Nước Mỹ bắt đầu ‘ngấm đòn’ cắt giảm ngân sách 2013

Sáng 2/3 theo giờ Việt Nam, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã ký một chỉ thị, hướng dẫn các bộ ngành tại Mỹ bắt đầu thực hiện các biện pháp cắt giảm ngân sách liên bang. Theo đó, các cơ quan chính phủ Mỹ sẽ bắt đầu thực hiện các biện pháp cắt giảm ngân sách tự động với trị giá 85 tỉ USD từ 1/3. Tổng thống Obama kí chỉ thị này sau khi Nhà Trắng và các nghị sĩ quốc hội thất bại trong việc tìm ra một kế hoạch ngân sách thay thế.

Tổng thống Obama đã quy trách nhiệm cho phe Cộng hòa tại Quốc hội, đồng thời nhấn mạnh việc cắt giảm ngoài ý muốn này sẽ không chỉ làm tổn thương tới tầng lớp trung lưu mà nó còn có nguy cơ đe dọa đà phục hồi vẫn còn bấp bênh của nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Mặc dù vậy, ông Obama cho biết, chính phủ Mỹ vẫn hy vọng các nhà lập pháp của đảng Cộng hòa, dưới áp lực của lực lượng cử tri ủng hộ họ, sẽ quay trở lại bàn đàm phán để có nhượng bộ. Ông chủ Nhà Trắng kêu gọi và bày tỏ tin tưởng các bộ ngành liên bang sẽ tìm ra các biện pháp để vượt qua thời kỳ khó khăn bất ngờ này, đồng thời cam kết vẫn luôn mở cửa cho các cuộc đàm phán trong những ngày tới, cho dù việc cắt giảm bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/3.

Lầu Năm Góc - trụ sở Bộ Quốc phòng Mỹ. Biên chế dân sự cho bộ này sẽ bị cắt giảm (ảnh: VOA)

Tân Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel cảnh báo việc ngân sách bị cắt giảm tới 46 tỷ USD có khả năng làm giảm khả năng hoàn thành nhiệm vụ của Bộ Quốc phòng Mỹ.

Phát biểu trong cuộc họp báo đầu tiên kể từ khi trở thành ông chủ Lầu Năm Góc, ông Hagel cho biết: “Tôi muốn nhấn mạnh rằng, điều này sẽ ảnh hưởng đến khả năng hoàn thành nhiệm vụ của chúng tôi. Bộ quốc phòng lo ngại rằng việc cắt giảm tùy tiện này cũng như việc thiếu tính thiếu linh hoạt trong vấn đề ngân sách mà chúng ta phải đối mặt. Từ cách đây 2 tháng, chúng tôi đã bắt đầu nhìn thấy những hậu quả của việc cắt giảm ngân sách và chúng tôi sẽ phải đối mặt với những rủi ro lớn hơn nếu các biện pháp này tiếp tục được thực hiện”.

Tuy nhiên, ông Hagel cũng đồng thời cam kết sẽ bằng mọi cách bảo đảm sức chiến đấu của quân binh chủng Mỹ. Trước đó, Bộ Quốc phòng Mỹ đã lên kế hoạch cho các nhân viên dân sự nghỉ phép không lương trong năm 2013 trong trường hợp chương trình cắt giảm ngân sách toàn diện 85 tỷ USD có hiệu lực.

Người đứng đầu Cơ quan ngân sách Quốc hội Mỹ, ông Douglas Elmendorf, cảnh báo tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Mỹ sẽ giảm khoảng 1,5% trong năm nay và thị trường lao động sẽ mất khoảng 750.000 việc làm trong khi tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức cao.

Trong khi đó, thị trưởng thành phố Huntsville, bang Alabama, ông Tommy Battle còn bi quan hơn khi cho rằng việc cắt giảm ngân sách liên bang sẽ khiến cho các hoạt động kinh tế bị tê liệt: “Chúng ta kinh doanh mà không có tiền, không có kế hoạch cho tương lai, bởi chúng tôi không biết chính phủ sẽ làm những gì”.

Các nghiệp đoàn lao động cho biết hiện họ đang thương lượng với các cơ quan của liên bang nhằm tìm cách giảm bớt tác động của việc ngân sách bị cắt giảm, nhất là trong bối cảnh hàng nghìn công nhân liên bang đang đứng trước nguy cơ phải nghỉ việc không lương nhiều ngày.

Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, việc cắt giảm chi tiêu tự động sẽ khiến 10.000 giáo viên mất việc làm, lộ trình kiểm định thực phẩm sẽ bị dừng lại, 373.000 bệnh nhân tâm thần sẽ không được điều trị, trong lúc nhiều công tố viên sẽ phải nghỉ phép.

Cơ quan điều tra liên bang Mỹ (FBI) cũng sẽ phải giảm 1.000 nhân viên, các khoản tín dụng dành cho doanh nghiệp nhỏ bị cắt 540 triệu USD, khoảng 600.000 phụ nữ và trẻ em có thể không nhận được viện trợ lương thực khẩn cấp từ chính phủ…

Các tổ chức thương mại Mỹ đã lên tiếng cảnh báo nguy cơ thiếu hụt thịt gia súc, gia cầm và trứng trên khắp nước Mỹ khi ngành công nghiệp thịt nước này hứng chịu khoản cắt giảm chi tiêu tự động, ước tính khoảng 10 tỷ USD đối với sản xuất và 400 triệu USD dành để trả lương./.