Đằng sau tuyên bố đại dịch Covid-19 ở Mỹ đã chấm dứt của Tổng thống Biden
VOV.VN - Tuyên bố của Tổng thống Mỹ Joe Biden về việc đại dịch Covid-19 đã kết thúc vấp phải nhiều ý kiến trái chiều từ các chuyên gia y tế công cộng.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố Covid-19 là đại dịch toàn cầu vào tháng 3/2020 trong bối cảnh dịch bệnh lan rộng sang nhiều nước trên thế giới. Tới nay, sau hơn 2 năm hoành hành, đại dịch Covid-19 đã lây lan cho hơn 618 triệu người và cướp đi sinh mạng của hơn 6,5 triệu người.
Covid-19 tại Mỹ đã thực sự chấm dứt?
Mới đây, hôm 18/9, Tổng thống Joe Biden tuyên bố đại dịch Covid-19 tại Mỹ đã chấm dứt, song chính phủ vẫn còn nhiều việc phải làm.
“Chúng ta vẫn còn vấn đề với Covid-19 và đang làm rất nhiều việc để xử lý, nhưng đại dịch đã kết thúc. Không còn ai đeo khẩu trang. Mọi người đều trong trạng thái tốt, vì vậy tôi nghĩ tình hình đang thay đổi”, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói trong chương trình 60 phút của CBS.
Chính phủ Mỹ vẫn xác định Covid-19 là tình trạng khẩn cấp y tế công cộng, trong khi WHO coi đây là tình trạng khẩn cấp y tế công cộng gây lo ngại quốc tế.
Các chuyên gia y tế công cộng đã cảnh giác trước tuyên bố của Tổng thống Biden, lo ngại điều này sẽ khiến người dân từ bỏ các biện pháp chống dịch và có nguy cơ gây ra một làn sóng dịch bệnh khác.
Tuyên bố này cũng gây ảnh hưởng tới các quan chức y tế đang khởi động một chiến dịch nhằm phục hồi đề kháng của vaccine Covid-19 vào mùa thu và mùa đông, trong bối cảnh Mỹ lo ngại làn sóng đại dịch sắp quay lại.
Phát biểu của Tổng thống Mỹ được đưa ra sau tuyên bố lạc quan gần đây của lãnh đạo WHO và trong bối cảnh nhiều nước trên thế giới dần gỡ bỏ các biện pháp chống dịch cuối cùng.
Tuần trước, Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết thế giới đã nhìn thấy “ánh sáng cuối đường hầm” và cho rằng đây là thời điểm tốt nhất để kết thúc đại dịch.
Trên thực tế, đã có những mối lo ngại lớn rằng tuyên bố của nhà lãnh đạo Mỹ có thể làm giảm nỗ lực đẩy lùi hoàn toàn đại dịch của Nhà Trắng.
Chuyên gia về bệnh truyền nhiễm hàng đầu Mỹ Anthony Fauci cho biết, dịch Covid-19 tại Mỹ “chưa đạt đến trạng thái mong muốn”. Theo ông Fauci, đại dịch Covid-19 có chấm dứt hay không phụ thuộc nhiều vào cách quốc gia đối phó những biến thể trong tương lai. Tiến sĩ Fauci lưu ý rằng Mỹ vẫn ghi nhận khoảng 65.000 ca mắc bệnh và hơn 400 ca tử vong do dịch bệnh mỗi ngày, dù con số này đã giảm so với một năm trước đó. Các dự báo của CDC chỉ ra rằng ca nhập viện và tử vong mới sẽ không tăng trong tháng tới.
Theo Time, đúng là số ca nhiễm SARS-CoV-2 tại Mỹ đang giảm và số ca tử vong cũng thấp hơn đáng kể so với làn sóng Omicron xảy ra vào đầu năm nay. Tuy nhiên, trung bình có hơn 500 người chết vì Covid-19 mỗi tuần tại Mỹ vẫn là điều đáng lo ngại. Bên cạnh đó, số ca nhập viện do Covid-19, đặc biệt là ở người cao tuổi, đang tăng lên khi khả năng miễn dịch nhờ vaccine giảm.
Tranh cãi xung quanh tuyên bố của Tổng thống Biden
Các chuyên gia y tế công cộng nói với ABC News rằng, đại dịch Covid-19 vẫn chưa kết thúc và tuyên bố của Tổng thống Biden có thể hơi vội vàng.
“Đại dịch rõ ràng vẫn chưa kết thúc. Tôi muốn nhấn mạnh lý do đầu tiên là số người chết mỗi năm vì dịch bệnh”, Tiến sĩ Peter Chin-Hong, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học California, San Francisco, nói.
