Nga-Mỹ cam kết hợp tác trong các vấn đề cùng quan tâm

Bất chấp một loạt bất đồng dẫn tới quyết định hủy bỏ cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Barack Obama và Tổng thống Nga Vladimir Putin vào tháng 9 tới tại Moscow, Mỹ và Nga vẫn cam kết sẽ tiếp tục hợp tác trong những vấn đề cùng quan tâm.

Cam kết được hai bên đưa ra trong cuộc gặp "2+2" diễn ra hôm qua, tại thủ đô Washington giữa Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel với hai người đồng cấp Nga Sergei Lavrov và Sergei Shoigu. 

Ngoại trưởng Mỹ Kerry và người đồng cấp Nga Lavrov (ảnh: Getty Images)

Phát biểu trong cuộc gặp kéo dài 4 giờ tại trụ sở Bộ Ngoại giao Mỹ để thảo luận về các vấn đề chiến lược và an ninh, Ngoại trưởng Kerry khẳng định quan hệ Mỹ-Nga rất quan trọng, nhưng khá phức tạp. Do vậy, đôi lúc giữa hai bên đã xảy ra xích mích và có những thời khắc thách thức lẫn nhau. Tuy nhiên, tại cuộc gặp "2+2" lần này, hai bên đã nhất trí tìm ra các cách thức để xử lý bất đồng, đồng thời cam kết tiếp tục hợp tác và cải thiện quan hệ trong các vấn đề liên quan đến kế hoạch phòng thủ tên lửa của Mỹ ở châu Âu, cuộc khủng hoảng tại Syria, vấn đề hạt nhân của Iran và Triều Tiên.

Ngoại trưởng Kerry cho biết: “Chúng tôi thẳng thắn về những vấn đề mà hai bên nhất trí cũng như những vấn đề còn bất đồng. Không giấu diếm khi nói rằng chúng tôi có những lúc đã trải qua những hiềm khích, không chỉ về vụ Snowden. Chúng tôi thảo luận về những khác biệt và cuộc gặp này có ý nghĩa quan trọng khi hai bên còn có những xung đột và bất đồng. Điều quan trọng là chúng tôi cần tìm cách đạt được những tiến triển về vấn đề phòng thủ tên lửa và các vấn đề chiến lược khác gồm vấn đề Afghanistan, Iran, Triều Tiên và Syria”.

Trong vấn đề Syria, ông Kerry cho biết mặc dù còn bất đồng nhưng hai bên đã nhất trí cùng nỗ lực tìm câu trả lời cuối cùng cho vấn đề này, nhất là trong việc tìm giải pháp chính trị thông qua đàm phán.

Về phần mình, Ngoại trưởng Nga Lavrov cũng thừa nhận tình trạng quan hệ dễ xảy ra xích mích giữa Mỹ và Nga, nhưng bày tỏ hy vọng cả hai bên cùng hành động để thúc đẩy mối quan hệ song phương, trước hết trong lĩnh vực kinh tế và thương mại.

Tại cuộc họp báo sau hội nghị, ông Lavrov cho biết, cuộc đối thoại giữa Bộ trưởng Quốc phòng và Ngoại giao hai nước là rất tích cực, thiết lập được cơ sở cho sự hợp tác giữa hai nước trong tương lai. Theo đó, hai bên đã nhất trí về việc cần phải thuyết phục Chính phủ Syria và phe đối lập ngồi vào bàn đàm phán và nhanh chóng tổ chức vòng đàm phán mới về Syria.

“Về các vấn đề quốc tế, chúng tôi thảo luận nhiều về tình hình Syria, ông Lavrov nói. “Quan điểm của chúng tôi là cần sớm tổ chức một hội nghị quốc tế về Syria – hội nghị Geneva -2 theo sáng kiến của Mỹ và Nga được đưa ra trong chuyến thăm Moscow của ngoại trưởng Kerry ngày 7-7 vừa qua. Chúng tôi nhất trí tăng cường hợp tác để loại bỏ chủ nghĩa khủng bố ở Syria”.

Đề cập vụ Snowden, Ngoại trưởng Lavrov cho biết, đây là vấn đề pháp lý và Nga làm đúng theo các quy định của luật pháp. Ông nhấn mạnh, mặc dù vấn đề này gây sự chú ý của dư luận, song nó không thể đe dọa sự ổn định chiến lược chung.

Ngoại trưởng Nga cũng cho biết, hai bên nhất trí tăng cường hợp tác về vấn đề Afghanistan, nhất là sau khi Mỹ rút quân vào năm 2014.

“Chúng tôi cần tiếp tục hợp tác, đặc biệt là liên quan việc Mỹ rút quân vào năm 2014 và các cuộc bầu cử tại Afghanistan,” ông Lavrov nói. “Chúng tôi nhất trí rằng cần để cho người Afghanistan quyết định tương lai của họ và bảo đảm rằng họ sống trong một đất nước mà tất cả các dân tộc thiểu số được sống an toàn và bình đẳng”.

Cuộc gặp giữa các Bộ trưởng Nga và Mỹ diễn ra hai ngày sau khi Tổng thống Mỹ Obama quyết định hủy cuộc gặp thượng đỉnh song phương với Tổng thống Putin, dự kiến diễn ra đầu tháng 9, do một số bất đồng, trong đó có việc Nga cấp phép tạm trú một năm cho cựu nhân viên Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) Edward Snowden.

Trước đó, Mỹ đã nhiều lần lên tiếng đề nghị phía Nga bắt giữ và dẫn độ Snowden về Mỹ để xét xử tội hoạt động gián điệp và gây tổn hại nghiêm trọng an ninh quốc gia. Quyết định của Mỹ đã đẩy mối quan hệ Mỹ-Nga xuống mức thấp nhất kể từ khi kết thúc "Chiến tranh Lạnh", đồng thời cũng được coi là một bước thụt lùi trong chính sách "cài đặt lại" quan hệ với Nga mà ông Obama đã cam kết từ khi lên cầm quyền năm 2009. Nga cũng đã bày tỏ thất vọng với quyết định này của Mỹ, nhưng cho biết lời mời Tổng thống Obama sang thăm Nga vẫn còn hiệu lực.

Các quan chức Mỹ không hy vọng có sự đột phá trong quan hệ trong cuộc gặp "2+2" hôm 9/8, nhưng cho rằng việc hai bên tiếp tục gặp nhau theo kế hoạch là cần thiết để làm rõ các mâu thuẫn và tìm kiếm cơ hội hợp tác trong tương lai. Tại cuộc gặp này, phía Nga không đưa ra bất kỳ lời phàn nàn nào về quyết định hủy bỏ cuộc gặp thượng đỉnh của Mỹ, mà chỉ nhấn mạnh rằng Nga sẵn sàng ký hiệp định về buôn bán, an ninh và nghiên cứu hạt nhân với Mỹ nếu các cuộc thương thảo hiện nay đạt tiến triển./.