Nga và Mỹ bắt đầu thảo luận việc gia hạn Hiệp ước New START

Giới chức Nga và Mỹ đã bắt đầu đàm phán về việc gia hạn Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START), dự kiến hết hiệu lực vào ngày 5/2 tới. 

Thư ký Hội đồng An ninh Nga, ông Nikolai Patrushev và Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan hôm qua (25/1) đã điện đàm thảo luận về việc gia hạn Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START) và những triển vọng về tăng cường hợp tác trong lĩnh vực an ninh. Cuộc điện đàm diễn ra theo đề xuất của phía Mỹ.

Cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cũng xác nhận, các công tác thiết thực liên quan tới việc gia hạn Hiệp ước New START đã bắt đầu được tiến hành ở cấp chuyên gia.

Tuần trước, Tân Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đề xuất gia hạn Hiệp ước New START thêm 5 năm sau ngày 5/2 tới. 

Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki nhấn mạnh, việc gia hạn hiệp ước có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh hiện nay: “Tôi có thể xác nhận rằng Mỹ có ý định gia hạn thêm 5 năm cho New START. Tổng thống Joe Biden luôn cho rằng, hiệp ước phục vụ lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ. Và việc gia hạn Hiệp ước này càng có ý nghĩa hơn khi mối quan hệ Nga – Mỹ đang căng thẳng”.

Cách tiếp cận của ông Biden gần như đối lập với cách tiếp cận của người tiền nhiệm Donald Trump – người đã đưa ra những điều kiện để gia hạn New START, trong đó có việc muốn Trung Quốc cùng tham gia.

Nga đã lên tiếng hoan nghênh động thái của chính quyền Tổng thống Joe Biden, khẳng định việc gia hạn tối đa 5 năm sẽ cho phép 2 nước nghiêm túc cùng đi tìm câu trả lời cho những vấn đề đang phát sinh trong lĩnh vực ổn định chiến lược và an ninh quốc tế. Tuy nhiên, Nga cũng cần nghiên cứu, xem xét kỹ hơn về các vấn đề mà phía Mỹ sẽ đưa ra trong thời gian tới. Nga mong đợi chính quyền mới của Mỹ có cách tiếp cận mang tính xây dựng đối với New START, đồng thời khẳng định Nga sẵn sàng đối thoại dựa trên nguyên tắc bình đẳng và tính đến lợi ích của các bên.

Người phát ngôn Văn phòng Tổng thống Nga Dmitry Peskov cho biết: “Nga ủng hộ việc duy trì hiệp ước này. Đây là thỏa thuận cơ bản, quan trọng nhất, xét về sự ổn định và an toàn cho toàn cầu. Nếu đối tác Mỹ thể hiện ý chí chính trị để duy trì thỏa thuận này bằng cách gia hạn nó, thì điều này luôn được hoan nghênh. Song tất nhiên, các bên phải làm việc chăm chỉ để gia hạn hiệp ước dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và lợi ích chung của các bên”.

Trước việc Nga – Mỹ thiện chí gia hạn Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới; Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres và Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg đã lên tiếng hoàn nghênh, hi vọng Hiệp ước sẽ được gia hạn thành công. Người đứng đầu NATO kêu gọi tất cả các bên tránh để hiệp ước hết hiệu lực, đồng thời lưu ý rằng New START có "tầm quan trọng lớn" đối với tất cả các nước thành viên NATO.

Hiệp ước New START đã được thực thi kể từ năm 2011. Đây là hiệp ước có tính ràng buộc pháp lý duy nhất còn lại về kiểm soát vũ khí hạt nhân giữa Nga và Mỹ. Theo đó, kho vũ khí hạt nhân của mỗi nước chỉ được giới hạn ở mức 700 quả tên lửa đạn đạo liên lục địa, 1.550 đầu đạn hạt nhân và 800 bệ phóng./.