Ngoại trưởng Mỹ thăm Israel: Sát cánh cùng đồng minh

Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 8/5 xác nhận, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo sẽ có chuyến thăm Israel vào tuần tới. Chuyến thăm đầu tiên của nhà ngoại giao Mỹ kể từ khi lệnh phong tỏa được áp đặt do dịch Covid-19 tới Israel lần này nhằm khẳng định sự ủng hộ của Mỹ đối với chính phủ mới của Israel, trong bối cảnh quốc gia Trung Đông này đang thúc đẩy các nỗ lực nhằm sáp nhập khu định cư tại Bờ Tây vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ của quốc tế. 

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Thủ tướng Israel Netanyahu. Ảnh: Aawsat

Trong tuyên bố, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, ông Pompeo sẽ thảo luận về những nỗ lực của Mỹ và Israel đối phó với đại dịch Covid-19 cũng như vấn đề liên quan đến ảnh hưởng của Iran trong khu vực. Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định cam kết của Mỹ với Israel chưa bao giờ mạnh mẽ hơn như dưới thời chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Mỹ và Israel sẽ sát cánh bên nhau đối mặt với các mối đe dọa an ninh cũng như cùng nhau phát triển thịnh vượng.

Thông báo của Bộ Ngoại giao Mỹ đưa ra sau khi Thủ tướng Netanyahu được chỉ định đứng ra thành lập chính phủ mới. Theo luật Israel, ông Netanyahu có 14 ngày để thực hiện nhiệm vụ này.

Tuy nhiên, Israel dường như không cần đến nhiều thời gian như vậy vì Thủ tướng Netanyahu và đối tác liên minh Lãnh đạo Đảng Xanh –Trắng Benny Gantz đã  đồng ý thành lập chính phủ thống nhất và dự kiến tuyên thệ nhậm chức vào ngày 13/5 tới. Chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ chỉ diễn ra vài giờ, trùng thời điểm với chính phủ mới tại Israel nhậm chức.

Ngoài việc thể hiện sự ủng hộ với chính phủ mới của Israel, chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ lần này được dư luận quan tâm liên quan đến kế hoạch thúc đẩy sáp nhập một số khu vực Bờ Tây của Thủ tướng Netanyahu. Ngay trước thềm chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ, Israel đã cấp phép xây dựng 7.000 nhà định cư mới ở khu Bờ Tây, vấp phải sự phản đối kịch liệt của Palestine.

Một thành viên cấp cao của Tổ chức Giải phóng Palestine Wasel Abu Yousef  cho biết: “Tôi nghĩ bước đi này của Israel trái với tất cả các luật và quy tắc quốc tế. Kế hoạch này cũng vi phạm các nghị quyết của Đại hội đồng, đặc biệt là nghị quyết 2334 của Liên Hợp Quốc”.

Không chỉ vấp phải sự phản đối của Palestine, kế hoạch sáp nhập của Israel cũng vấp phải sự chỉ trích gay gắt của gần như toàn bộ cộng đồng quốc tế, bao gồm các đồng minh châu Âu của Mỹ và các đối tác Arab quan trọng. 

Đề cập quan điểm của Mỹ liên quan đến kế hoạch sáp nhập một số khu vực ở Bờ Tây của Israel, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nhấn mạnh, đây là quyền quyết định của Israel.

“Chúng tôi vui mừng vì chính phủ mới của Israel được thành lập sau thời gian dài bế tắc. Về vấn đề sáp nhập Bờ Tây, Israel là phía cuối cùng đưa ra quyết định. Đó là quyền quyết định của Israel và chúng tôi sẽ hợp tác chặt chẽ với Israel về vấn đề này”, Ngoại trưởng Pompeo nhấn mạnh.

Trong tuyên bố trước thềm chuyến thăm, Đại sứ Mỹ tại Israel David Friedman khẳng định, tùy thuộc vào quyết định của Israel có muốn tiến lên với kế hoạch sáp nhập hay không, nhưng nếu có, Mỹ sẵn sàng công nhận bước đi của Israel, với điều kiện chính phủ mới phải đạt được thỏa thuận với Palestine về việc tổ chức đàm phán về kế hoạch Trung Đông của Mỹ.

Với việc Ủy ban thiết lập bản đồ chung giữa Mỹ và Israel vẫn chưa hoàn thành để xác định cụ thể đường biên giới, một số người ủng hộ Ixraen cho rằng khó có thể “vẽ lại bản đồ Trung Đông” trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới. Tuy nhiên, nếu được thực hiện, sẽ giúp thu hút các cử tri ủng hộ Israel, đặc biệt là cộng đồng Kitô giáo có ảnh hưởng chính trị tại Mỹ./.