều vấn đề trong các cuộc gặp của họ ở Bali, Indonesia vào tháng 11. Theo đó, tôi sẽ tới Bắc Kinh để thúc đẩy những gì hai bên đã nhất trí”, ông Blinken nói.
Trước các cáo buộc của Mỹ, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã nhiều lần lên tiếng giải thích, rằng đây là khinh khí cầu được sử dụng cho mục đích nghiên cứu khoa học, chủ yếu là nghiên cứu khí tượng. Việc thiết bị này tiến vào Mỹ do ảnh hưởng của gió Tây ôn đới và việc Trung Quốc mất khả năng điều khiển thiết bị.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ning đã yêu cầu Mỹ xử lý vụ việc một cách bình tĩnh, chuyên nghiệp và kiềm chế: “Trung Quốc là một quốc gia có trách nhiệm, luôn tuân thủ nghiêm ngặt luật pháp quốc tế và không có ý định vi phạm lãnh thổ và không phận của bất kỳ quốc gia có chủ quyền nào. Về vấn đề khinh khí cầu này, chúng tôi mong hai bên cùng nhau xử lý một cách bình tĩnh, thận trọng”.
Trong tuyên bố mới nhất của Bộ này vào sáng nay, Trung Quốc tiếp tục bày tỏ sự phản đối việc Mỹ sử dụng sức mạnh quân đội để bắn hạ khinh khí cầu dân sự và rằng, phản ứng của Mỹ trước vụ việc là “thái quá và vi phạm nghiêm trọng thông lệ quốc tế”. Trung Quốc tuyên bố sẽ kiên quyết bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của các công ty có liên quan, đồng thời bảo lưu quyền đưa ra các phản ứng cần thiết hơn nữa.
Truyền thông Mỹ dẫn lời giới chức quốc phòng nước này cho biết, đây không phải là lần đầu tiên khinh khí cầu Trung Quốc xâm phạm không phận Mỹ. Đã có 3 sự việc tương tự dưới thời chính quyền tiền nhiệm của cựu Tổng thống Donald Trump và thêm một lần vào đầu nhiệm kỳ Tổng thống Joe Biden. Tuy nhiên, những lần trước không được công bố vì thời gian xâm phạm không kéo dài. Giới phân tích cho rằng, vụ việc khinh khí cầu lần này có thể khiến quan hệ Mỹ - Trung thêm căng thẳng./.