Pháp giảm hiện diện quân sự, định hình lại quan hệ với châu Phi

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày mai (1/3) sẽ lần thứ ba đến châu Phi, thăm 4 quốc gia thuộc khu vực Trung Phi gồm Gabon, Angola, Congo và Cộng hòa Dân chủ Congo. Trước thềm chuyến thăm, ông Macron hôm qua (27/2) đã có bài phát biểu xác định mối quan hệ đối tác với châu Phi, trong đó nhấn mạnh đối quan hệ cân bằng Pháp - Phi, thay đổi vai trò và giảm dần sự hiện diện quân sự của Pháp tại châu Phi.

Trong bài diễn văn có ý nghĩa định hình lại mối quan hệ đối tác giữa Pháp với các nước châu Phi tại điện Élysée hôm qua (27/2), Tổng thống Pháp Macron nhấn mạnh châu Phi đang phải đối mặt với những tình huống chưa từng xảy ra trong lịch sử với hàng loạt thách thức to lớn về an ninh, khí hậu cho đến dân số, đặc biệt là tương lai của tầng lớp thanh niên.

Người đứng đầu nước Pháp kêu gọi các quốc gia, công ty và tổ chức quốc tế đầu tư mạnh mẽ vào châu Phi để giúp củng cố chính quyền và các cơ quan quản lý, nhất là trong các lĩnh vực như giáo dục, y tế, việc làm, đào tạo hay chuyển đổi năng lượng.        

Tổng thống Pháp Macron cũng cho rằng châu Phi không nên trở thành “sân sau” hoặc là khu vực cạnh tranh giữa các nước lớn. Pháp chủ trương xây dựng mối quan hệ cân bằng dưới hình thức đầu tư hơn là viện trợ và chuyển đổi mô hình hợp tác với các đối tác châu Phi theo xu hướng khuyến khích sự tham gia nhiều hơn của người bản địa vào các thực thể của Pháp tại châu Phi.

Tổng thống Pháp Macron nhấn mạnh nước Pháp đang kết thúc một chu kỳ có xu hướng đặt mình ở tuyến đầu và đang lui dần về phía sau, đồng thời cho rằng ảnh hưởng của Pháp sẽ không còn được đo bằng các hoạt động quân sự và quân đội Pháp sẽ giảm sự hiện diện tại châu Phi. 

“Sự chuyển đổi sẽ bắt đầu trong những tháng tới với việc giảm rõ rệt quân số của chúng tôi và tăng thêm quyền lực cho các đối tác châu Phi tại các căn cứ này. Tiếp đến, chúng tôi sẽ tăng cường vấn đề đào tạo, kèm cặp và hỗ trợ thiết bị ở mức độ tốt hơn”.  

Pháp hiện vẫn duy trì khoảng 3.000 quân tại khu vực Trung Phi, giảm gần một nửa so với con số 5.500 binh sĩ trước đây. 

Sau khi tái cử Tổng thống Pháp tháng 4/2022, ông Emmanuel Macron đã nhiều lần kêu gọi các nước châu Âu và Mỹ tăng cường quan hệ với châu Phi sau thời gian lãng quên. Trong mùa Hè năm 2022, người đứng đầu nước Pháp đã thực hiện hai chuyến thăm liên tiếp đến 7 quốc gia châu Phi bao gồm Guinée-Bissau, Cameroon, Bénin, Gabon, Angola, Congo và Cộng hoà dân chủ Congo. 

Tuy vậy, quan hệ giữa Pháp với một số đối tác châu Phi thời gian qua vẫn ghi nhận nhiều sóng gió như căng thẳng ngoại giao với các quốc gia Bắc Phi như Morocco, Algéria, Tunisia liên quan đến chính sách cấp visa nhập cảnh hay đặc biệt là việc quân đội Pháp phải rời khỏi Mali và Burkina Faso sau những bất đồng không thể hoá giải với chính quyền quân sự tại các quốc gia này.

Cũng trong bài phát biểu hôm qua, Tổng thống Pháp Macron cho biết chính phủ Pháp đang soạn thảo một dự luật xác định các tiêu chí cần thiết cho phép hoàn trả lại các hiện vật lịch sử cho các nước châu Phi./.