Hiện chưa rõ lệnh ngừng bắn một phần sẽ có hiệu lực như thế nào và vào thời điểm nào. Trước đó hôm 19/3, Ukraine và Nga đã cáo buộc nhau tiến hành các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng, làm nổi bật sự thiếu tin tưởng giữa hai nước và thế khó trong việc duy trì các thỏa thuận.

Các cuộc tấn công vào cơ sở năng lượng là một phần quan trọng trong nỗ lực của mỗi quốc gia nhằm làm suy yếu đối phương. Các chuyên gia cho rằng, Nga đã nhiều lần tấn công vào mạng lưới điện của Ukraine để làm suy yếu nỗ lực chiến đấu của quân đội nước này. Các cuộc tấn công của Ukraine vào cơ sở hạ tầng của Nga nhằm mục đích cắt giảm doanh thu của ngành công nghiệp dầu mỏ, vốn được sử dụng để tài trợ cho quân đội của Moscow.

Chiến lược phía sau các cuộc tấn công vào hạ tầng năng lượng

Nga bắt đầu tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine vào tháng 10/2022. Trong cuộc xung đột tiêu hao, Moscow đã chọn cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine là mục tiêu chính. Các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng Ukraine là một phần quan trọng trong chiến lược của Moscow.

Các chuyên gia năng lượng nhận định, mục tiêu của Nga là bóp nghẹt các nguồn năng lượng thúc đẩy nền kinh tế Ukraine, cuối cùng làm suy yếu năng lực của quân đội nước này và phá vỡ tinh thần chiến đấu của họ.

Moscow đã sử dụng máy bay không người lái tầm xa và tên lửa đạn đạo tinh vi để áp đảo hệ thống phòng không của Kiev. Sau khi Ukraine bắt đầu gia cố các trạm biến áp điện chính bằng boongke bê tông, Nga chuyển sang tấn công trực tiếp các nhà máy điện nhiệt và những trạm biến áp kết nối với các nhà máy điện hạt nhân.

Ông Volodymyr Kudrytskyi, cựu giám đốc của công ty điện lực quốc gia Ukrenergo, cho biết Nga liên tục thay đổi mục tiêu và chiến thuật để làm suy giảm khả năng của Ukraine trong việc bảo vệ hệ thống năng lượng.

Ukraine cũng nhiều lần tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga vào đầu năm 2024 nhằm gây tổn hại cho ngành công nghiệp dầu khí, vốn là trụ cột của nền kinh tế Nga và khiến Moscow bị hạn chế nguồn cung cấp nhiên liệu cho quân đội.

Theo một số chuyên gia, Kiev dường như có hai mục đích: khiến Nga sụt giảm doanh thu từ dầu mỏ và gây tâm lý hoang mang cho đối phương bằng các vụ hỏa hoạn trên diện rộng tại những cơ sở hạ tầng quan trọng.

Ảnh hưởng đối với Nga

Trong năm qua, máy bay không người lái của Ukraine đã bay sâu vào lãnh thổ Nga, tấn công các nhà máy lọc dầu, kho chứa, đơn vị lưu trữ, đường ống và trạm bơm. Các cuộc tấn công đã làm gián đoạn hoạt động tại các cảng dầu của Nga và đường ống Druzhba, nơi vận chuyển dầu thô đến một số nước châu Âu, đe dọa làm giảm doanh thu của Moscow từ việc bán dầu mỏ ra nước ngoài.

Nhưng các công ty dầu mỏ lớn của Nga cũng có khả năng nhanh chóng khắc phục thiệt hại. Ông Mikhail Krutikhin - nhà phân tích năng lượng độc lập của Nga cho rằng, thiệt hại mà Ukraine gây ra cho các nhà máy lọc dầu của Nga “không quá nghiêm trọng”.  Theo nhà phân tích này, Nga luôn có thể chuyển hướng dòng chảy dầu thô từ một nhà máy lọc dầu bị hư hại tới nơi khác vì đất nước này có rất nhiều nhà máy lọc dầu. Đôi khi, các nhà máy lọc dầu Nga cũng tiến hành sản xuất nhiên liệu có nhiều lưu huỳnh hơn để dùng cho động cơ phản lực.

