Công lao thuộc về ai?

Công lao lớn nhất dường như vẫn thuộc về chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden, bởi suy cho cùng, thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas đã được thông qua ở những ngày cuối cùng ông còn tại nhiệm. Lời kêu gọi chấm dứt xung đột ở Gaza thường xuyên xuất hiện ở nhiều hội nghị quốc tế có sự góp mặt của ông Biden, trong khi tiến trình đàm phán ở Trung Đông cũng ghi dấu ấn đậm nét của Ngoại trưởng Antony Blinken như một bên trung gian hòa giải hoạt động tích cực. 

Tuy nhiên, dường như có một sự đồng thuận rộng rãi trong giới chuyên gia và các quan chức ngoại giao rằng, sự trở lại của ông Trump cũng đóng vai trò "quan trọng" trong việc thúc đẩy hòa bình giữa Israel và Hamas. Ngay sau khi thông tin hai bên tham chiến ở Trung Động đạt được ngừng bắn, trang cá nhân trên mạng xã hội Truth Social nhanh chóng xuất hiện bài viết mới của ông Trump với nội dung: “Thỏa thuận vĩ đại này chỉ xuất hiện nhờ chiến thắng lịch sử của chúng ta vào tháng 11”, ám chỉ tới chiến thắng của ông trong cuộc bầu cử Mỹ.

Cho đến nay, dù từng nhắc đến xung đột Israel-Hamas trong những lần xuất hiện trước công chúng, ông Trump được cho là mới chỉ có hai động thái mạnh mẽ nhất, gây ảnh hưởng trực tiếp đến tiến trình hòa đàm ở Trung Đông. Hồi đầu tháng 12, Tổng thống Mỹ đắc cử ra tối hậu thư cho Hamas, yêu cầu thả các con tin trước thời điểm ông trở lại Nhà Trắng, nếu không lực lượng này sẽ "phải trả giá đắt". Vẫn chưa rõ cái giá mà ông Trump nhắc đến là gì nhưng tối hậu thư này đã đặt ra một mốc thời hạn: Ông Trump muốn hai bên phải đạt được thỏa thuận ngừng bắn trước ngày 201/1.  

Ngay sau khi tối hậu thư của ông Trump được đưa ra, nhóm cố vấn của ông Trump, đặc biệt là người được lựa chọn cho vị trí Đặc phái viên về vấn đề Trung Đông - Steve Witkoff, đã tham gia trực tiếp vào tiến trình đẩy hòa đàm tại khu vực này, gây sức ép buộc Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phải nhượng bộ và đồng ý ngừng bắn với Hamas.

Khi đến Israel, ông Witkoff được cho là đã nói thẳng với Thủ tướng Netanyahu rằng Israel "cần phải thỏa hiệp nhiều hơn". Tờ Times of Israel dẫn lời hai quan chức Ả Rập cho biết, "một cuộc gặp với ông Witkoff đã tác động đến nhà lãnh đạo Tel Aviv nhiều hơn những gì Tổng thổng Biden đã làm trong năm qua". Một nhà ngoại giao giấu tên cũng chia sẻ với tờ Washington Post, đây là “lần đầu tiên có áp lực thực sự buộc Israel phải chấp nhận một thỏa thuận".

Bên cạnh đó, những diễn động mới nhất ở Trung Đông hiện nay cũng có thể đã góp phần đặt dấu chấm hết cho cuộc xung đột kéo dài hơn 1 năm qua. Những tháng cuối cùng của năm 2024 đã chứng kiến sự leo thang xung đột đáng kể, từ cái chết của thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar đến vụ nổ máy nhắn tin Lebanon khiến hàng chục thành viên Hezbollah thiệt mạng, kéo theo hàng loạt cuộc đụng độ qua lại giữa các nhóm vũ trang trong khu vực. Bất chấp tình thế bị cô lập về mặt chính trị, Israel đã đạt được một số thành quả nhất định được coi là "bàn đạp" giúp nước này có thể kết thúc xung đột từ một vị thế mạnh hơn.