Theo dữ liệu của CDC, Mỹ đã ghi nhận hơn 223.000 ca tử vong do Covid-19 từ đầu năm đến nay. “Con số này cao hơn so với số ca tử vong do bệnh cúm thông thường”, ông Chin-Hong nói, cho biết thêm rằng nếu số người chết do Covid-19 hàng năm vẫn tăng, nó sẽ cao hơn bệnh tiểu đường và các bệnh hô hấp khác.
“Trong khi Tổng thống Mỹ nói rằng đại dịch đã kết thúc, vậy tại sao người dân vẫn xếp hàng để tiêm mũi tăng cường? Tại sao Quốc hội vẫn phân bổ ngân sách bổ sung cho các chiến lược và công cụ khác để phòng Covid-19? Tôi nghĩ rằng ông Biden đã đưa ra một tuyên bố không phù hợp”, Tiến sĩ Celine Gounder, một nhà dịch tễ học, cho biết.
Chuyên gia Fahad Razak, từng thuộc nhóm cố vấn về Covid-19 cho Chính phủ Canada, nói rằng còn quá sớm để tuyên bố đại dịch đã chấm dứt bởi các biến thể SARS-CoV-2 thường xuất hiện trong suốt mùa thu và mùa đông, dẫn đến sự gia tăng số ca nhiễm và tử vong. Xu hướng này có thể xảy ra một lần nữa trong năm nay.
Theo Wall Street Journal, một số thành viên đảng Cộng hòa cho rằng tuyên bố chiến thắng trước Covid-19 có thể làm suy yếu nỗ lực của chính quyền Tổng thống Biden nhằm tìm kiếm thêm nguồn ngân sách từ Quốc hội Mỹ.
Trong khi đó, một số chuyên gia sức khỏe cộng đồng đồng ý với tuyên bố của Tổng thống Biden về một “sự thay đổi” trong đại dịch. “Đó là một sự hợp lý trong bối cảnh chúng ta cùng nhau chấm dứt tình trạng khẩn cấp y tế trong mấy năm qua và cố gắng hướng tới trạng thái bình thường mới. Đó là một cách nghĩ phù hợp về mối đe dọa Covid-19 ở thời điểm hiện tại”, Tiến sĩ Bob Wachter, chủ nhiệm khoa y tại Đại học California, San Francisco, nói.
Tuyên bố rằng đại dịch Covid-19 ở Mỹ đã kết thúc chắc chắn sẽ dẫn đến cảm giác tự mãn của người dân. Ngay cả khi thế giới đang hướng tới một thực tế rằng Covid-19 có thể biến đổi như bệnh cúm, với việc phải tiêm chủng hàng năm, đại dịch vẫn gây ra nhiều ca mắc bệnh và tử vong hơn so với cúm.
Vaccine và các phương pháp điều trị chống virus đã khiến Covid-19 không còn là mối đe dọa nghiêm trọng như trước đây, tuy nhiên không thể xem nhẹ sự xuất hiện của các biến thể mới. Biến thể Omicron và các biến thể phụ như BA.4 và BA.5 có khả năng lây lan nhanh chóng. Trong khi các biến thể mới không gây mắc bệnh nghiêm trọng, nếu càng lây nhiễm cho nhiều người thì virus càng có nhiều cơ hội tái tạo để tạo ra nhiều biến thể mới có thể gây bệnh nặng hơn.
Khi nào đại dịch Covid-19 sẽ kết thúc?
Theo WHO, Ủy ban Khẩn cấp quy định y tế quốc tế về Covid-19 cần xem xét những tiêu chí cần thiết để tuyên bố chấm dứt tình trạng khẩn cấp về y tế công cộng được quốc tế quan tâm. Quyết định quan trọng này nếu được đưa ra không chỉ là một dấu mốc mang ý nghĩa lớn, mà sẽ tác động đến nhiều chính sách y tế cộng đồng của nhiều quốc gia.
Nếu Covid-19 không còn là đại dịch, nghĩa là các nước sẽ ít dành nguồn lực quan trọng hơn cho những việc như xét nghiệm, tiêm vaccine và phương pháp điều trị. Với việc Nhà Trắng dẫn đầu trong việc tuyên bố về tình hình đại dịch, điều đó sẽ khuyến khích thống đốc của các bang có xu hướng hạn chế các biện pháp phòng Covid-19 nhằm hướng tới loại bỏ hoàn toàn.
Mùa đông năm nay sẽ là thời điểm quan trọng để quan sát xu hướng của đại dịch. Covid-19 có thể gây ra làn sóng dịch bệnh mới, cũng có thể tiếp tục suy giảm và biến đổi như bệnh cúm. Tuy nhiên, trong thời điểm này, nếu cho rằng không cần phải lo lắng về đại dịch Covid-19 nữa, sự đột biến của Omicron hay sự xuất hiện của một biến thể mới có thể sẽ dẫn đến sự gia tăng số ca mắc bệnh mới./.