“Điều này không tốt cho môi trường, nhưng giúp máy bay chiến đấu có nhiên liệu để tiếp tục bay”, ông Krutikhin cho biết. Tuy nhiên, nhà phân tích này cho rằng các cuộc tấn công có thể gây ra thiệt hại về lâu dài, vì một số bộ phận của nhà máy lọc dầu có thể mất nhiều năm để sản xuất và lắp đặt.

Sergey Vakulenko - chuyên gia năng lượng tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, nhận định, các công ty dầu mỏ của Nga nhiều khả năng không phải chi quá 1 tỷ USD để khắc phục thiệt hại do cuộc tấn công của Ukraine gây ra.

Tác động đến Ukraine

Kể từ mùa thu năm 2022, Nga đã nhiều lần sử dụng máy bay không người lái và tên lửa để tấn công các trạm biến áp phân phối điện, các nhà máy sản xuất điện và gần đây nhất là các cơ sở khí đốt.

Trường Kinh tế Kiev ước tính, thiệt hại đối với ngành năng lượng của Ukraine đã lên tới ít nhất 14,6 tỷ USD. Một số nhà máy thủy điện và nhiệt điện đã bị phá hủy hoàn toàn do các cuộc tấn công. Theo DiXi Group, một tổ chức nghiên cứu năng lượng của Ukraine, đến cuối năm 2025, tổng công suất phát điện của Ukraine đã giảm xuống còn khoảng 22 gigawatt, chưa bằng một nửa so với mức trước xung đột.

Tình trạng thiếu điện đã buộc Ukraine phải áp dụng quy định cắt điện luân phiên trên toàn quốc để giảm bớt áp lực lên mạng lưới điện. Trong một số thời điểm nhất định, nhiều khu phố ở thủ đô Kiev chỉ có điện trong bốn giờ. Nhiều người dân phải dùng nến để thắp sáng nhà cửa và sử dụng đèn pin điện thoại di động để đi lại.

Mất điện cũng khiến nhiều trạm bơm nước không thể hoạt động được, khiến cuộc sống của người dân trở nên khó khăn hơn.

Tuy nhiên, Nga vẫn không thể làm sụp đổ hoàn toàn hệ thống năng lượng của Ukraine. Ukraine đã đối phó với các cuộc tấn công, nhờ vào hệ thống phòng không do phương Tây cung cấp, cho phép họ đánh chặn nhiều tên lửa của Nga hơn Ngoài ra, các kỹ sư điện lực cũng làm việc 24/24 để sửa chữa các thiết bị quan trọng.

Ukraine cũng dựa vào ba nhà máy điện hạt nhân đang hoạt động của họ để đáp ứng để đáp ứng tới một nửa nhu cầu điện của đất nước trong một số thời điểm. Đây là những nhà máy mà Nga tránh tấn công để không xảy ra thảm họa hạt nhân.

Ai được lợi nhiều hơn?

Các chuyên gia cho rằng, rất khó để xác định quốc gia nào được lợi nhiều hơn từ thỏa thuận tạm dừng tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng.

Ông Kudrytskyi đánh giá, lệnh ngừng bắn một phần này sẽ giúp Ukraine có thời gian để sửa chữa các trạm biến áp và nhà máy điện mà không phải lo lắng đối phó với các cuộc tấn công mới.

Lệnh ngừng bắn cũng sẽ giúp Ukraine có thời gian bổ sung kho dự trữ thiết bị dự phòng quan trọng, trong đó có các máy biến áp có giá trị cần thiết để truyền tải điện từ các nhà máy điện đến các hộ dân. Ukraine được cho là đã sử dụng hết kho dự trữ để thay thế các thiết bị hư hỏng.

Đối với Điện Kremlin, việc tạm dừng các cuộc tấn công của Ukraine vào hạ tầng năng lượng sẽ giúp giảm thiểu tác động của cuộc chiến đối với người dân Nga. Moscow cũng không còn phải lo lắng nhiều đến thiệt hại đối với các cơ sở hạ tầng dầu mỏ quan trọng của họ.

“Át chủ bài” giúp Nga thắng thế ở Kursk, chốt hạ ván cờ hiểm của Ukraine

VOV.VN - Các binh sỹ và quan chức Ukraine cho biết, sự hỗ trợ của binh sỹ Triều Tiên, quyền kiểm soát trên không và ưu thế áp đảo về quân số đã giúp Nga chiếm lại thị trấn Sudzha, thành trì cuối cùng của Ukraine ở tỉnh Kursk và buộc đối phương rút lui.