Mỹ và Israel thiết lập lại quan hệ giữa hai nước

Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Mỹ Biden có sự thay đổi quan điểm đáng kể về tình hình khu vực Trung Đông, vấn đề hạt nhân Iran so với chính quyền tiền nhiệm. Chính vì vậy, cuộc gặp này được cho là nhằm cài đặt lại mối quan hệ giữa hai nước.

Phát biểu trong cuộc gặp đầu tiên với người đồng cấp Mỹ Blinken tại Rome, Ngoại trưởng Israel Lapib cho rằng, hai bên có những sai lầm đã phạm phải trong một vài năm qua, ám chỉ đến liên minh giữa cựu Thủ tướng Benjamin Netanyahu với đảng Cộng hòa của Mỹ.

Ngoại trưởng Lapib cam kết sẽ sửa chữa "những sai lầm" với Mỹ: “Ngoại trưởng Blinken và tôi đại diện cho các chính quyền mới. Chúng tôi cũng đại diện cho một truyền thống hữu nghị và hợp tác chặt chẽ rất lâu dài và bền chặt. Tuy nhiên, trong vài năm qua, hai bên đã mắc phải sai lầm. Lập trường lưỡng đảng của Israel đã bị tổn thương. Chúng ta sẽ cùng nhau sửa chữa những sai lầm đó”.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Blinken lưu ý rằng, mặc dù là hai chính phủ mới nhưng “nền tảng mà hai bên đang làm việc là một trong những mối quan hệ đối tác lâu đời". Theo Ngoại trưởng Blinken, đây là cơ sở để hai bên làm việc trên một loạt vấn đề trong đó có cả việc xử lý mối quan hệ giữa Israel và Palestine.

“Trong chương trình nghị sự của chúng tôi tất nhiên là có vấn đề hỗ trợ nhân đạo cho Dải Gaza. Tôi hy vọng công việc này mang lại một tương lai tốt hơn cho tất cả mọi người, gồm cả người Palestine và Israel. Chúng tôi cũng ủng hộ các thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Nhà nước Do Thái với các nước Arab vùng Vịnh. Tuy nhiên, đây không thể là sự thay thế cho việc tham gia của Israel trong những vấn đề với người Palestine”, Ngoại trưởng Blinken nói.

Ngoài ra, tại cuộc gặp, hai bên cũng thảo luận về vấn đề hạt nhân Iran, trong đó Israel phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015 mang tên Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA).

Theo các nhà phân tích, cuộc gặp giữa ngoại trưởng hai nước nhằm cố gắng thu hẹp những điểm khác biệt giữa hai bên, đặc biệt dưới thời chính quyền Tổng thống Biden, Mỹ đang có chính sách “ngoại giao im lặng” đối với Israel. Hiện chính quyền của Tổng thống Biden ủng hộ nối lại đối thoại giữa Israel và Palestine, nối lại hỗ trợ kinh tế và an ninh cho người Palestine mà chính quyền tiền nhiệm đã dừng lại.

Trong khi đó, chính quyền tiền nhiệm của Mỹ đã đưa ra kế hoạch hòa bình Trung Đông có lợi cho Israel. Ngoài ra, chính quyền của Tổng thống Biden cũng ưu tiên đưa Mỹ trở lại thỏa thuận hạt nhân Iran - vốn được coi là thành tựu nổi bật của chính quyền cựu Tổng thống Obama, còn phía Israel công khai phản đối vấn đề này.

Chính vì vậy, ít nhất trong ngắn hạn, ông Lapib, một người theo chủ nghĩa trung dung, được cho là nhân vật quan trọng của Israel để sửa chữa mối quan hệ đã rạn nứt với chính quyền Tổng thống  Biden và Đảng Dân chủ. Đảng Dân chủ, hiện đang kiểm soát lưỡng viện nhưng ngày càng bị chia rẽ trong cuộc xung đột tại Trung Đông khi nhiều thành viên cấp tiến kêu gọi Mỹ gây thêm áp lực lên Israel.  Hiện, hai nước đang xúc tiến các cuộc gặp cấp cao khác.

Dự kiến hôm nay (28/6), Tổng thống Mỹ Biden và người đồng cấp sắp mãn nhiệm Israel Reuven Rivlin sẽ gặp nhau tại Nhà Trắng. Hai nhà lãnh đạo sẽ thảo luận vấn đề hạt nhân Iran, cuộc chiến 11 ngày ở Dải Gaza, việc cung cấp trở lại hệ thống Vòm sắt cho Israel. Ngoài ra, giới chức hai bên cũng đang nỗ lực dàn xếp một cuộc gặp giữa Tổng thống Biden và Thủ tướng Israel Bennett trong những tuần tới./.