Phương Tây kêu gọi Nga hợp tác giải quyết xung đột ở Ukraine

Căng thẳng tại miền Đông Ukraine chưa có dấu hiệu lắng dịu, thậm chí còn bị đẩy lên cao ngay sau khi nước này kết thúc cuộc bầu cử Tổng thống với chiến thắng thuộc về tỷ phú Petro Poroshenko, người được kỳ vọng sẽ giúp đất nước thoát khỏi tình trạng xung đột, chia rẽ hiện nay. Trước tình hình này, phương Tây đã lên tiếng kêu gọi Nga hợp tác chấm dứt xung đột ở miền Đông Ukraine, trong khi ông Poroshenko cũng bày tỏ sẵn sàng đối thoại với Nga nhằm xoa dịu căng thẳng.

(ảnh: NY times)

Khu vực miền Đông Ukraine hiện là tâm điểm của cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc ở quốc gia Đông Âu này và thực chất là cuộc tranh giành Đông-Tây. Không lâu sau khi bán đảo Crimea sáp nhập vào Liên bang Nga, thì hai tỉnh Donetsk và Lugansk thuộc miền Đông Ukraine đã tiến hành trưng cầu ý dân và tuyên bố thành lập nước cộng hòa tự xưng. 

Đúng như tuyên bố được ông Poroshenko đưa ra ngay sau khi đắc cử Tổng thống rằng sẽ không thương lượng với lực lượng biểu tình ở khu vực miền Đông, trong ngày 27/5, quân đội Ukraine đã mở các cuộc tấn công quân sự ồ ạt, bắn phá thành phố Slavyansk và sân bay quốc tế ở Donetsk. Con số thương vong của cả hai phía, trong đó có dân thường, đã lên hơn một trăm người.

Trước tình hình trên, quân đội Ukraine và đại diện nước Cộng hòa tự xưng Donetsk đã nhất trí tạm đình chiến để thu dọn thi thể những người thiệt mạng. Tuy nhiên, theo các nhân chứng, tại khu vực sân bay Donetsk và một số tuyến phố vẫn vang lên tiếng súng. Căng thẳng ít có cơ hội "hạ nhiệt" khi người phát ngôn các lực lượng vũ trang Ukraine khẳng định, chiến dịch quân sự của chính quyền sẽ tiếp tục cho đến khi nào tiêu diệt hết “những kẻ khủng bố”.

Trước tình hình xung đột leo thang ở khu vực miền Đông, thủ tướng tạm quyền Ukraine Arseny Yatseniuk hôm qua (28/5) kêu gọi Nga đóng cửa biên giới với Ukraine nhằm ngăn chặn “những phần tử du kích” từ Nga vào nước láng giềng.

Ông Yatseniuk kêu gọi Nga chấm dứt việc hỗ trợ cho những lực lượng mà chính quyền Ukraine gọi là khủng bố ở miền Đông – điều mà Nga hoàn toàn phủ nhận: “Chúng tôi yêu cầu Nga và cá nhân tổng thống Putin lên án những kẻ khủng bố này, đóng cửa biên giới lại. Ông Putin cần hỗ trợ Ukraine loại bỏ những phần tử khủng bố đó”.

Mặc dù cáo buộc Nga hậu thuẫn lực lượng li khai ở miền Đông và tuyên bố không đối thoại với lực lượng này, song chính quyền lâm thời Ukraine hy vọng có thể đối thoại với Nga nhằm hạ nhiệt tình hình. Tuy nhiên, với cách tiếp cận này, chính quyền Ukraine sẽ khó tìm được giải pháp cho bất ổn ở miền Đông, bởi Nga yêu cầu họ phải chấm dứt biện pháp vũ lực đối với người biểu tình và thúc đẩy đối thoại dân tộc.

Trong tuyên bố đưa ra sau hội nghị tại Brussels, Bỉ ngày hôm qua (28/5), Liên minh châu Âu (EU) đã kêu gọi Nga hợp tác trong việc chấm dứt xung đột ở khu vực miền Đông Ukraine. Lãnh đạo 28 nước thành viên EU bày tỏ hy vọng Nga sẽ hợp tác với Tổng thống "mới được bầu hợp pháp" của Ukraine Poroshenko và sử dụng ảnh hưởng đối với lực lượng tự vệ địa phương ở miền Đông Ukraine để làm giảm căng thẳng ở khu vực này. EU cũng "khuyến khích Nga tham gia cuộc đối thoại thẳng thắn và cởi mở", đồng thời tiếp tục rút quân khỏi khu vực biên giới giáp với Ukraine.

Phản ứng trước động thái trên, cùng ngày Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố nước này sẵn sàng cử nhân viên cứu trợ tới miền Đông Ukraine và hy vọng chính quyền lâm thời Kiev sẽ tạo điều kiện cho việc cung cấp hàng cứu trợ, chủ yếu là thuốc men tới khu vực này.

Trong phát biểu hôm qua (28/5), Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nhấn mạnh việc chấm dứt đổ máu tại miền Đông Ukraine là nhiệm vụ tối quan trọng của chính quyền Kiev sau cuộc bầu cử Tổng thống: “Cuộc bầu cử Tổng thống Ukraine hôm 24/5 có thể giúp chấm dứt hoạt động trừng phạt và tình trạng bạo lực khác, có thể mở ra khả năng đối thoại rộng mở và giải quyết mọi vấn đề thông qua giải pháp hòa bình trên cơ sở bảo vệ các quyền và lợi ích của mọi vùng của Ukraine”.          

Một số tín hiệu tích cực liên quan việc thúc đẩy đối thoại về vấn đề Ukraine đã được đưa ra khi Tổng thống Pháp Francois Hollande kêu gọi Ukraine tiến hành đàm phán với các lực lượng biểu tình ở miền Đông và ổn định quan hệ với Nga. Văn phòng Tổng thống Pháp cho biết Tổng thống Hollande đã mời Tổng thống đắc cử của Ukraine Poroshenko tới dự lễ kỷ niệm 70 năm ngày quân đồng minh đổ bộ lên Normandy, bắt đầu chiến dịch giải phóng châu Âu khỏi Đức quốc xã trong chiến tranh thế giới thứ 2 vào ngày 6/6 tới.

Nếu nhận lời mời, ông Poroshenko nhiều khả năng sẽ gặp Tổng thống Nga Putin - người dự kiến cũng tham dự lễ kỷ niệm trên cùng các nhà lãnh đạo thế giới. Trước đó, ông Poroshenko cho biết có kế hoạch tiến hành đàm phán với Tổng thống Nga Putin trong nỗ lực "xoa dịu" căng thẳng tại Ukraine./.