Quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ - Israel cải thiện theo hướng tích cực cho Trung Đông
VOV.VN - Thổ Nhĩ Kỳ vừa bổ nhiệm lại Đại sứ tại Israel sau 4 năm gián đoạn. Đây là bước đi cụ thể nhất, minh chứng cho việc bình thường hóa quan hệ giữa hai bên – vốn đã có thời gian dài căng thẳng. Khi mối quan hệ này được cải thiện rõ ràng sẽ giúp ích nhiều cho khu vực Trung Đông.
Truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ đưa tin, tân Đại sứ nước này tại Israel vừa được Tổng thống bổ nhiệm là nhà ngoại giao kỳ cựu Sakir Ozkan Torunlar - người từng giữ chức Tổng lãnh sự Thổ Nhĩ Kỳ tại Jerusalem giai đoạn 2010-2014 phụ trách vấn đề người Palestine.
Việc Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ bổ nhiệm lại Đại sứ tại Israel được truyền thông Trung Đông đặc biệt quan tâm trong 2 ngày nay, sau khi 2 nước liên tiếp có những tuyên bố mong muốn thúc đẩy cải thiện quan hệ sau hơn một thập kỷ căng thẳng.
Đỉnh điểm, tháng 5/2018, Thổ Nhĩ Kỳ đã rút Đại sứ tại Israel về nước, đồng thời trục xuất đại diện của Israel tại nước này nhằm phản đối hành động tấn công của quân đội Israel vào dải Gaza.
Năm 2019, lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ và Israel đã sử dụng những lời lẽ gay gắt nhất để chỉ trích nhau về nhiều vấn đề. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan từng gọi Thủ tướng Israel lúc bấy giờ - ông Benjamin Netanyahu là kẻ chuyên quyền và giết hại trẻ em. Trong khi đó, ông Benjamin Netanyahu tố cáo Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ là kẻ độc tài với tội ác diệt chủng người Kurd.
Quan hệ giữa hai bên đã “đảo chiều” từ năm 2021. Dưới sự dẫn dắt của chính phủ Israel dưới thời liên minh Bennet – Lapid, nhiều chuyến thăm, điện đàm cấp cao giữa hai bên đã diễn ra. Tháng 9 vừa qua, Thủ tướng Israel Yair Lapid đã gặp Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan bên lề cuộc họp cấp cao thường niên của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc. Đây là cuộc gặp đầu tiên như vậy giữa một thủ tướng Israel và nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ kể từ năm 2008.
Vừa qua, Israel đã tổ chức bầu cử, tương lai sẽ có một chính phủ mới, song Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan vẫn khẳng định: “Kết quả của cuộc bầu cử Israel dù như thế nào, chúng tôi muốn duy trì quan hệ với Israel trên cơ sở bền vững, dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau với những lợi ích chung”.
Theo giới chức Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Erdogan đã gửi thư chúc mừng tới ông Netanyahu, người vừa dành chiến thắng trong cuộc bầu cử và sắp có cơ hội trở lại lãnh đạo chính phủ Israel.
Giới phân tích nhận định, cả Israel và Thổ Nhĩ Kỳ - 2 nước có sức ảnh hưởng chính trị tại Trung Đông, hiện đang có nhiều chính sách đối ngoại mềm mỏng hơn và điều này sẽ có lợi cho khu vực. Từ việc cố gắng gắn kết với các nước Arab, trung hòa hơn giữa Nga và các nước phương Tây, cho tới kỳ vọng hai bên sẽ bắt tay hợp tác trong việc thúc đẩy tiến trình hòa bình Trung Đông giữa Israel và Palestine – nơi Thổ Nhĩ Kỳ được xem là bên hậu thuẫn tích cực cho phong trào Hồi giáo Hamas tại dải Gaza. Tuy nhiên, để kỳ vọng trở thành hiện thực, chắc chắn hai bên vẫn còn nhiều việc phải làm và việc bổ nhiệm lại Đại sứ mới chỉ là hành động cụ thể bước đầu.
Trong chuyến thăm mới đây tới Ankara, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Benny Gant nhận định: “Trong tương lai, chúng ta phải áp dụng một cách tiếp cận ổn định và tích cực trong quan hệ của chúng ta - duy trì đối thoại cởi mở. Tôi đã hướng dẫn nhân viên của mình bắt đầu các thủ tục cần thiết để nối lại quan hệ hợp tác trên các khía cạnh khác nhau”./.