Những thay đổi này dường như đã mở đường cho một lệnh ngừng bắn mà quốc tế đã mong chờ từ lâu.

Ông Trump hưởng lợi như thế nào?

Không rõ lịch sử sẽ nhắc đến bản thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas như một di sản cuối cùng của Tổng thống Mỹ Joe Biden hay chiến thắng đầu tiên mở màn nhiệm kỳ thứ hai của ông Donald Trump nhưng rõ ràng, ông Trump đang hưởng lợi từ điều này.

Trong điều kiện xung đột tạm lắng, Nhà Trắng trong bốn năm tới sẽ có cơ hội xử lý các mối quan hệ ở Trung Đông, tiêu biểu như vấn đề Iran. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump, nổi tiếng với tính cách khó lường, đã thực hiện nhiều động thái gây chú ý ở khu vực Trung Đông, bao gồm việc đưa Israel và các quốc gia Ả Rập lại gần nhau qua các thỏa thuận hòa bình và quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân JCPOA với Iran.

Hồi tháng 10/2024, ông Trump đã nhắc đến khả năng nối lại quan hệ với Iran, với điều kiện quốc gia này không được sở hữu vũ khí hạt nhân. Theo ông Jonathan Panikoff, Giám đốc Sáng kiến ​​An ninh Trung Đông Scowcroft tại Hội đồng Đại Tây Dương và là cựu phó sĩ quan tình báo quốc gia Mỹ, tuyên bố của ông Trump có thể mở ra ba khả năng: một thỏa thuận toàn diện với Iran về tất cả các vấn đề (chương trình hạt nhân, lực lượng ủy nhiệm và chương trình tên lửa), một thỏa thuận hẹp chỉ liên quan đến chương trình hạt nhân, hoặc một cuộc tấn công quân sự để loại bỏ chương trình này.

Tuy vậy, dù ông Trump có lựa chọn như thế nào, giới quan sát vẫn có thể chắc chắn rằng, nhiệm kỳ Tổng thống tiếp theo sẽ mang nhiều màu sắc hơn so với thời điểm hiện tại, bởi cuộc chiến ở Trung Đông đã phủ bóng lên non nửa thời gian ông Biden nắm quyền.

Ngoài ra, việc xóa bỏ một trong hai điểm nóng xung đột lớn nhất hiện nay sẽ giúp ông Trump "rảnh tay" đối phó với nhiều vấn đề nổi cộm trong giai đoạn đầu nhiệm kỳ thứ hai, bao gồm tăng trưởng kinh tế, giải quyết nạn nhập cư trái phép và tìm ra giải pháp ổn định chi phí sinh hoạt cho người dân.

Đó là chưa kể, thỏa thuận ngừng bắn cũng được xem là một chiến thắng về mặt tinh thần, làm gia tăng uy tín chính trị của ông chủ Nhà Trắng tương lai. Suy cho cùng, ông Trump đã thực hiện được một nửa lời hứa của mình dù chưa chính thức trở lại Nhà Trắng, rằng ông sẽ nhanh chóng kết thúc hai cuộc chiến lớn bên ngoài lãnh thổ Mỹ. Đến thời điểm này, cộng đồng quốc tế vẫn đang ngóng chờ Tổng thống Mỹ đắc cử sẽ giải quyết điểm nóng xung đột còn lại ở Ukraine như thế nào, trong bối cảnh ông Trump đã tuyên bố sẽ buộc Moscow và Kiev ngồi vào bàn đàm phán với thời hạn 100 ngày sau khi ông nhậm chức.

Cộng đồng quốc tế hoan nghênh thỏa thuận ngừng bắn Israel - Hamas

VOV.VN - Nhiều nguyên thủ các nước trên thế giới hoan nghênh thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas, mô tả đây là bước đi quan trọng để hướng tới chấm dứt chiến sự.

Mỹ hoan nghênh thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas

VOV.VN - Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 15/1 đã hoan nghênh thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas.